2-savol: Guruhdagi konfliktlarni echish usullari.
Nizolarni xal kilnshga ikki xil yondoshuv mavjud:
> birinchisi - mavjud ilgor pedagogik tajribalarni urganish;
> ikkinchisi - nizolar rivojlanishi konuniyatlari xakidagi bilimlarini va ularni oldini olish, bartaraf kilish usullariniegallash; (ancha kiyin yul, ammo ancha samarali, chunki turli nsholar barchasiga bartaraf kilish yullarini kursatish mumkin emas)
Pedagogika fanlari nomzodi V.M.Afonkova nizolarga
pedagogik aralashishning muvaffaqiyatliligi pedagogning karashlariga bogliq buladi deb ta’kidlaydi. Bunday karashlar kamida
turtta bulishi mumkin:
nizoga avtoritar aralashish yondoshuvi - pedagog nizo - bu xar
doim ham yomon emasligi va u bilan kurashish kerakligiga ishonchi
bulmagan xolda uni bostirishga harakat kiladi;
neytralitet yondoshuv - pedagog tarbiyalanuvchilari o‘rtasida
yuzaga keladigan to‘qnashuvlarni sezmaslikka va aralashmaslikka
xarakat qiladi;
nizodan qochish - pedagog nizo - bu yuzaga kelgan vaziyatdan
kanday chikishni bilmasligi sababli bolalar bilan uning
muvaffak,nyatsiz tarbiyaviy ishlari kursatkichi deb ishonadi;
nizoga maqsadga muvofik, aralashish - pedagog
tarbiyalanuvchilari jamoasini yaxshi bilishiga, tegiixli b il im va
malakalariga tayanib nizo kelib chitsishi sabablarini taxdil kdladi,
uni bostirish yoki ma’lum darajagacha rivojlanib borishi tugrisida
karor kabul kiladi.
Bugungi kunda zamonaviy pedagog hamda guruh rahbari ijtimoiy psixologik tayyorgarliksiz sinf xonasiga kirishi mumkin emas. SHuning uchun xam o‘quvchilar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni yo‘lga sola olishi, bolalar jamoasida ijtimoiy - psixologik mexanizmlardan foydalanishni bilishi zarur. SHaxsni shakllanishida u yashayotgan muhit, kishilar va jamiyatning roli juda kattadir. CHunki, ijtimoiy muhitdagi turli xodisalar odamning ongiga bevosita ta’sir qilib, unda chuqur iz koldiradi.
Guruh rahbari shularni xisobga olgan holda ta’lim oluvchilarni psixikasini va xarakterini o‘rganishi va shu asosda o‘qitishning aniq va izchil tizimini ishlab chiqishi lozim.
Konfliktlar echimini quydagi guruhlarga ajratish mumkin:
- tomonlarning ixtiyoriy kelishuviga ko‘ra ziddiyatning echimiga kelishish va to‘xtatilishi.
- konfliktning simmetrik echimining topilishi va to‘xtatilishi (ikki taraf ham bir xilda yo yutib chiqadi, yo yutqizadi).
- konfliktning asimmetrik hal bo‘lishi (ziddiyatdan faqat bir tomon yutib chiqadi).
- konfliktning bir katta nizoni keltirib chiqarishi;
- konfliktning asta «o‘chib», «so‘nish» va yo‘qolib borishi.
YAshiringan formadagi konflikt tomonlarning qanday emotsional-psixologik xususiyatlarini o‘zida to‘plab borayotganligiga bog‘liq.
Do'stlaringiz bilan baham: |