2-amaliy mashg`ulot

Pentium, Pentium-II,  

Pentium-III, Pentium 4  

Celeron (uy uchun)  

Xeon (serverlar uchun)  

Pentium M (noutbuklar uchun)  

Pentium D, Core 2 Duo  

(2 yadro)  

Core 2 Quad (4 yadro)  

---

K7, Athlon XP,  Duron  

Athlon 64  

Sempron (uy va noutbuklar uchun)  

Turion (noutbuklar uchun)  

Opteron (serverlar uchun)  

Athlon 64 X2 (2 yadro)  

 

 

Takt tezligi (soniyadagi taktlar soni)  takt – sodda operasiyalarning bajarish 

vaqti  

Tizimli  shinaning  tezligi  -xotira  va  tashqi  uskunalar  bilan  ma’lumotlar 

almashuvi tezligi FSB- Front Side Bus yoki System Bus. 

 

Mikroprosessorning boshqa qurilmalar bilan bog’lanishi 

 

 

Protsessorning  tashkil  etuvchi  qismlari  va  uni  tezkor  xotira  bilan  qanday 

bog‘langanligi.  

 

Kiritish-chiqarish tizimini tashkillash: 

---

Masalan,  klaviaturadan  ma’lumot  doimiy  ravishda  kiritiladi.  Shu  sababli, 

mikroprosessorlar  har  sekundda  50  marta  (har  20  millisekundda)  klaviaturada 

biron tugma bosilganligini tekshirish uchun o’z ishini to’xtatadi. Bundan tashqari, 

har  sekundda  18900  marta  (har  21  mikrosekundda)  prosessor  o’z  ishini  to’xtatib 

tezkor  xotiraga  murojaat  qiladi.  Tezkor  xotira  shunday  tuzilgan-ki,  unga  50 

mikrosekund davomida murojaat qilinmasa, uning yacheykalaridagi zaryad so’nadi 

va undagi ma’lumot o’chib ketadi. Biron bir qurilma o’ziga xizmat ko’rsatilishini 

hoxlasa,  u  boshqarish  shinasiga  talabga  ko’ra  uzilish  signalini  jo’natadi.  Bu 

signalni olgan mikroprosessor o’z ishini to’xtatib unga xizmat ko’rsatadi. Har bir 

qurilmaning o’z drayveri (unga xizmat ko’rsatuvchi dasturi) bo’lib, uzilish paytida 

shu drayver ishga tushadi.  

Talabga  ko’ra  uzilishlardan  mikroprosessorlar  bir  vaqtda  ko’p  masalalar 

bilan  shug’ullanishda  foydalanadilar.  Bir  vaqtda  o’nlab  jarayonlar  bilan 

ishlayotgan mikroprosessor bir jarayon bilan ishlashni uzib, ikkinchisi bilan ishlay 

boshlaydi,  keyin  ikkinchisini  ham  vaqtincha  to’xtatib  uchinchisiga  o’tadi.  Bu 

o’tishlar  tez-tez  bajarilgani  uchun  foydalanuvchiga  barcha  jarayonlar  parallel 

ravishda (bir vaqtda) bajarilayotgandek tuyuladi. 

Zamonaviy  kompyuter  yoki  kompyuter  tizimi  uchta  asosiy  tashkil 

etuvchilardan  iborat:  -  protsessor;  xotira  (asosiy  va  yordamchi  xotira);