2-amaliy mashg’ulot. Energetik vositalarning tuzilishi va ularning foydalanish ko‘rsatgichlarini o‘rganish Ishning maqsadi

2-amaliy mashg’ulot. Energetik vositalarning tuzilishi va ularning foydalanish ko‘rsatgichlarini o‘rganish
1.Ishning maqsadi: Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini mexanizatsiyalashtirishda qo‘llaniladigan traktorlarni umumiy tuzilishini o‘rganish va ularning foydalanish ko‘rsatgichlari bilan tanishish.
2.Kerakli jihozlar:zanjirli yoki g‘ildarakli traktor,ko‘rgazmali qurollar, o‘quv filmlari, adabiyotlar.
3.Ishni tashkil etish tartibi:
Traktor - g‘ildirakli va zanjirli o‘ziyurar mashina bo‘lib, qishloq xo‘jalik mashinalarini ko‘chib yurishini ta’minlash va uning ishchi qismlarini xarakatga keltirish uchun xizmat qiladi.
Traktorlar halq xo‘jaligining turli sohalarida qo‘llaniladi. Ular qishloq xo‘jaligida, qurilish va yo‘l ishlarida, o‘rmon xo‘jaligida, erlarni o‘zlashtirish va sug‘orish, yuklarni tashish ishlarida foydalaniladi.
Traktorlar o‘zaro bog‘langan turli mexanizmlardan tuzilgan bo‘lib, quyidagi asosiy qismlardan (1.1-rasm): dvigatel, transmissiya, yurish qismi, boshqarish mexanizmlari, ishchi va qo‘shimcha jihozlardan iborat.

1.1-rasm. Zanjirli (a) va g‘ildirakli (v) traktorlarni tuzilishi: 1- yurish qismi; 2-dvigatel; 3-yordamchi jihozlar;4-ish jihozlari; 5-transmissiya; 6- boshqarish mexanizmlari
Dvigatel - yoqilg‘ini yonishi natijasida hosil bo‘lgan kimyoviy energiyani mexanik energiyaga aylantirib beradi.
Transmissiya- dvigatelning tirsakli valida hosil bo‘lgan kuch momentini traktorning xarakatlantiruvchi yurish qismiga o‘tkazib beradi. U quyidagi mexanizmlardan: tishlashish muftasi, tezliklar qutisi, bosh uzatgich va oxirgi uzatgichdan iborat.
YUrish qismi – oxirgi uzatgichdagi aylanma xarakatni traktorning ilgarilanma xarakatiga aylantirib beradi. Bunga g‘ildirakli traktorda asos, xarakatlantiruvchi va etaklovchi g‘ildiraklar, zanjirli traktorlarda rama, yulduzcha, zanjir, osma g‘aldirakchalar, tayanch gildirakchalar va yo‘naltiruvchi g‘ildiraklardan iborat.