2-амалий машғулот Shesternyali nasosning asosiy parametrlarini aniqlash

2-амалий машғулот
Shesternyali nasosning asosiy parametrlarini aniqlash
Shesterniyali nasos gidrohajmiy nasoslardan bir bo’lib, bu turdagi nasosni ishlab chiqarish osonligi, uning ishonchliligi, o’lchamlarining kichikligi va narxining arzonligi bilan boshqa hajmiy nasoslardan farq qiladi.



a) b)
2.1-rasm. Shesternyali nasosning prinsipial sxemasi.
a) gidravlik sxemada belgilanishi, b) 1-yetaklanuvchi shesternya, 2-korpus, 3-yetaklovchi shesternya, 4-val; А va Б – so’ruvchi va haydovchi bo’shliqlar.
Shesternyali nasos orqali hosil qilinishi mumkin bo’lgan odatiy bosim 10 MPa va eng yuqori 15-20 MPaga teng.
Shesternyali nasosning ishchi hajmini hisoblash qiyin masala. Lekin, uni hisoblashda tahminan shesternya bo’shliqlarining (впадин) umumiy hajmi bilan yoki o’rtacha radiusli halqaning hajmi bilan teng deb olinadi. Shunday qilib shesternyali nasosning ishchi hajmi:

bu yerda, – halqa uzunligi; – halqa eni; – halqaning radial (ishchi) balandligi; m – ilashish moduli.
, almashtirishni bajarsak, bu yerda – shesternyaning bo’luvchi diametri, – yetaklovchi shesternyaning tishlar soni, natijada nasosning ishchi hajmi formulasi quyidagiga teng:

Shesternyali nasosning nazariy suyuqlik sarfi:

Tishli nasos tomonidan joriy suyuqlik ta’minoti pulsatsiyalanuvchi xarakterga ega va davriy funksiya bo’lib, ga teng, ya’ni har bir keying juft tish aloqa qilganda ta’minotning pulsatsiyasi takrorlanadi.

a)	b)
2.2-rasm. Shesternyali nasoslarning turlari. a) tishlari tashqi tomondan ilashadigan; 1-so’rish kanali; 2-shesternyalar; 3-haydash kanali; 4-nasos korpusi; b) tishlari ichki tomondan ilashadigan; 1- so’rish kanali; 2-yetaklanuvchi (ichki) shesternya; 3-yetaklovchi (tashqi) shesternya; 4-yarim oy shaklidagi vkladish; 5-nasos korpusi; 6-haydash kanali.

Shesternyali nasosni loyihalayotgan paytda ilashish moduli quyidagi empiric formuladan aniqlanadi:

bu yerda, – nasosning nazariy suyuqlik sarfi, l/min.
Hisoblab topilgan ning qiymati GOST dan o’ziga yaqin katta qiymat tanlangan holda aniqlanadi. Tishlar soni gacha bo’lgan oraliqdan, katta modulga kichikroq qiymatda tanlab olinadi. Shesternyaning aylanish tezligi oraliqdan tanlab olinadi. Shesternyaning eni qonuniyat orqali aniqlanadi.
Suyuqlikning radial kuchlar bosimi natijasida shesternyaga ta’sir qiluvchi statik kuchni aniqlash formulasi:

bu yerda, D – shesternya uchi aylanasining diametri.
Shesternyali nasosning foydali quvvati quyidagi formuladan aniqlanadi:

bu yerda – shesternyali nasos hosil qilishi mumkin bo’lgan maksimal bosim, Pa.
Shesternyali nasosning umumiy quvvati:

bu yerda – shesternyali nasosning foydali ish koeffitsiyenti (FIK).
Shesternyali nasosning umumiy quvvatini aniqlash orqali nasosni aylantirish uchun zarur bo’lgan quvvatni bera oladigan energiya manbayini (IYoD, elektrodvigatel va hokazo) tanlashimiz mumkin bo’ladi.