Ишни бажариш учун зарур бўлган маълумотлар.
Берилган: 1) Дунё Атласи; 2)Материк ва океанлар картаси; 3) Материклардаги йирик дарёларнинг асосий морфометрик кўрсаткичлари жадвали; 4) Дарёларнинг асосий гидрологик кўрсаткичлари жадвали.
Ишни бажариш мақсадида қўйилган вазифалар.
1. Xар бир материк учун сув объектларининг рўйхати тузилсин:
1) дарёлар
2) кўллар
2.Материклардаги йирик дарёларнинг гидрологик кўрсаткичларини ҳисоблансин ва уларга қисқача гидрографик таъриф берилсин.
Ишни бажариш тартиби
1. Xар бир материк учун сув объектларининг рўйхатини тузиш:
1) дарёлар
2) кўллар
Евросиё материги сув объектлари
-
Т/р
|
Дарёлар
|
Кўллар
|
1
2
|
Амур
Лена
|
Касбий
Байкал
|
Шу тартибда ҳар бир материкнинг сув объектлари ўрганилади.
2.Материклардаги йирик дарёларнинг гидрологик кўрсаткичларини ҳисоблаш.
Дарёларнинг асосий гидрологик кўрсаткичларига сув сарфи, дарё оқими ҳажми, оқим қалинлиги, оқим модуллари киради. Уларни ҳисоблаш учун қуйидаги ифодалар мавжуд:
Сув сарфларини дарёларда оқим тезлиги ва дарё ўзанининг жонли кесма майдонини аниқлаб, қуйидаги ифода бўйича ҳисоблаш мумкин:
бу ифодада: Q- сув сарфи, м3/с; w - дарё ўзанининг жонли кесма майдони м/с, v- дарёдаги оқим тезлиги м/с,
Оқим ҳажмини ҳисоблаш учун қуйидаги ифода қўлланилади:
бу ифодада: W- маълум вақт оралиғидаги оқим ҳажми, м3, км3;
Q - бир секунд вақт оралиғида дарё ўзанининг жонли кесма майдонидан оқиб ўтган сув миқдори, м3/с;
T - маълум вақт оралиғидаги секундлар сони;
Оқим қалинлигини қуйидаги ифода бўйича ҳисоблаш мумкин:
бу ерда: Y - маълум вақт оралиғи учун оқим қалинлиги, мм, м;
W – маълум вақт оралиғи учун оқим ҳажми, м3 ёки км3;
F – дарё ҳавзасининг сув йиғилиш майдони.
Оқим модулини ҳисоблаш учун қуйидаги ифода қўлланилади
бу ифодада M- оқим модули, л/с*км2;
Q- сув сарфи, м3/с,
1000 - 1м3 дан литрга ўтиш коэффициенти; F – дарё ҳавзасининг сув йиғилиш майдони км2
1.2-жадвал
Материклар йирик дарёларининг гидрологик кўрсаткичлари
W=Q*T=175000m3/c*31,54*106 c=5519500*106m3=5519,5km3
Y=W/F= 5519,5 km3/6915*103km2=798 mm
M=103*Q/F=103*175000 l/s /6915*103km2=25,31 l/s*km2
№
|
Дарё
|
F,*103 км2
|
L, км
|
W км3
|
Q м3/с
|
У, мм
|
М,л/с.км2
|
1
|
Амазонка
|
6915
|
62801
|
5519,5
|
175000
|
798
|
25,31
|
2
|
Конго (Заир)
|
3820
|
4370
|
|
39160
|
|
|
3
|
Миссисипи
|
3220
|
59852
|
|
18 400
|
|
|
4
|
Ла-Плата3
|
3100
|
4700
|
|
22986
|
|
|
5
|
Обь
|
2990
|
36504
|
|
12 700
|
|
|
6
|
Нил
|
2870
|
66705
|
|
2750
|
|
|
7
|
Енисей
|
2580
|
3490
|
|
19 800
|
|
|
8
|
Лена
|
2490
|
4400
|
|
16 100
|
|
|
9
|
Нигер
|
2090
|
4160
|
|
7 000
|
|
|
10
|
Амур
|
1855
|
2820
|
|
10 900
|
|
|
11
|
Янцзи
|
1800
|
5520
|
|
31 547
|
|
|
12
|
Маккензи
|
1800
|
42406
|
|
10 800
|
|
|
13
|
Ганг
|
1730
|
3000
|
|
38 000
|
|
|
14
|
Волга
|
1360
|
3350
|
|
7 710
|
|
|
15
|
Замбези
|
1330
|
2660
|
|
3360
|
|
|
16
|
Ав. Лаврентий
|
1290
|
3060
|
|
9 860
|
|
|
17
|
Нельсон
|
1070
|
26008
|
|
2726
|
|
|
18
|
Оранжевая
|
1020
|
1860
|
|
485
|
|
|
19
|
Ориноко
|
1000
|
2740
|
|
28979
|
|
|
20
|
Инд
|
960
|
3190
|
|
4 780
|
|
|
21
|
Дунай
|
817
|
2850
|
|
6430
|
|
|
22
|
Юкон
|
900
|
3180
|
|
6210
|
|
|
Бажарилган ишга таҳлил ёзишда, олиб борилган ҳисоблашлар натижалари, аниқланган қийматларни солиштириш кабиларга эътибор қаатилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |