2- variant. 4-sinfda geometrik materialni o‘rganish. Topshiriqlar

5. Masalalar shartining grafik tasvirini yasang. Bu masalalar yechilishini tahlil eting va tahlil sxemasini chizing.
Fermer xo`jaligi shirkatlar uyushmasiga 20 so`mdan 82 litr sut , kilogrami 50 so`mdan 172 kg kartoshka topshirdi. Shunga keladigan pul hisobiga xar bir yashigi 4550 so`mdan 2 yashik oyna , qolganiga naqd pul oldi. Fermer xo`jaligi necha so`m naqd pul olgan ,
Sintetik mulohazalarni va yechimni sxema tarzida quyidagicha tahlil qilishimiz mumkun

Nimani bilganimizda	Nimani bilish mumkin	Qanday amal bilan
1 litr sut narxini va sut miqdorini 1 kg kartoshka narxini va kartoshka miqdorini topshirilgan hamma sut va kartoshka pulini Bir yashik oyna narxini va yashiklar sonini topshirilgan mahsulot pulini va oyna pulini	Topshirilgan hamma sut pulini Topshirilgan hamma kartoshka pulini Xo`jalik hammasi bo`lib qancha so`mlik mahsulot topshirganini Hamma oynaning qancha turishini Fermer xo`jaligiga qancha naqd pul tegishini	20*82=1640 ( s ) 50*172=8600 ( s ) 1640+8600=10040 (s) 4550*2=9100 ( s ) 10040-9100=940 ( s )

Sxemadan ko`rinishcha , biz masalaning shartida berilgan sonlarni ketma – ket o`z maqsadimizga muvofiq qilib juftlab tanladik va har gal , shu yo`l bilan borganimizda javobga yaqinladikmi – yo`qmi ekanligimizni tekshirib bordik. Bunda shuni ham ta`kidlab o`tish kerakki , sodda masalalarni ajratish va ularni yechish parallel holda bordi.
Mulohazaning analitik usuli o`quvchilarni sintez usulidan ko`ra qat`iy tafakkur qilishga odatlantiradi va o`quvchilarning mantiqiy tafakkurining o`sishiga ko`proq yordam beradi. O`qituvchi o`quvchilarining masala yechish rejasini yaxshi anglaganliklaridan shubhalangan har bir holda bu usuldan foydalanishi kerak. Masala yechilishining davomi aniq va ravshan bo`lgan hollarda analizdan qisman foydalanishi mumkin.
Yuqoridagi sxemani shunday tasvirlash mumkin :

Shu masalaning o`zini analitik mulohaza qilib yechishni ko`raylik:

Nimani bilish uchun	Nimani topish kerak	Berilgan	Hisobladik	Yechish va birinchi ustun savollariga javoblar
1	2	3	4	5
Fermer xo`jaligi qancha naqd pul olganini Topshirilgan mahsulot qancha turganini Sut pulini Kartoshka pulini	Topshirilgan mahsulot qancha Oyna qancha turganini Sut puli qancha Kartoshka puli qancha 1 l sut narxini Topshirilgan sut miqdorini 1 kg kartoshka narxini Topshirilgan	20 s. 82 l. 50 s. 172 kg		10040-9100=940 s. 1640+8600=10040 s. 20*82=1640 s. 50*172=8600 s.
Oyna pulini	kartoshka miqdorini 1 yashik oyna pulini Oyni miqdorini	4550 s. 2 yashik	10040 s. 9100 s. 1640 s. 8600 s.	4550*2=9100 s.

Bu sxemani quyidagicha tasvirlash mumkin :