2- tema. Piyada ha`m jolawshılardın` wazıypaları boyınsha túsinikler

2-Ámeliy
2- Tema. Piyada ha`m jolawshılardın` wazıypaları boyınsha túsinikler
Jolawshilar to`mendegi barliq qagiydalarga a`mel etiwleri za`ru`r:
-avtomobilde ketip baratirganda qa`wipsizlik remenin tagip aliwi (74-su`wret, «AG), mototsiklde motoshlem kiyiwi, (75-su`wret, «B»), avtomobilden tu`siw yamasa ogan shi»iwdi trotuardan yamasa jol shetinen (76-su`wret, «V»), transport qurallari toliq toqtagannan son` a`melge asiriwi;
-piyadalar jolinda yamasa jol shetinde transport quralina shi»iw yamasa onnan tu`siwdin` ilaji bolmasa, joldin` qatnaw bo`leginde (tek basqa transport qurallarinin` ha`reketinen qa`wip bolmasa yamasa basqa transport qurallarina kesent bermese (77-su`wret, «V»).

Jolawshilarga to`mendegiler qadagan etiledi:
-avtomobildi basqarip baratirgan aydawshini alan`latiw (ogan belgi beriw, ga`pke saliw, 78-su`wret);
-bortli, ju`k avtomobilinde tik turiw, bortlar biyikli»inde ju`k u`stinde otiriw (79-su`wret);
-avtomobil ha`reketlangende onin` esigin ashiw (80-su`wret).

SVETOFORLAR

Svetofor jasil, sari, qizil ha`m aq ren`li jariqliq belgilerinen ibarat. Svetofor belgileri do`n`gelek, jo`neltiriwshi, piyada su`wreti tu`sirilgen X-ta`rizli ko`riniste boladi. Do`n`gelek tu`rindegi svetoforlarda jasil do`n`gelekli belgiler menen bir tegis jaylasqan jasil jo`neltiriwshi ko`rinisidnegi belgili bir yamasa eki qosimsha tarmaq boliwi mu`mkin.

Svetofordagi do`n`gelek belgiler to`mendegilerdi bildiredi;
-jasil belgi-ha`reketleniwge ruxsat beredi;
-jiltildagan jasil belgi-ha`reketleniw mu`mkin, son` toqtaw belgisi janadi (jasil belgi o`shiwge sekundlar qalgani tuwrisinda xabar beriw ushin nomerli tablo qollaniwi mu`mkin, 81, 82-su`wretler).
-sari belgi ha`reketti qadagan etedi ha`m belgiler almasiwi haqqinda eskertedi;

		-jiltildawshi sari belgi ha`reketleniwge ruxsat beredi, ta`rtipke salinbagan kesispe yamasa piyadalar o`tiw jeri bar ekenli»in xabar etedi, qa`wip-qa`ter haqqinda eskertedi (84-su`wret, «B»); -qizil belgi, sonin` menen jiltildawshi qizil belgi ha`reketleniwdi qadagan etedi;
		-qizil ha`m sari belgilerdin` bir waqitda janiwi ha`reketleniwdi qadagan etedi, o`z waqtinda jasil belgi janiwi haqqinda xabar beredi (83-su`wret, «V»). Jo`neltiriwshi ko`rinisindegi qizil, sari ha`m jasil ren`li svetofor belgileri do`n`gelek tu`rindegi svetofor belgileri
menen bir tu`r mazmunga iye boladi. Olar tek ko`rsetilgen jo`neliste ha`reketleniwdi bildiredi. Sonin` menen birge, shep ta`repke buriliwga ruxsat beriledi, Bagdarlawshi belgi qayrilip aliwgada ruxsat beredi (85-su`wret, «G»).
Qosimsha tarmaqtagi jasil Bagdarlawshi belgide tap sol ma`nini bildiredi (86-su`wret, «D»). Qosimsha biyikliktegi belgi o`shirilgen bolsa, sol tarmaq ta`rtipke salip turgan Bagdarda ha`reketleniw qadagan ekenli»in bildiredi (87-su`wret, «E»).	Egerde svetofordin` tiykar»i jasil belgisine qara Bagdarlawshinin` tu`ri tu`sirilgen bolsa, ol aydawshilarga svetofordin` qosimsha tarmagi barli»i haqqinda xabar beredi ha`m sol tiykar»i tarmaqtagi Bagdarlawshilar jo`nelisinde ha`reketleniwge ruxsat berilgenin ko`rsetedi (88-su`wret, «J»).
	Svetofor belgisi piyada su`wreti ko`rinisinde bolsa, ol tek piyadalardin` ha`reketine tiyisli (88A-su`wret). Jasil ren`li belgi jansa, piyadalardin` ju`riwine ruxsat beriledi, qizil belgi jansa, -»toqtap turiw kerek» degen ma`nisti bildiredi. Velosipedtin` ha`reketleniwin ta`rtipke saliwda do`n`gelek tu`rindegi belgiler qollaniladi. Olar tek a`piwayi svetoforlardan kishilew bolip, 200×200 mm o`lshemdegi to`rt mu`yesh tu`rinde, velosiped su`wreti bar belgi qosimsha jaylastiriladi (88B-su`wret).

Ko`zi a`zzi piyadalalardi eskertiw ushin svetoforda qosimsha ra`wishte dawisli belgi ornatiliwi mu`mkin.
Qatnaw bo`legindegi ha`reket Bagdari qarama-qarsi ta`repke o`zgeriwi mu`mkin bolgan bo`leklerde transport qurallarinin` ha`reketin ta`rtipke saliw ushin X-tu`rindegi qizil belgili ha`m to`menge qaragan Bagdarlawshi ko`rinisidegi jasil belgi reversiv svetoforlar qollanadi.
Bul belgiler qaysi bo`lek u`stine ornatilgan bolsa, onda ha`reketleniwdi qadagan etedi yamasa ruxsat beredi (89-su`wret, «Z» ha`m «I»).
in` janiwina na`wbet keliwi ha`m joldin` basqa ta`repine o`tiwine ruxsat etiliwin bildiredi.
Eskertiw: jolda ketip baratirgan avtomobildi toqtatiw ushin militsiya xizmetkeri yamasa ta`rtipke saliwshi shaxs dawis ko`sheytiretugin u`skenede avtomobildin` markasin, dizimnen o`tken nomerin ha`m qaysi jerde toqtawin aytadi.