2 – ma’ruza. Nuqta. Nuqtaning ortogonal proektsiyalari. Monj epyuri. Chorak, oktant, epyur. To’g`ri burchakli koordinatalar tizimi. Nuqtaning epyurasi. Reja

[Aa] = [a a_x] = |AV|.
Fazodagi A nuqtaning gorizontal proeksiyalar tekisligigacha bolgan masofasi quyidagicha boladi:
[Aa] = [a a_x] = |AH|.
Fazoviy chizmadan epyur hosil qilish uchun H tekislikni [OX) proeksiyalar oqi atrofida soat strelkasi yonalishida 90^o ga aylantiramiz. Natijada gorizontal proeksiyalar tekisligi H va frontal proeksiyalar tekisligi V bitta tekislik bolib qoladilar. Bunday chizma Monj epyuri (tekis chizma) deyiladi.

A nuqtaning epyuri (2.5 - chizma)da keltirilgan.

[a a] – boglovchi chiziq [a a]  [ox)

2.5 – chizma.


Nuqtani ozaro perpendikulyar bolgan uchta tekislikka proeksiyalash.
V  N, V  W, H  W uchta ozaro perpendikulyar tekisliklar fazoni sakkizta bolakka boladi, uning 1/8 bolagiga oktant deyiladi.
Fazodagi A nuqtaning I – oktantdagi orni 2.6-chizmada keltirilgan.
W – profil proeksiyalar tekisligi.

2.6 – chizma.

Nuqtadan proeksiyalar tekisliklarigacha bolgan masofaning qiymatiga nuqtaning koordinatalari deyiladi.
Masalan: A nuqtaning (X,Y,Z) koordinatalari berilgan bolsa, uning gorizontal proeksiyasini chizish uchun a(x,y), frontal proeksiyasini chizish uchun a(x,z), profil proeksiyasini chizish uchun a(y,z) koordinatalaridan foydalanamiz.
Shunda A nuqtaning profil proeksiyalar tekisligigacha bolgan masofasi: