2- ma’ruza fonetika va fonologiya; nutq apparati; ona tilining unli tovushlar tizimi

Nutq apparati

Avvalo, nutq tovushlarining anatomik-fiziologik tomonini ko`rib chiqamiz. Bunda nutq tovushlarining hosil bo`lishida ishtirok etadigan nutq a’zolari bilan tanishamiz. Bunday nutq a’zolarining jami nutq apparati deb yuritiladi.

Nutq apparatiga quyidagilar kiradi:

1. Nafas apparati: o‘pka, bronxlar (bir juft), nafas yo‘li (traxeya).

2. Bo‘g‘iz bo‘shlig‘ida xalqasimon, piramidasimon, qalqonsimon tog‘aylar hamda un paychalari joylashgan.

3. Og‘iz bo‘shlig‘ida til, tanglay (qattiq va yumshoq), kichik til, lab va tishlar joylashgan .

4.Burun bo‘shlig‘i.

5.Markaziy asab tizimi.

Nutq a’zolarining jami nutq apparati deyiladi. Endi har bir nutq a’zosining vazifasi xususida to‘xtalib o‘tamiz.

1-rasm². Nafas apparati:

1 – qalqonsimon tog`ay; 2 – uzuksimon tog`ay; 3 – kekirdak(traxeya); 4 – bronxlar; 5 – bronxlarning ichki tarmoqlari; 6 – o`pkaning tepa qismi; 7 – o`pkaning tag (ost) qismi .

.