2 – Leksiya. Sherebe tazalaw bo’liminin’ teoriyaliq tiykarlari ha’m texnologiуаliq esaрlari

6 hám 7-bachoklardıń turaqlı qáddi qalqıtpa regulyator járdeminde uslap turıladı, al reagentler, jetkerip beriw (podacha) regulyatorları járdeminde, dozirovkalanadı. Soda eritpesi eritkishten 3 óz aǵımı astında soda eritpesin jıynawshı ıdısqa 1 ketedi hám ol jerden nasos penen basım beriwshi bachokqa 10 beriledi. Qumnan hám basqa da aralaspalardan tazalanǵan, aktiv CaO niń muǵdarı 200-250 n.ú. bolǵan hák súti bılgawısh penen úskenelengen koncentraciyalı hák sútin saqlaw ıdısına 17 kelip túsedi, ol jerden ólshew ıdısı arqalı aralastırǵısh nawaǵı 15 túsedi, oǵan jetkerip beriw (podacha) regulyatorı arqalı suyıltırıw ushın tazalanǵan sherebe beriledi. Suyıq hák súti 16 ıdıstan mernik arqalı aralastırǵıshqa 11 kelip túsedi, bul jerge basım payda etiwshi bloktan 10 soda eritpesi hám 2-ıdıstan tazalanbaǵan sherebe basım payda etiwshi bachok 9 arqalı beriledi. Aralastırılǵan reagentler ham tazalanbaǵan sherebe aralastırǵıshtan 11 reaktorǵa 12 beriledi, ol jerden suspenziya úzliksiz túrde tındırǵıshqa 13 aǵıp túsedi. Tazalanǵan sherebe tındırǵıshtıń 13 joqarı bóliminen 18 – ıdısqa (tazalanǵan sherebe saqlaw ıdısı) alıp ketiledi hám nasos penen óndiriske beriledi. Shlam tındırǵıshtan 13 shlam jıynaw ıdısına 14 ketedi hám ol jerden shıǵındı taslaw ornına shıǵarıp taslanadı.

Eger sherebeni tazalaw bólimi soda eritpesin aldın-ala kaustifikaciyalaw menen isleytuǵın bolsa, texnologiyalıq sxema qosımsha úskenege – kaustifikatorǵa iye boladı, onda hák súti hám soda eritpesi aldın-ala aralastırıladı. Kaustifikaciyalanǵan soda eritpesi kaustifikatordan aralastırǵıshqa 11 ketedi, ol jerge tazalanbaǵan sherebe de beriledi. Sherebeniń qalǵan jolı ózgerissiz qaladı.

Eki basqıshlı tazalawda hár bir basqısh reaktorǵa hám tındırǵıshqa iye. Birinshi basqıshtıń reaktorına tazalanbaǵan sherebe hám hák súti beriledi. Mg(OH)₂ – shlamı ajıratıp alınǵannan keyin sherebe ekinshi basqısh reaktorına kelip túsedi, ol jerge soda eritpesi beriledi. Ekinshi tındırǵıshtan ótip, CaCO₃ shlamınan ajıratılǵan, tazalanǵan sherebe óndiriske jiberiledi.

25-Súwret. Sherebeni hák – soda usılında tazalawdıń principiallıq texnologiyalıq sxeması: 1 – soda eritpesin jıynaw ıdısı, 2 – jıynaw ıdısı, 3 – shnekli eritiw úskenesi, 4 – shnekli azıqlandırǵısh, 5 – kalcinaciyalanǵan soda ushın bunker, 6 – hálsiz suyıqlıq (kondensat) ushın bachok, 7 – tazalanǵan sherebe ushın bachok, 8 – jıllılıq almastırǵısh, 9 – shiyki zat ushın basım bachogi, 10 – soda eritpesi ushın basım bachogi, 11 – aralastırǵısh, 12 – reaktor, 13 – tındırǵısh, 14 – shlam jıynaǵısh, 15 – aralastırıwshı nawa, 16 – suyıq hák sútin jıynaw ıdısı, 17 – qoyıw hák sútin jıynaw ıdısı, 18 – tazalanǵan sherebeni jıynaw ıdısı.