2 – laboratoriya ishi laboratoriya sharoitida suyuqlik harakat rejimlarini kuzatish. Reynolds sonini aniqlash asosida oqim harakat tartibini o’rganish

2 – LABORATORIYA ISHI

Laboratoriya sharoitida suyuqlik harakat rejimlarini kuzatish. Reynolds sonini aniqlash asosida oqim harakat tartibini o’rganish.

Ishning maqsadi.

1. Quvurda oqayotgan suyuqlikning laminar va turbulent harakatini kuzatish.
2. Laminar va turbulent harakatlarni farqlaydigan Reynolds sonini tajribada aniqlash.
Ishni bajarish tartibi.

1. 
   Suvning kinematik qovushqoqlik koeffitsienti haroratga bog’liq holda quyidagi jadval yordamida topiladi.
   

2.1-jadval

Temperatura t^oC	0	5	10	15	20	25
, sm^2/s	0,0173	0,0150	0,0131	0,0114	0,0102	0,0090

2. Laboratoriya ishi quyidagi qurilmada bajariladi (2.1-rasm). Bu laboratoriya qurilmasi Reynolds qurilmasi deb ataladi. Qurilmaning yuqori qismida joylashgan bakdagi suv sathining uzgarmasligi ta‘minlangan sharoitda qurilma etak qismidagi kran biroz ochiladi va shisha quvur orqali kichik miqdordagi uzgarmas suv sarfi utkaziladi.

2.1-rasm. Laboratoriya qurilmasi sxemasi.
1-vodoprovod quvuri. 2-yuqori bak. 3-rangli idish. 4-shisha quvur. 5-ventil (jumrar). 6-pastki bak. 7-pezometrlardan tashkil topgan.

3. Suv shisha quvur orqali barqaror holda oqa boshlagach, rangli suyuqlik mavjud idishning krani ochiladi va shisha quvur orqali bir vaqtda rangsiz va rangli suyuqliklar utkaziladi. Laminar harakat ta‘minlangan sharoitda sekundomer qushiladi va ma‘lum vaqt oralig’ida o’tgan suv hajmi qurilma etak qismida joylashgan bakdagi o’lchov reykasining balandligi asosida aniqlanadi.

4. Suv sarfini hajmiy usul bilan quyidagicha hisoblanadi:
Q =W/t, m³/s (2.1)
bu yerda W- darajalangan bakdagi suv hajmi; t- darajalangan bakdagi suv hajmining yig’ilishiga ketgan vaqt.
5. Suv oqimining o’rtacha tezligi aniqlanadi:
, (2.2)
bu yerda w -shisha quvurning kesim yuzasi,
. (2.3)
d -shisha quvurning ichki diametri.
6. Shisha quvurdagi kran asta-sekin ochilib boriladi va oqimning turbulent harakatiga erishiladi va bu harakat sharoitida sekundomer qushiladi, ma‘lum vaqt oralig’ida utgan suv hajmi, sarfi va oqimning o’rtacha tezligi yuqoridagi tartibda aniqlanadi.
7. Har bir tajriba uchun Reynolds soni R_e = formula yordamida topiladi.
8. Tajribadagi o’lchashlar va hisoblash natijalari 2.2-jadvalda keltiriladi.
2.2-jadval

№	W, sm	t, sek	Q, sm^3/s	w, sm^2	u, sm/s	T^0S	n, sm^2/s	Re	Suv rejimi
1
2
3