2 – laboratoriya ishi 212-19 guruh. Mahmudov Jayhun real mustaqil kuchlanish va tok manbalarining tadqiqoti ishning maqsadi

2 – LABORATORIYA ISHI

212-19 guruh. Mahmudov Jayhun

REAL MUSTAQIL KUCHLANISH VA TOK MANBALARINING TADQIQOTI

Ishning maqsadi: NI Multisim dasturiy muhiti yordamida kuchlanish va tok manbasining tashqi tavsifini o’rganish.





2-rasm. NI Multisim dasturiy muhitida yig‘ilgan holati

6-variant E₂=5.5 V

Dastlabki hisoblashlar

Quyidagi hisoblashlardagi I tokning qiymatlari (mA) da hisoblangan bo’lishi mumkin

- zanjirning tokini hisoblash: I ;

I₁= = I₅= =

I₂= = I₆= =

I₃= = I₇= =

I₄= =

- yukdagi kuchlanishini hisoblash: 𝑼 = 𝑰 ∗ 𝑹_𝒚𝒖𝒌;

U₁ = I₁ * R_yuk1 = 10 * 50 = 0,5V U₅ = I₅ * R_yuk5 = 3.66 * 1000 = 3.66VU₂ = I₂ * R_yuk2 = 9.16 * 100 = 0,91V U₆ = I₆ * R_yuk6 = 1.57 * 3000 = 4.71V

U₃ = I₃ * R_yuk3 = 7.85 * 200 = 1,57V U₇ = I₇ * R_yuk7 = 1 * 5000 = 5V

U₄ = I₄ * R_yuk4 = 5.5 * 500 = 2,75V

- yukdagi quvvatini hisoblash: 𝑷 = 𝑰 ^𝟐 ∗ 𝑹_𝒚𝒖𝒌; (Wt).

P₁ = 10² * 50 = 0,005 P₅ = 3.66² * 1000 = 0,0134P₂ = 9.16² * 100 = 0,0084 P₆ = 1,57² * 3000 = 0,0074

P₃ = 7.85² * 200 = 0,0123 P₇ = 1² * 5000 = 0,005

P₄ = 5.5² * 500 = 0,0151

- foydali ish koeffitsiеnti ini hisoblash: 𝜂 = ;

𝜂1 = = = 0,09 𝜂5 = = = 0,66

𝜂2 = = = 0,16 𝜂6 = = = 0,85

𝜂3 = = = 0,28 𝜂7 = = = 0,9

𝜂4 = = = 0,5

Berilgan		Е2 =5.5 V; Rich =500 Ω.
𝑹𝒚𝒖𝒌		Tajribadan olingan	Tajriba natijalarini hisoblash			Dastlabki hisoblashlar
		Uyuk	Iyuk	Pyuk	η	I	U	Pyuk	η
[Ω]		[V]	[mA]	[Wt]	-	[mA]	[V]	[Wt]	-
1	50	0,5	10	0,005	0,09	10	0,5	0.005	0,09
2	100	0,917	9,17	0,0084	0,157	9,16	0,91	0.0084	0,16
3	200	1,571	7,855	0,0123	0,285	7,85	1,57	0,0123	0,28
4	500	2,75	5.5	0,0151	0,499	5.5	2,75	0,0151	0,5
5	1000	3.66	3.66	0,0134	0,665	3,66	3,66	0,0134	0,66
6	3000	4,714	1,571	0,0074	0,856	1,57	4,71	0,0074	0,85
7	5000	5	1	0,005	0,9	1	5	0,005	0,9

Tajriba natijalarga ishlov berish:

-yukning tokini hisoblash: I_yuk = (mA);

I_yuk1 = = 10 I_yuk4 = = 5.5 I_yuk6 = = 1,571

I_yuk2 = = 9.17 I_yuk5 = = 3.66 I_yuk7 = = 1

I_yuk3 = = 7.855

-yukning quvvatini hisoblash: P_yuk = U_yuk * I_yuk (Wt);

P_yuk1 = 0,5 * 10 = 0,005 P_yuk5 = 3.66 * 3.66 = 0,0134

P_yuk2 = 0,917 * 9.17 = 0,0084 P_yuk6 = 4,714 * 1,571 = 0,0074

P_yuk3 = 1,571 * 7,855 = 0,0123 P_yuk7 = 5 * 1 = 0,005

P_yuk4 = 2,75 * 5.5 = 0,0151

-FIKni hisoblash η = , bunda P_manba = E * I_yuk;

η1 = = = 0,09 η5 = = = 0,665

η2 = = = 0,157 η6= = = 0,856

η3 = = = 0,285 η7 = = = 0,9

η4 = = = 0,499

Quyidagi bog’lanishlar grafiklar:



I_yuk = f(R_yuk) bog’lanish grafigi



U_yuk = f(R_yuk) bog’lanish grafigi



P_yuk = f(R_yuk) bog’lanish grafigi



η = f(R_yuk) bog’lanish grafigi

Xulosa

Labaratoriya moshg`ulotini bajarishda Multisim dasturi haqida yanada to`liqroq ma’lumotlarga ega bo`ldim. Dastur va inson yechimlari turli xil chiqqaniga ham guvoh bo`ldim. Dastur va o`zimning yechimlarimdagi farqi sezilarli darajada emas ekan. Bu labaratoriyani bajarib zanjirning tokini, yukdagi kuchlanishini hisoblash, yukdagi quvvatini hisoblash, yukning quvvatini hisoblashlar bilan jadvallarni to`ldirdim va ularning grafiglari qanday bol`ishini bilib oldim.