2- kurs III semestr

Qon olish texnikasi. Qon olish mo’ljallangan barmoq terisi avval etanol, so’ng dietil efirida namlangam paxta (tamponi) bilan artiladi. Laborant chap qo’li bilan tekshiriluvchining chap qo’lining to’rtinchi barmog’ini ushlaydi va barmoq va barmoq yostiqchasini (yumshoq etimi) igna sanchish uchum mo’ljallangan joyini bir oz bosadi. U o’ng qo’liga bir marta foydalaniladigan perosimon igna oladi va uni sanchish joyiga (perpendikulyar) xodatda ushlab turib, uning o’tkir uchini deyarli butun sathi bo’yicha sanchadi.
Bunda terining daktiloskopik chiziqlari ko’ndalang ravishda kesiladi. Bu esa yaraning kattaroq ochilishi va qonning uzoqroq oqib turishiga imkon beradi. Dastlabki chiqqan qon paxta tampon yoki filtrlovchi qog’oz bo’lagi bilan artiladi. Erkin yoki bir oz bosishda paydo bo’lgan qon tomchisi analiz uchun olinadi. Bu maqsadda o’ng qo’lning I, II, III barmoqlari yordamida Panchenkov kapillyarining toraygan uchi yangi paydo bo’lgan qon tomchisi ichiga kiritiladi (bosmasdan botiriladi). Bu vaqtda kapillyarning ikkinchi uchi pastga yo’nalgan bo’lishi kerak. Qon kelishini vaqti-vaqti bilan barmoq yostiqchasini bosish orqali boshqarib, havo pufakchalarisiz kapillyarning butun hajmini qonga to’latiladi. O’sha zahoti o’ng qo’l barmog’i bilan kapillyarning pastga qaragan teshigi berkitiladi.
Uning toraygan (qon olingan) uchinchi paxta tampon bilan qon qoldig’idan tozalanadi. So’ng olingan qon quyidagicha taqsimlanadi. Ikki buyum oynasiga uncha katta bo’lma-gan qon tomchilari oyna qirrasidan 1 - 1,5 sm. uzoqroq masofada tomiziladi. Undan keyin qon surtmasi tayyorlanadi. Uchinchi buyum oynasiga bir-biridan ma'lum masofada uch qon tomchisi olinadi. Ulardan yo’qon (qalin) tomchi hosil qilinadi. Buyum oynasining quruq botig’iga (yoki oyna plastinkaning chuqurchasiga) kappillyarda qolgan qon (uni kapillyarning "O" (K) belgisiga qadar tushirib) solinadi. Bu qon gemoglobin miqdorini va eritrotsitlar hamda leykotsitlar sonini aniqlash uchun ishlatiladi. Kapillyarda qolgan qonni botiqchali buyum oynasiga yoki chuqurchali oyna plastinkasiga quyiladi va uni oldindan quyib qo’yilgan 5% natriy sitrata eritmasi bilan aralashtiriladi, bu qonni eritrotsitlar cho’kish tezligini (EChT) aniqlash uchun ishlatiladi.
Qon olish uchun sarflanadigan umumiy vaqt ikki-uch daqiqadan oshmasligi kerak. Qon olish tugagach, qon oqishini to’xtatish uchun igna sanchilgan joyga yod eritmasida namlangan paxta tampon qo’yiladi (bu tamponni bir necha daqiqadan so’ng olib tashlash mumkin).

3.