2- kurs III semestr

Protrombin vaqtini aniqlash
Tromboplastin juda ko'p bolganda va kalsiy optimal miqdordaligida, plazmada ivitma hosil bo'lishining vaqti protrombin kompleksi—II, VII, IX, X omillarining faolligiga bog'liq.
Kerakli reaktivlar:

1. 
   1,34 % li natriy oksalat eritmasi;
   

1. 
   0,277 % li kalsiy xlorid eritmasi;
   

2. 
   natriy xloridning izotonik eritmasi;
   
3. 
   1 % li tromboplastin suspenziyasi (torsion yoki analitik tarozida 50 mg tromboplastin o'lchab olinadi, uni chinni hovonchaga solib diqqat bilan 5 ml distillangan suvda bir turdagi suspenziya hosil bo'lguncha yanchiladi, so'ng sentrifuga probirkasiga solinadi, 5 daqiqa 1500 ayianish daqiqasida sentrifugalanadi; cho'kma ustidagi xira suyuqlikni Paster pipetkasi bilan so'rib olib, quruq probirkaga solinadi va reaksiya uchun foydalaniladi); bevosita tekshirishdan oldin tayyorlanadi;
   
4. 
   sinalayotgan plazma natriy xloridning izotonik va natriy oksalat eritmalari bilan 1:1 nisbatda suyultiriladi.
   

Aniqlash tartibi: yupqa devorli probirkaga 0,2 ml kalsiy xlorid eritmasi va 0,1 ml tromboplastin suspenziyasi quyiladi. Aralashmani 30 soniya suv hammomida 37°C da inkubatsiyalanadi. So'ng o'sha probirkaga 0,1 ml tekshirilayotgan plazmani natriy xloridning izotonik va natriy oksalat eritmasi bilan 1:1 nibatda suyultirib qo'shiladi. Plazma quyilishi bilanoq sekundomer ishga tushiriladi. 12—15 soniyadan so'ng probirka 45° ga og'ib fibrin iplari yoki quyqa paydo bo'lishi kuzatiladi va bunday o'zgarish paydo bo'lishi bilan sekundomer to'xtatiladi, probirkani suv hammomidan olinadi. Xuddi shu tarzda qo'shimcha yana bir-ikki aniqlashni amalga oshiriladi. Bunda birgalikda olib boriladigan aniqlashlar o'rtasidagi farq 0,5—1 soniyadan oshmasligi kerak. Protrombin faolligini qon olingandan so'ng ikki soatdan kechikmasdan aniqlash lozim. Aniqlash tugagach, protrombin indeksi (ko'rsatkichi)ni parallel aniqlashlardan kelib chiquvchi o'rta arifmetik qiymatdan foydalanib, quyidagi ifoda bo'yicha hisoblanadi:
Sog'lom odamdagi protrombin vaqti
Protrombin indeksi= ___________________________ X100 %
Tekshiriluvchining protrombin vaqti
Sog'lom odamning protrombin vaqti tromboplastinli flakon etiketkasida ko'rsatilgan bo'ladi. Qo'shimcha sifatida protrombin vaqtini 1—2 sog'lom odamda tekshirib ham ko'riladi. Plazma qo'shilganidan to quyqa hosil bo'lguncha bo'lgan vaqt (sekundomer bo'yicha) sinalayotgan odamning protrombin vaqti hisoblanadi.
Normada protrombin indeksi 80—100 % ga teng. Protrombin indeksining ortishi psevdo (yolg'on) gemofiliyada protrombinning yetishmovchiligi va qonda antikoagulantlarning ortiqcha bo'lishi natijasida kuzatiladi.