2- kurs III semestr

Ingalyatsiya
Ingalyatsiyani o’tkazish uchun bemorni tayyorlash:
1.Bemor tanasining holati o’tirgan holatga yaqin bo’lishi kerak.
2. Nafas olish usulini tushuntirish:

• 
  Bemalol nafas olish uchun og’izni yarim ochish;
  
• 
  Chuqur nafas olib, 3 soniyadan so’ng tupurib tashlash.
  

Ingalyatsiyadan keyingi parvarish:

• 
  Og’iz bo’shlig’ini chayib tashlash;
  
• 
  Og’iz bo’shlig’ida to’planib qo’lgan ajralmalarni chiqarib tashlash.
  

Ingalyatsiya – dorivor moddalarni nafas olish yo’li bilan organizamga kiritish. Gazlar (kislorod), oson bug’lanuvchi moddalar (efir moylari, dorivor preparatlarning bug’lari), shuningdek mayday zarrachalarga aylangan moddalar (aerozollar) ni nafas olish yo’llari orqali organizmga kiritish mumkin.
Ingalyatsiyaning 4 xili mavjud: bug’li, iliq nam, nam, moyli.
Bug’li ingalyatsiyalar: bug’lanuvchi moddalar ( mentol, evkalipt) yordamida tayyorlanadi. Ular ko’pincha uy sharoitida qo’llaniladi.
Iliq nam ingalyatsiyalar: dorivor eritma isitib, purkaladi.
Bitta ingalyatsiya uchun 25-250 ml dorivor eritma sarflanadi
Moyli ingalyatsiyalar: profilaktik va davo maqsadida tayinlanadi. Bitta ingalyatsiyaga 5 ml gacha moy sarflanadi. Ko’pincha o’simlik moylari qo’llaniladi (zaytun, kungaboqar, evkalipt, shaftoli va b.)
Parlanishi oson bo’lganligi uchun kislorod va uglekislotani ham nafas olib qabul qilish mumkin.
Uy sharoitida yaxshi samara beradigan o’t damlamali ingalyatsiyalar qo’llaniladi (kalendula,qizilpoycha va boshqa damlamalar).
Ingalyatsiya uchun pul’verizator turidagi maxsus ingalyatotdan foydalaniladi, ular qisilgan havo va kislorod yordamida eritmalarni purkaydi. Ko’pincha dorivor moddalar nafas yo’llariga bug’simon xolatda kiritiladi.
Bug’li ingalyatsiya deb suv bug’I va havo bilan aralashgan mayday zarrachalarga bo’lingan dorivor eritmani (moy, dorivor preparatlar, ichiladigan soda- natriy gidrokarbonat eritmasi ) nafas yo’llariga kiritishiga aytiladi. Odatda bemor muolajani mustaqil bajaradi, lekin asoratlar kelib chiqishining oldini olish uchun unga yo’l-yo’riq ko’rsatish zarur.
Ko’pincha ingalyatsiya maxsus bug’li ingalyator yoki choynak yordamida bajariladi. Choynakka 2-3 stakan suv quyiladi va olovga qo’yiladi. Choynakdagi suv qaynagandan so’ng bug’ chiqqan jo’mrakdan bemor ingalyotor kabi nafas oladi. Suvga qay’iy tayinlangan miqdorda ingalyatsiya uchun modda qo’shiladi. Yuz terisi kuymasligi uchun choynak jo’mragiga qalin qog’ozdan yasalgan voronkasimon nay kiydiriladi va shu nay orqali bug’bilan nafas olinadi.
Ingallyasiyani shilliq qavatni zararli omil ta’siridan himoya qilish uchun ham ishlatish mumkin. Moyli ingalyatsiyalar uchun o’simlik moylari ishlatiladi: bodom,shaftoli, tozalangan pista yog’i. Ba’zida yog’ga mentol qoshiladi (1-3%), mentol og’riq qoldiruvchi va sust bakteriosid xususiyatlarga ega.