2 – илова. Эркак ва аёлларни жинсий роллари хусусиятларини ўрганиш методикаси

ЭР-ХОТИН МУНОСАБАТЛАРИНИ ТАХЛИЛ ҚИЛИШ МЕТОДИКАСИ ТЕСТИ.
Авторлар. В.П. Левкович. О.Э. Зуськова (1985).
Оиладаги зиддиятли муносабатлар доимо хам эр-хотинлар томонидан фарқланмайди ва биринчи навбатда улар тушунилишидан ва бир-бирини талабини хисобга олмагандай. Диагностик муолажани ўтказиш зарур, эр-хотинларни маълум бир оила гурухига киритиш мумкин бўлар эди.
Методика 5 балли шкалалар тўпламини, 168 пунктдан ташкил этган. (3 жадвал). Уларни мазмуни оилани вуйидаги хаёт сохаларида интеграциялашган оиладги роли, я – концепцияни талабини химоя қилишда, муомала маданияти, ўзаро ахборотга эга бўлиш, маънавий мотивациянинг даражаси, дам олишни ўтказиш, зиддиятларнинг частотаси, ва уларни хал қилиш воситалари, хар бир эр-хотинни турмушдан қониқишини субъектив бахолаш.
Эмпирик референт сифатида оила хаётини турли сохалардаги ўз талабларини ишлатиш қарама-қаршилиги кўрсатилади, уларни ўзларини бахолаш ўртасидаги муносабат (с), эр-хотинларни бахолаш (о) ва эр-хотин орзу-умидлари муносабатлари (О) кўрсатилган. о, с, О кўрсаткичлари шахснинг онгидаги турли талабларни репрецинтациясини ташкил қилади. Эмпирик сохани ажратиб ўтганда изланиш предмети мос келадиган (о, с, ва О муносабатларини аниқлаш) олинган маълумотларни эмперик интерпретацияси ўтказилди. Иккита қатор статистик гипотезалар кўринишида . Уларни Х2 мезонида текширганда маълум бир типдаги сиссаларга (барқарор, муаммоли ва х.к.) маълум 1 типдаги муносабатлар тўғри келади. О, с, ва о охирлари хам эр-хотин ўртасидаги зиддият келиб чиқиш шароитларидан бири бўлади.
Анкета саволларига эр-хотин мустақил жавоб берадилар.
Қўлланма. Қуйидаги қарашларни диққат билан ўқиб, уларни хақиқийлигини қуйидаги шкала бўйича бахоланг.
А) умуман рози эмасман
Б) рози эмасман
В) айтиш қийин
Г) розиман
Д) умуман розиман
Жавоб бланкасида сиз томондан танланган жавоб вариантини хар бир жавобда белгиланг. “Айтиш қийин” деган жавобдан қочишга харакат қилинг. Савол муолажаси одатда қийинчилик туғдирмайди ва 30-40 дақиқа давом этади.
Методика тести.

1. 
   Сизнинг эрингиз (хотинингиз) оилада жуда бўлмаса, битта бола бўлиш зарур деб хисоблайди.
   
2. 
   Сизнинг хисоблашингизча, сизнинг эрингиз (хотинингиз) бола тарбиясига кўпроқ вақтларини ажратишлари керак деб
   
3. 
   Сиз ўз қизиқишларингиздан хотингиз (эрингиз) шу учун кечармидингиз
   
4. 
   Уй-рўзғор ишларини юритишда сиз ўз ташабусингиз билан иштирок этасизми?
   
5. 
   Сизнинг эрингиз (хотинингиз) яхши жинсий хамкорми?
   
6. 
   Сизнинг эрингиз (хотинингиз) уйда худди бегоналарни олдидагидай чиройли ва тартибли кўринишга харакат қилиши керак деб хисоблайсизми?
   
7. 
   Сизнинг эрингиз (хотинингиз) оила бюджетини режалаштиришда ва тақсимлашда асосий масалаларни ечиш керак деб ўйлайсизми?
   
8. 
   Сиз тез-тез эрингиз (хотинингиз) билан ишлаб чиқариш, келажакни режалаштириш, ўқилган китоблар, кўриб чиқилган фильмлар ва х.к. Хақида мухокама қиласизми?
   
9. 
   Сизни рухий ўсишингизга бўлган харакатни сизнинг эрингиз (хотинингиз) қўллаб қувватлаб турадими?
   
10. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) ойлигини оила бюджетига қўйиши керак
    
11. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) ўзи учун ўзи хохлаган нарсани олмай, оиласи учун керакли нарсани оладими?
    
12. 
    Сиз хеч қачон бегоналар олдида эрингиз (хотинингиз) камчиликларини кўрсатмайсиз.
    
13. 
    Зиддиятлар пайдо бўлганда сизнинг эрингиз (хотинингиз) сизга тинч ва осойишта холатда сиз қаерда нохақлигингизни тушунтиришга харакат қилади.
    
14. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) байрам ва дам олиш кунларини сиз билан бажонидил ўтказади.
    
15. 
    Турмуш ўртоғингиз таътилни оиласи билан ўтказиш керак деб хисоблайди
    
16. 
    Турмуш ўртоғингиз сизнинг кайфиятингиз ва соғлиғингизга қаттиқ эътибор бериши керак деб хисоблайсиз
    
17. 
    Сиз доимо турмуш ўртоғингизга яхши маслахат беришга харакат қиласиз.
    
18. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сизнинг қизиқишингиз ва мойилликларингизни бирга бахам кўради.
    
19. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сизга овқат тайёрлашга ёрдам беради, агар ўзи оч бўлса.
    
20. 
    Сизнинг турмуш ўртоғингиз сиз билан фақат бегоналар олдида одобли ва маданиятли гаплашади.
    
21. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сиз билан таътилни бирга ўтказади, чунки бошқача бўлмаслиги керак.
    
22. 
    Сизнинг турмуш ўртоғингиз ўз турмушидан қониқади
    
23. 
    Сизнинг оилангизда хеч қачон бахс урушлар бўлмайди.
    
24. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) оила тинчлик ва хавфсизлик манбаи
    
25. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сизнинг фарзандингизни дўстлари, қизиқишлари хақида тасаввурга эга бўлишлари керак.
    
26. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз)бола тарбиясига жуда кўп вақт ажратади
    
27. 
    Турмуш ўртоғингиз оиладаги яхши муносабаиларни сақлаб қолиш учун муроса қилиб туриши керак.
    
28. 
    Зарур бўлганда турли мажбуриятларни қиласиз уларни аёлларнинг ва эркакларникига бўлмаган холда
    
29. 
    Сизнинг турмуш ўртоғингиз уйда хам тартибли в чиройли бўлиб юришга харакат қилади.
    
30. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) оила бюджетини асосан хал қилади.
    
31. 
    Сизнинг хисоблашингизча, асосан эрингиз (хотинингиз) уй ишларини тақсимлаш масалаларини хал қилиши керак
    
32. 
    Турмуш ўртоғингиз билан мулоқотда сиз қғллаб-қувватлашни, эмоционал, разрядини топишга харакат қиласиз
    
33. 
    Сиз доимий рухий ўсишга ва ўзингизни мукаммаллаштиришга харакат қиласиз.
    
34. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) хамма ойлигини оила бюджетига қўяди
    
35. 
    Сизнинг хисоблашингизча, эрингиз (хотинингиз) оиладаги фаровон хаётни максимал тарзда таъминлашга харакат қилиши керак.
    
36. 
    Сизнинг хисоблашингизча, турмуш ўртоғингиз сиз билан гаплашганда ёмон сўзларни ишлатмаслиги керак
    
37. 
    Зиддиятларни ечиш учун сизнинг эрингиз (хотинингиз) таътилни сиз билан келишишга боради
    
38. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) таътилни сиз билан ўтказишга харакат қилади
    
39. 
    Сизнинг турмуш ўртоғингиз сизнинг кайфиятингизнинг ўзгаришига, соғлиғингизга ката ахамият еради
    
40. 
    Сизнинг хисоблашингизча, сизнинг эрингиз (хотинингиз) сизнинг дидингиз, қизиқишингиз, ишқибозлигингиз хақида билиши керак
    
41. 
    Сиз эрингизни (хотинингизни) юрагида оғир бўлганда унга хамдардлик билдирасиз
    
42. 
    Сиз уйга кетаётганингизда сизнинг кайфиятингиз яхшиланади
    
43. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) бола тарбиясига худди сиўдай қарайди
    
44. 
    Сиздан ниманидир олмоқчи бўлганида сизнинг турмуш ўрто0ингиз сиз билан мехрибонбўлиб қолади
    
45. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) уй ишларида сизга ёрдам беради, яқин қариндошларини таънасини эшитмаслик учун
    
46. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) уй ишларини олиб боришда фаол иштирок этади, чунки буни бурчи деб хисоблайди.
    
47. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) ўзини оилавий хаётда хеч нимани ўзгартиришни хохламайди.
    
48. 
    Сизнинг оилангизда баъзида жанжаллар урушлар бўлиб туради
    
49. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сизнинг болангизни қизиқишлари, ишқибозликлари хақида тасаввурга эга
    
50. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) яхши муносабатларни сақлаб қолиш учун муросага боради
    
51. 
    Сизнинг қизиқишларингиз, одатларингиз билан турмуш ўртоғингиз қизиқиши керак деб хисоблайсиз.
    
52. 
    Оилавий ишларни бажариш учун сиз қизиқарли машғулотингиздан кечасиз
    
53. 
    Сиз жозибали ташқи кўринишга эгасиз
    
54. 
    Сизнинг турмуш ўртоғингиз уй ишларини тақсимлаш ишлари билан шуғулланади
    
55. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сиз учун оилавий холатни турли сохаларида авторитет бўлиши керак деб хисоблайсиз
    
56. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) дўстлари билан мароқ билан муомила қилиши, мехмонга бориши, мехмонларни қабул қилиши керак деб хисоблайсиз
    
57. 
    Сиз турмуш ўртоғингиздаги рухий ўсишга ва ўзини ўзи мукаммаллаштиришга бўлган харакатни қадрлайсиз.
    
58. 
    сизнинг эрингиз (хотинингиз) оилани моддий томондан максимал таъминлашга харакат қилади
    
59. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сиз иблан гаплашганда ёмон сўзларни ишлатмайди
    
60. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) зиддиятлардан турли воситалар ёрдамида ўзини олиб қочишга харакат қилади. Гапни бошқа мавзуга ўтказишга ва бошқа хонага чиқиб кетади
    
61. 
    Хамма бўш вақтингизни оила даврасида ўтказишга харакат қиласиз
    
62. 
    Эрингиз (хотинингиз) сизни диққат билан, гапингизни бўлмасдан тинглаш керак деб хисоблайсиз
    
63. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сизнинг қизиқишларингиз хақида билади.
    
64. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сиз учун хаётдаги энг азиз нарса, сиз харакат қилаётган нарса эканлигини билишни истайсиз
    
65. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) оғир дақиқаларда сизни қўллаб туриш керак деб хисоблайсиз
    
66. 
    сизнинг эрингиз (хотинингиз) билан мулоқот қилиш сизга хурсандчилик бахшлайди
    
67. 
    Сиз бола тарбиясига худи сизнинг эрингиз (хотинингиз) қарашларини қўллаб қарайсиз
    
68. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) таътилни оиласи билан фақат тасодифий холларда ўтказади
    
69. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сиз билан таътилни бирга ўтказади, ёмон эр деган ном олмаслик учун
    
70. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сиз билан одобли ва маданиятли гаплашади
    
71. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) бошқа турлари қуришни хохламас эди
    
72. 
    Сизнинг оилангизда тез-тез уруш, жанжал бўлиб туради.
    
73. 
    Сиз оилада жуда бўлмаса битта бола бўлиши керак деб хисоблайсиз
    
74. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сизнинг қизиқишларингиз билан хисоблашади
    
75. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) уй ишларида фаол иштирок этиш керак деб хисоблайсиз
    
76. 
    Сиз яхши сексуал шериксиз
    
77. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) ўз қизиқишлари билан оиласи учун воз кечиши керак деб биласиз
    
78. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сиз билан турли муносабатларда автортет хисобланади
    
79. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) дўстлари билан муомала қилишни, мехмон қилишни ва мехмонга боришни яхши кўради
    
80. 
    Эр-хотинлар келажак учун режа тузишлари, ўз ишлари, китобларни кинофильмларни в ах.к. Мухокама қилиши керак деб биласиз
    
81. 
    Сиз эрингиздаги (хотинингиздаги) рухий ўсишга бўлган харакатни қўллаб қувватлайсиз
    
82. 
    Сиз ўзингиз учун керакли нарсаниэмас балки оила учун керакли нарсани сотиб оласиз
    
83. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) доимо сизни диққат билан гапингизни бўлмай эшитиши мумкин
    
84. 
    Эр-хотинлар бегона олдида камчиликлари кўрсатиш керак эмас деб хисоблайсиз
    
85. 
    Ўзиникини маъқуллаш учун сизнинг эрингизни (хотинингизни) узоқ вақт гаплашмаслиги мумкин
    
86. 
    Сиз оилангиз билан дам олиш ва байрам кунларини жуда яхши ўтказасиз
    
87. 
    Сизнинг хаётдаги асосий вазифангиз сиз харакат қилаётган нарса эканлигини сизнинг эрингиз (хотинингиз) билади
    
88. 
    Сизнинг хаётдаги асосий вазифангиз сизни оғир дақиқаларда қўллаб туради
    
89. 
    Турмуш ўртоғингиз доимо яхши маслахат бериши керак
    
90. 
    Оила сиз учун хотиржамлик манбаи
    
91. 
    Сиз эрингиз (хотинингиз) фақат қорнингиз кучли очиб қолганда овқат қилишга ёрдам беради
    
92. 
    Сиз эрингиз (хотинингиз) билан фақат бегоналар олдида одобли гаплашасиз
    
93. 
    Сиз эрингиз (хотинингиз) қизиқишларини бирга бахам кўрасиз
    
94. 
    Сиз ўзингизни оилавий хаётингиздан қониқасиз
    
95. 
    Сиз таътилни оилангиз билан ўтказасиз
    
96. 
    Зиддият пайдо бўлганида сиз эрингиз (хотинингиз) унинг нохақлигини хотиржамлик билан тушунтириб берасиз.
    
97. 
    Сиз болалар тарбиясига кўп вақтингизни ажратасиз
    
98. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сиз учун ўз қизиқишлариданвоз кечади
    
99. 
    Сизнинг эрингиз (хотинингиз) уй ишларини олиб боришда фаол иштирок этади
    
100. 
     Эр-хотинлар хама ишларни бажришлари керак деб хисоблайсиз
     
101. 
     Сиз уйда хам яхши кўринишга харакат қиласиз
     
102. 
     Асосан сиз оила бюджэтини режалаштиришни хал қиласиз
     
103. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) кўпинча ўз режаларини, ўқиган китобларини, кинофильмларни ва б. Мухокама қилади
     
104. 
     Эр-хотинлар бир-бирлари билан мулоқотда қўллаб қувватлашлари керак
     
105. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) доимо рухий ўсишаг харакат қилишингиз керак деб хисоблайсиз
     
106. 
     Сиз ойлигингизни уй бюджетига сарфлайсиз
     
107. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) ўз хохишини куч ишлатишгача исботлаб беради
     
108. 
     Сиз таътилни эрингиз (хотинингиз) билан биргаликда ўтказишга харакат қиласиз
     
109. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) бегоналарнинг олдида камчилигингизни кўрсатмайди
     
110. 
     сиз эрингиз (хотинингиз) нинг кайфияти ва соғлиғинининг ўзгаришига эътибор берасиз
     
111. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сизга доимо маслахат беради
     
112. 
     Эр-хотинлар бир-бирига қайғудош бўлишлари керак деб хисоблайсиз
     
113. 
     Сизнинг ишдан келишингиз эрингизга (хотинингизга) хурсандчилик келтиради
     
114. 
     Эр-хотинлар хурсандчилик ва қизиқишларни бирга бахам кўришлари керак деб хисоблайсиз
     
115. 
     Сиз оилангиз билан таътилни фақат тасодитфий холларда бирга ўтказасиз
     
116. 
     Сиз уй ишлрида ёрдам берасиз яқинларингизнинг таънасидан қўрққанингиз учун
     
117. 
     Эр-хотинлар бир-бирига улар нохақ эканликларини тушунтириб тинч ва хотиржам холда тушунтириб беришлари керак деб хисоблайсиз
     
118. 
     Сиз рўзғор ишларини олиб боришда тиштирок эта олмайсиз
     
119. 
     Сиз ўз хаётингизда хеч нимани ўзгартиришни хохламасдингиз
     
120. 
     Зиддиятни хал қилиш учун сиз компромиссга борасиз
     
121. 
     Ўз болангизнинг қизиқишлари ва ишқибозликлари хақида биласиз
     
122. 
     Яхши муносабатни сақлаб қолиш учун сиз муросага борасиз
     
123. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) зарур бўлганда эркакнинг хамда аёлнинг вазифасини бажаради
     
124. 
     эр-хотинлар оиласи учун ўз шахсий ишларидан воз кечадилар
     
125. 
     Эр (хотин ) жозибали ташқи кўринишга эга бўлиши керак
     
126. 
     Уй ишларини тақсимлашда асосан сиз масалаларни хал қиласиз
     
127. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сиз билан мулоқот қилганда сизни қўллаб қувватлашга харакат қилиш керак деб биласиз
     
128. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) доимо рухий ўсишга харакат қилади
     
129. 
     Эр-хотинлар доим бирғбирининг рухий ўсишга бўлган харакатларини қадрлаши керак
     
130. 
     Сиз максимал холатда оилани моддий таъминлашаг харакат қиласиз
     
131. 
     Сиз эрингиз (хотинингиз) учун хафа қиладиган сўзлар ишлатмайсиз
     
132. 
     Эр-хотинлар зиддиятларни хал қилишда компромиссга боришлар керак деб хисоблайсиз
     
133. 
     Эр-хотинлар дам олиш вақтларини бирга ўтказишлари керак деб биласиз
     
134. 
     Сиз эрингизнинг (хотинингизнинг) қизиқишлари, ишқибозликлари хақида биласиз
     
135. 
     Сизга оғир бўлганда сизнинг эрингиз сизга қайғудош бўлиши керак деб хисоблайсиз
     
136. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) кайфияти кўтарилади у уйга қайтаётганда
     
137. 
     Эр-хотинлар зиддиятлардан ўзларини олиб қочишлари, қўполликка жавоб бермасликлар керак деб биласиз
     
138. 
     Эр-хотинлар мулоқотдан хурсандчилик олишлар керак деб хисоблайсиз
     
139. 
     Эр-хотинлар тарбияга бўлган қарашлари бир хил бўлиши керак деб хисоблайсиз
     
140. 
     Сиз ниманидир олмоқчи бўлсангиз хотинингиз билан эътиборли бўласиз
     
141. 
     Сиз таътилни оилангиз билан ўтказасиз, ёмон деган ном чиқармаслик учун
     
142. 
     Сиз доимо эрингиз (хотинингиз) билан одоб доирасида гаплашасиз
     
143. 
     Оила жанжал бахсларсиз бўлмайди деб хисоблайсиз
     
144. 
     Сиз турли воситалар ёрдамида зиддиятлардан ўзингизни олиб қочишга харакат қиласиз
     
145. 
     Яхши эр (хотин) бола бўлишни жуда хохлайди
     
146. 
     Сиз эрингиз (хотинингиз) қизиқишлари билан хисоблашасиз
     
147. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) оилавий ишлар учун ўзини севимли машғулотидан воз кечади
     
148. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) жозибали кўринишга эга
     
149. 
     Эр-хотинлар яхши сексуал шерик бўлишлари керак деб хисоблайсиз
     
150. 
     Сиз ўзингизнинг хақлигингизни турли воситалар билан исботлайсиз, хатто куч ишлатиш йули билан
     
151. 
     Сиз эрингиз (хотинингиз) учун хама масалаларда автиритет хисобланасиз
     
152. 
     Сиз мароқ билан дўстларингиз иблан муомала қиласиз, мехмонлар кутасиз
     
153. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) сиздаги рухий ўсиш харакатини қадрлайди
     
154. 
     Оилада баъзида жанжаллар бўлади деб хисоблайсиз
     
155. 
     Биринчи навбатда оилага керакли нарсани олиш керак деб хисоблайсиз
     
156. 
     Сиз доимо эрингиз (хотинингиз) гапини эътибор билан тинглайсиз
     
157. 
     ўзингизни маъқуллаб туриши учун сиз узоқ вақт эрингиз (хотинингиз) билан гаплашмаслигингиз мумкин
     
158. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) хамма бўш вақтини оила даврасида ўтказишга харакат қилади
     
159. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) учун хаётдаги энг асосий нарса у интилаётган нарса эканлигини биласиз
     
160. 
     Сиз эрингизни оғир дамда қўллаб туришга харакат қиласиз.
     
161. 
     Эр-хотинлар дам олиш ва байрам кунлари оиласи билан ўтказиши керак деб хисоблайсиз
     
162. 
     Ўзингизникини маъқуллаш учун сиз эрингиз (хотинингиз) билан узоқ вақт гаплашмаслигингиз мумкин
     
163. 
     Сизнинг эрингиз (хотинингиз) билан мулоқот хурсандчилик келтиради
     
164. 
     Оила эр-хотин учун хотиржамлик манбаи бўлиши керак
     
165. 
     Ўзингизнинг хақлигингизни турли воситалар билан исботлаш керак, хатто куч ишлатишгача
     
166. 
     Оилада хеч қачон жанжал бўлмаслиги керак деб хисоблайман
     
167. 
     Эр-хотинлар рухий ўсишга ва ўзини мукаммаллаштиришга бўлган интилишларни қўллаб қувватлашлари керак деб хисоблаймиз
     
168. 
     Сиз бошқаси билан турмуш қуришни ўйлаб хам кўрмайсиз
     

Натижаларни ишлаб чиқиш

Хар бир жавоб вариантига балардаги бахо мос келади.
А) умуман рози эмасман - 2 балл
Б) рози эмасман - 1 балл
В) айтиш қийин 0 балл
В) розиман 1 балл
Г) умуман розиман 2 балл

Иккала эр-хотинларни жавоблари калит ёрдамида ишлаб чиқилади, оилани хамма хаёт сохасида кейин натижаларни жамловчи жадвали тузилади