2 – amaliy mashg‘ulot optik tola turlari va standartlari, optik tolaning geometrik parametrlarini aniqlash

2.4. Amaliy mashg‘ulotga yakun yasash

Optik aloqa tizimlarining uzatish muxiti - optik tolalarning tuzilishi, ish prinsipiga oid o‘quv materiallari o‘rganildi. Bir modali va ko‘p modali optik tolalarning geometrik parametrlarini hisoblash bo‘yicha amaliy ko‘nikmalar egallandi.

2.5. Foydalaniladigan adabiyotlar

2.1. Yunusov N.Yu., Isayev R.I., Mirazimova G.X. Optik aloqa asoslari. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi – T.: Cho‘lpon nomidagi NMIU, 2014 – y. – 368 bet.

2.2. Mirazimova G.X. Optik aloqa asoslari: O‘quv qo‘llanma., t.f.n., dosent Isaev R.I. mas’ul muharrirligi ostida.-Toshkent, TATU bosmaxonasi, 2006.- 136 b.
2.3. Скляров О. К. Волоконно - оптические сети и системы связи: Учебное пособие. 2е изд., стер. — СПб.: Издательство «Лань», 2010. — 272 с.
2.4. Дмитриев С.А., Слепов Н.Н. Волоконно-оптическая техника: Современное состояние и перспективы. - 2-е изд., перераб. и доп. / Сб. статей. - М.: ООО "Волоконно-оптическая техника", 2005. — 576 с.


2.6. Topshiriqning 2-bandini bajarish bo‘yicha ko‘rsatmalar

Sindirish ko‘rsatkichining nisbiy farqi

(2.6.1)

munosabat bilan aniqlanadi.

Yorug‘lik nurining ikki muhit chegarasidan to‘liq ichki qaytish burchagi quyidagi munosabat bo‘yicha aniqlanadi:


(2.6.2)

Apertura soni quyidagi munosabat bilan aniqlanadi:

, (2.6.3)

bu yerda n₀, n₁ va n₂ lar mos ravishda havo, optik tola o‘zagi va qobig‘ining sindirish ko‘rsatkichlari, θ_A- apertura burchagi.

Havo uchun n₀=1 ekanligi e’tiborga olinsa, apertura soni uchun quyidagi munosabatga ega bo‘lamiz:


, (2.6.4)
Bu kattalik pog‘onali sindirish ko‘rsatkichli optik tolalar uchun (2.6.4) munosabat bilan, parabolik ko‘rinishdagi gradient sindirish ko‘rsatkichli optik tolalar uchun esa,
(2.6.4)

munosabat bilan aniqlanadi. Bu yerda n₁(0) – sindirish ko‘rsatkichining gradient optik tola o‘zagining o‘qiga mos kelgan qiymati.

Normalashtirilgan chastota quyidagi munosabat bilan aniqlanadi:


, (2.6.5)

bu yerda d – optik tola o‘zagining diametri;  - tola bo‘ylab tarqalayotgan optik nurlanishning to‘lqin uzunligi.

Optik tola bo‘ylab tarqalayotgan modalarning soni umumiy holda


(2.6.6)

munosabat bilan, “pog‘onali” optik tola uchun

(2.6.6’)

munosabat bilan, gradientli optik tola uchun

(2.6.7)
munosabat bilan aniqlanadi.

Kesish to‘lqin uzunligi quyidagi munosabat orqali aniqlanadi:


(2.6.8)