1–laboratoriya ishi elektrostatik maydonni o’rganish kerakli asbob va qurilmalar

Tajriba qurilmasi va kerakli ko’rsatmalar

Tajriba qurilmasining asosiy qismini peliksiglazdan yasalgan idish (vanna)dagi suvga joylashtirilgan elektrodlarning elektrostatik maydoni modeli tashkil qiladi. Suvning elektr o’tkazuvchanligi ( ) metallarnikiga nisbatan juda kichik bo’lgani uchun undagi elektrodlar manbaga ulanganda suvdan juda kuchsiz tok o’tadi. Qurilmada tok chiziqlari maydon kuch chiziqlari bilan mos tushadi va elektrolitik vannadagi ekvipotensial sirtlar elektr maydon ekvipotensial sirtlari hisoblanadi.

Potensiali bir xil bo’lgan nuqtalar izolyatsiyalangan dastaga o’rnatilgan uchli o’tkazgich–zond yordamida aniqlanadi. Zondning ikkinchi uchi galvanometr birinchi klemmasiga ulanadi. Galvanometrning ikkinchi klemmasi esa reostat jilgichiga ulanadi.

Ekvipotensial sirt potensiali reostat bilan potensiometrik ulangan voltmetr yordamida aniqlanadi. Elektrolitga tushirilgan zondning potensiali voltmetr ko’rsatishiga teng bo’lganda zond zanjiridan tok o’tmaydi. Buni indikator–galvanometr strelkasining nol qiymatni ko’rsatishidan bilish mumkin.

Qidirilayotgan nuqtalar vanna ostiga o’rnatilgan va koordinata to’ri tushirilgan kataklar orqali aniqlanadi, hamda qalam bilan mm li qog’ozga belgilanadi. Bu nuqtalarni tekis birlashtirish natijasida ekvipotentsial chiziqlarning geometrik shaklini hosil qilish mumkin.