13/16 Tashqi qurilmalar SHK ning tashqi qurilmalari (TQ) – har qanday hisoblash majmuasining tarkibiy qismi, TQ ning narxi shaxsiy kompyuter narxining 80 – 90% tashkil etishi mumkun.
Shaxsiy kompyuterning tashqi qurilmalari atrof muhit bilan muloqotini taminlaydi: foydalanuvchilar, boshqarish obyekti va boshqa kompyuterlar bilan.
Tashqi qurilmalarga quyidagilar kiradi:
tashqi xotira qurilmalari (TXQ) yoki SHK tashqi xotirasi;
foydalanuvchining muloqot vositalari;
axborotni kiritish qurilmalari;
axborotni chiqarish qurilmalari;
telekommunikatsiya va aloqa vositalari.
Foydalanuvchining muloqot vositalari o‗z tarkibiga quyidagilarni oladi:
ko‗rsatuv monitori (ko‗rsatuv terminali, displey) – shaxsiy kompyuterga kiritilayotgan va chiqarilayotgan axborotlarni aks ettirish uchun mo‗ljallangan qurilma;
nutiqni kiritish-chiqarish qurilmasi – multimedianing tez rivojlanayotgan vositasi. Bular turli mikrofonli akustik tizimlar, inson tomonidan etilayotgan so‗z va harflarni tanishga imkon beruvchi va ularni identifikatsiyalovchi va kodlashtiruvchi murakkab dasturiy ta‘minotga ega bo‗lgan ―tovushli sichqonchalar‖, kompyuterga ulangan tovush karnaylari yoki dinamik orqali hosil qilingan so‗zlar va harflarni raqamli kodlarga o‗zgatirishni amalga oshiruvchi tovush sintezatorlari.
Mikroprotsessor (MP), yoki Central Processing Unit (CUP), - bajaradigan vazifasi bo‗yicha tugallangan dasturiy boshqariluvchi axborotlarga ishlov berish qurilmasi, u konstruktiv jihatdan bitta katta integral sxemada (KIS) yoki juda katta katta integral sxema ko‗rinishida (JKIS) bajarilgan bo‗ladi.
Mikroprotsessor quyidagi vazifalarni bajaradi:
1.buyruq va operandalar manzilini hisoblash;
2. asosiy xotiradan buyruqlarni tanlash va deshifrlash;
3.OX dan, MPX registrlaridan va tashqi qurilma adapterlarining registridan axborotlarni tanlash;
4. so‗rov va buyruqlarni adapterlardan TQ da xizmat ko‗rsatishga qabul qilish va ishlov berish;
5. axborotlarga ishlov berish va ularni operativ xotiraga, mikroprotsessor xotirasining registrlariga va TQ adapter registrlariga yozish;
6. SHK bloklariga va barcha boshqa qurilma qismlariga boshqarish signalini ishlab chiqarish;
7. keyingi buyruqqa o‗tish.
Mikroprotsessorning asosiy ko‗rsatgichlari quyidagilardan iborat:
razryadligi;
ishchi takt chastotasi;
kesh-xotira sig‗imi va turi;
ko‗rsatmalar tarkibi;
konstruksiya elementlari;
energiya isteʻmoli;
ishchi kuchlanishi va hokazo.