1947 yilning 23 dekabrida 3ta amerika fiziklari

interfeys (ingl. interface) – kompyuterda mavjud qurilmalarni o‘zaro ulab, ular o‘rtasida aloqa bog‘lash va unumli hamkorligini ta’minlash uchun mo‘ljallangan vositalar majmui.
- kiritish-chiqarish porti (ingl. I/O – Input/Output port) – mikroprotsessorga SHKning boshqa qurilmasini bog‘lash imkonini beruvchi ulash apparati.
Barcha mikoprotsessor texnikasi qurilmalari umumiy tizim shinasi bilan birlashtiriladi (u yana tizimli magistral yoki kanal deb ham ataladi).
Tizimli magistral quyi darajadagi to‘rtta asosiy shinalarni o‘z ichiga oladi.
- Manzillar shinasi (Adress Bus);
- ma’lumotlar shinasi (Data Bus);
- boshqarish shinasi (Control Bus);
- ta’minot shinasi (Power Bus).
Manzillar shinasi. Berilgan vaqtda ma’lumot almashuvchi qurilma manzilini (nomlarini) aniqlash uchun xizmat qiladi.
Ma’lumot shinasi – bu mikoprotsessor texnikasi barcha qurilmalari orasida axborot kodlarini uzatish uchun qo‘llaniladi. Ma’lumot shinasi doim ikki yo‘nalishli bo‘ladi.