192-su'wret. Ulıwma awqatlanıw mákemeleriniń kompozitsiyaviy jaylastırıw sxeması.
Zallardagi trotuarlar 2 m den kem bolmawi, qaptal tárepdegileri bolsa 0, 6 m bolıp, stollarni bir-birinen ajıratıp turadı.
Islep shıǵarıw bólmeleriniń joybarlaw bolsa, ol erda jaylasatuǵın úskenelerdiń nomenklaturasidan kelip shıǵadı. Házirgi waqıtta o 'zimizda da, shet el, xalıq tájiriybesinde da sol zat gúzetilip atırki, islep shıǵarıw,tayarlaw bólmeleri sexlarsız, birlestiriwgen halda úskenelerdi jaylastırıp,pútin islew maydanı, jaqsı kórsetilgen hám samallatib turıwǵa qolay bolǵan maydan jaratılıp isletilip atır. Bul bolsa, óz gezeginde, úskeneler jayın qálegenshe ózgertiwdi hám texnologiyalıq processni hár qandayına almastırıw imkaniyatın jaratadı. Ulıwma tipdagi mákemelerde keleshek jarqıraǵan tamam tayarlaw usıllarınan biri - industrial jol menen tayarlaw bolıp tabıladı, bul bolsa óz gezeginde kishkene shólkemlami sanaat tiykarına qurılgan usılda awqat tayarlawǵa alıp keledi, hám de olardıń kólemiy-joybarlaw sistemasın, arxitekturalıq -kompozitsiyaviy hám texnikalıq -ekonomikalıq sheshimlerin jaqsılawǵa alıp keledi.
Jańa tipda awqatlanıw zallari bolsa (eski waqıttaǵı 4 0 —45% jay ornına ) 7 0 - 8 0 % ni iyeleydi, awqat pısırıw xanasi bolsa 3 0 - 2 0 % jaydı aladı (eskisi 5 0 —60% bolǵan ).
5-bap. ADMINSTRATIVLIK HÁM JASAW IMARATLARÍ
5. 1. Basqarma mákemeleri hám jaybar shólkemleri ımaratları
Ímaratlar klassifikaciyası
Respublikamız ómiriniń ideologik, ekonomikalıq, social hám basqa barliq iskerlik tarawılarına basshılıq etiwshi, mámleket hám basqarıw -xojalıq basqarıw apparatları shólkemlerin, sonıń menen birge, mákemeler hám de shólkemlami jaylastiriw ushın arnawlı ımaratlar qurıladı. Olardıń maqsetleri túrlishe:bular ministrlikler hám awıl keńesleri, trestlar hám xalıq sudı, mámleket banki bólindileri hám jámáát xojalıqları basqarıwı ımaratları bolıp tabıladı.
Shet el mámleketlerde administraciya ımaratlarına túrli firmalar, monopoliyalar, qamsızlandırıw kompaniyaları, bankler, reklama hám basqa agentliklami jaylastiriw ushın mólsherlengen «ofis» dep atalıwshı mekeme ımaratları, sonıń menen birge, tek kommerciya maqsetlerinde kireyge beriletuǵın ımaratlar kiredi. Bul imaratlardıń ólshemleri hár túrli bolıp, bir tárepte 200—500 m3 qurılıs kólemine iye bolǵan bir neshe jumısshısı bolǵan mákemelerge mólsherlengen kishi ımaratlar, basqa tárepte qurılıs kólemi júz mińnen aslam kub metrge teń bolǵan hám o 'n mińlaǵan xızmetkerler ushın mólsherlengen ájeptáwir imaratlar bar.
Bunday ımaratlardı olardıń túrlishe bolıwına qaramastan, olardıń ulıwma wazıypası, yaǵnıy basqarıw jumıslarınıń unamlı hal etiliwi ushın zarur bolǵan sharayatlardıń jaratılıwı, sonıń menen birge, proektlestiriw jumısları birlestirip turadı.
Basqarıw keńseleri, ımaratları, mákemeleri túrine hám maqseti baǵdarına kóre klassifikaciyalanadı. Olarda bir yamasa bir neshe mákemeler, shólkemler jaylasqan bolıwı múmkin. Aqırǵı jaǵdayda bul jay kooperatsiyalanǵan. Múmkinshiligıy buyırtpashılami názerde tutıp joybarlanatuǵın universal bınalar keń tarqalǵan ; olardıń rejalanishi hár bir shólkem ushın iyelep turǵan qabatında óz talaplarına muwapıq ishki ortalıqtı payda etiw imkonini beriwi kerek.
Bir shólkem yamasa shólkem ushın respublikamızda tómendegi ımaratlar júzege keliw etiledi:
— mámleket mákemeleri, bunda Joqarı Jıynalıs xatkeriyati hám diywanxanaları, ministrler Mákemesi xatkeriyati, sonıń menen birge, ministrlikler, mámleket komitetleri yamasa respublika áhmiyetine iyelik etiw bolǵan oraylıq mákemeler;
— úlke, wálayat, qala yamasa rayon áhmiyetindegi xalıq deputatlarınıń orınlardaǵı keńesleri, awıl keńesleri;
— partiyalar hám jámiyetlik shólkemleri;
— basqarıw -xojalıq mákemeleri (mámleket hám kooperativ), sonıń menen birge,birlespeler, trestlar, basqarmalar, bólimler, keńseler, agentlikler, inspeksiyalar hám taǵı basqa ;
— proektlestiriw institutları, keńseleri, konstruktorlıq byurolari;
— yuridikalıq mákemeler, (sud, prokuratura ) ımaratları ;
— pul-kredit mákemeleri, mámleket bankiniń, kommerciya bankleri basqarıw mákemeleriniń bólimleri ımaratları kórinisinde;
— baylanıs mákemeleri — qala, rayon basqarıw keńseleri hám ulaming bólimleri, telegraf, telefon, radiomarkazlar ımaratları ;
— baspa, baspaxana hám redaksiyalar ımaratları. Kooperatsiyalanǵan ımaratlarǵa tómendegiler kiredi:
— mámleketke, respublikaǵa tiyisli úyler (sońǵısına ministrlikler kiredi);
— túrli baǵdardaǵı shólkemler yamasa bólek shólkem, proektlestiriw paydaotlari hám konstruktorlıq byurolariga tiyisli úyler (sonıń menen birge, ilimiy tarawdıń boyınsha informacion hisoblash orayların da kirgiziw múmkin);
— ádillik keńseleri, túrli dárejedegi sud, qala hám rayon sudi, yuridik máslahátxonalari hám notarial keńseler, sud hám prokuraturaǵa tiyisli úyler;
— mámleket banki bólimleri, kommerciya bankleri kassaları menen birgeliktegi ımaratları hám basqalar.
Do'stlaringiz bilan baham: |