19-variant Markaziy bank naqd pul мuoмalasini tashkil etishda qanday ishlarni bajaradi?

2.Pulning aylanish tezligi va uni hisoblash uslublari.
Klassik pulning miqdoriylik nazariyasi aniq ta‘rifi amerikalik iqtisodchi Irving Fisherning 1911 yilda nashr etilgan "pulning harid qilish qobiliyati" nomli kitobida ko‘rsatilgan. Fisher iqtisodiyotdagi PxY umumiy pul miqdori M (pul taklifi )bilan oxirgi tayyor mahsulot xizmatni xarid qilishga ketadiigan chiqimlarni o‘rgangan, bunda P-narx darajasi, Y-daromad. (umumiy harajatlar PxY nominal umumiy daromad yoki YaMM sifatida qaralishi mumkin). O‘zgaruvchi M va PxY bog‘lovchi pulning aylanish tezligi deb nomlanadi( sodda qilib aytganda aylanish tezligi)va u umumiy xarajtlarni PxY ni pul miqdoriga M ga bo‘lish orqali topiladi.
Aylanish tezligining aniqlovchilari36 Irving Fisher shuni isbotladiki, pulni aylanish tezligi iqtisodiy sub‘ektlarning transaksiya qilishi bilan bog‘liqligini ko‘rsatdi. Agar bitim qilinayotganda hisob kitob schyotlari ishlatilayotgan bo‘lsa va kredit kartochkalar, demak iqtisodiyotda ishlab chiqilgan tovar va xizmatlarga to‘lash uchun kamroq pul kerak bo‘ladi (Mi PxYga nisbatan)va aylanish tezligi (PxY)/M kattalashadi. Teskarisiga agar aholi sotib olganiga naqd to‘lasa yoki chek bilan o‘sha nominal daromad darajasida ko‘proq pul kerak bo‘ladi va aylanish tezligi pasayadi. Bunda Fisher taxmin qilgan ediki qisqa muddatda aylanish tezligini doimiy deb hisoblash mumkin chunki institutsional va texnologik faktorlar sekin o‘zgaradi.