Excelda diagrammalarni yaratish uchun dastur tavsiyanomasining “Vstavka” bo’limidagi “Diagramma” buyrug’idan yoki “Standartnaya” uskunalar panelidagi “Master diagramm” tugmasidan foydalaniladi. Ulardan biri tanlangach “Master diagramm” nomli muloqot darchasi ochiladi.
Bu muloqot darchasi 4ta qadamdan iborat savol-javob darchalariga egadir. Ular bilan tanishib chiqamiz:
Birinchisida diagramma turi tanlanadi. Bu darchada standart va standart bo’lmagan deb nomlangan qistirmalar mavjud bo’lib, ularda Tip nomli ro’yxat maydonidan gistogramma, lineychataya, grafik va boshqa ko’rinishdagi diagrammalardan birini tanlash imkonini beradi. Bundan tashqari biror turdagi diagramma tanlangach darchaning o’ng tomondagi Vid nomli maydonda shu turga mos diagramma ko’rinishlari xam tanlanishi mumkin.
Ikkinchisida agar diagrammasi xosil qilinadigan jadval avvaldan tanlanmagan bo’lsa, uni diapazoni ko’rsatilishi so’raladi.
Uchinchisida diagramma parametrlari, asosan diagramma nomi, koordinata chiziqlari nomlari, afsonasi (legenda - xar bir rangda qaysi kattalik ifodalanganligini ko’rsatuvchi ma’lumot) joylashtiriladigan yer va boshqa ma’lumotlar ko’rsatiladi.
Oxirgi qadamda natijaviy diagrammani shu saxifada yoki yangi saxifada joylashtirish kerakligi so’raladi.
Bu muloqot darchasi bilan ishlashni quyidagi 4 ta funksiyalarning grafigini bitta koordinatalar sistemasida hosil qilish orqali namoyish qilamiz:
x
|
sin(x)
|
cos(x)
|
log(x)
|
ex’(x)
|
0,1
|
0,099833
|
0,995004
|
-1
|
1,105171
|
0,2
|
0,198669
|
0,980067
|
-0,69897
|
1,221403
|
0,3
|
0,29552
|
0,955336
|
-0,52288
|
1,349859
|
0,4
|
0,389418
|
0,921061
|
-0,39794
|
1,491825
|
0,5
|
0,479426
|
0,877583
|
-0,30103
|
1,648721
|
0,6
|
0,564642
|
0,825336
|
-0,22185
|
1,822119
|
0,7
|
0,644218
|
0,764842
|
-0,1549
|
2,013753
|
0,8
|
0,717356
|
0,696707
|
-0,09691
|
2,225541
|
0,9
|
0,783327
|
0,62161
|
-0,04576
|
2,459603
|
1
|
0,841471
|
0,540302
|
0
|
2,718282
|
1,1
|
0,891207
|
0,453596
|
0,041393
|
3,004166
|
1,2
|
0,932039
|
0,362358
|
0,079181
|
3,320117
|
1,3
|
0,963558
|
0,267499
|
0,113943
|
3,669297
|
1,4
|
0,98545
|
0,169967
|
0,146128
|
4,0552
|
1,5
|
0,997495
|
0,070737
|
0,176091
|
4,481689
|
4 ta funksiyalarning qiymatlar jadvali 1. Diagramma turi va ko’rinishini tanlash
2. Ma’lumotlar diapazonini tanlash 3. Diagramma parametrlarini tanlash
4. Diagrammani joylashtiradigan joyni tanlash 4 ta funksiyalarning natijaviy grafigi
Korxonaning xizmat safari xarajatlari
N
|
Boriladigan joy
|
Yo’l
narxi
|
Kunlar
soni
|
Kunlik harajat
|
Kishilar soni
|
Jami harajat
|
|
Toshkent
|
8000
|
5
|
150
|
4
|
|
|
Buxoro
|
8600
|
4
|
150
|
5
|
|
|
Kiev
|
18600
|
12
|
480
|
4
|
|
|
Moskva
|
17800
|
10
|
510
|
6
|
|
|
London
|
85000
|
15
|
1050
|
5
|
|
Mazkur masala uchun “Jami harajat” ustuni quyidagi formula yordamida xisoblanadi:
“Jami harajat” = (2* “yo’l narxi” + “Kunlar soni” * “Kunlik harajat” )* “Kishilar soni”
Echish.
Excel ni yuklaymiz.
Jadvalning A1 katagiga jadval mavzusini bildiruvchi matnni kiritamiz:
Korxonaning xizmat safari xarajatlari
kiritilgan matn masalamiz uchun tuzilayotgan jadval o’rtasiga keltirilishi uchun quyidagicha ish yuritamiz:
- matn yozilgan katakdan boshlab o’ng tarafga ushbu masalani yechish uchun kerakli sondagi ustunlar ajratiladi (bizning xolda 7ta);
- “Formatirovanie” nomli uskunalar panelidan “ustunlarni birlashtirish va markazdan yozish buyrug’ini bildiruvchi tugmani bosamiz.
3. Ikkinchi satrdan boshlab, jadvalimiz ustunlari nomlarini kiritamiz:
N
|
Boriladigan joy
|
Yo’l
narxi
|
Kunlar
soni
|
Kunlik harajat
|
Kishilar soni
|
Jami xarajat
|
4. Agar jadvalimiz ustunlari nomlari kataklarga sig’masa yoki katak kenglik qilsa, u xolda ustunlar kengligini kerakli mikdorda o’zgartirishimiz mumkin. Buning uchun, sichqoncha ko’rsatkichi yordamida EJ ustunlari nomlari yozilgan satrdagi ustunlarni ajratib turuvchi vertikal chiziqlarni ushlagan xolda (chiziq ustiga sichqoncha ko’rsatkichi keltirilganda u o’z ko’rinishini o’zgartiradi), kerakli tarafga xarakatlantiramiz.
5. Kataklarni boshlang’ich ma’lumotlar bilan to’lg’azamiz:
|
Toshkent
|
800
|
5
|
150
|
4
|
|
Buxoro
|
860
|
4
|
150
|
5
|
|
Kiev
|
18600
|
12
|
480
|
4
|
|
Moskva
|
17800
|
10
|
510
|
6
|
|
London
|
85000
|
15
|
1050
|
5
|
6. Jadvalimizning oxirgi ustuniga (bizning xolda F2) natijani hisoblash formulasini
=(2* C2 + D2 * E2) *F2
teramiz va Enter tugmasini bosamiz. Shundan so’ng F2 katagida hisoblash natijasi paydo bo’ladi. Jadval ko’rsatkichini F2 katagiga keltirsak dasturning formulalar satrida kiritgan formulamiz ifodalanib turadi.
qolgan satrlarda xam shu formula asosida hisoblashlar bajarishimiz kerak. Buning uchun, jadval ko’rsatkichini F2 katagiga keltirib, uning o’ng past burchagidagi nuqtani sichqoncha yordamida ushlaymiz va natijasi hisoblanishi kerak bo’lgan oxirgi satrgacha sudrab olib borib qo’yib yuboramiz. Bu bilan qolgan kataklarga xam shu formula tahsir etadi va natijalar mos kataklarda xosil bo’ladi.
7. Natijada quyidagi jadvalni hosil qilamiz.
N
|
Boriladigan joy
|
Yo’l
narxi
|
Kunlar
soni
|
Kunlik harajat
|
Kishilar soni
|
Jami harajat
|
|
Toshkent
|
800
|
5
|
150
|
4
|
94000
|
|
Buxoro
|
860
|
4
|
150
|
5
|
11600
|
|
Kiev
|
18600
|
12
|
480
|
4
|
171840
|
|
Moskva
|
11080
|
10
|
510
|
6
|
244200
|
|
London
|
85000
|
15
|
1050
|
5
|
928750
|
8. Diagramma xosil qilish uchun, dastlab V va G ustundagi ma’lumotlar ajratiladi, so’ngra, “Vstavka” tavsiyanomasidan “Diagramma” buyrug’i tanlanadi. Natijada “Master diagramm” nomli muloqot oynasi ochiladi. Bu muloqot oynasi savollariga mos javoblarni tanlab kerakli diagramma tasvirini xosil qilamiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |