18-variant Xalqaro valyuta fondi va uni O`zbekiston bilan aloqasi. Markaziy banklar

K(mf)= K(q)/K(o’)

Bu yerda:

K(mf)— moliyaviy faollik koeffitsienti yoki moliyaviy leverij;

K(q) — qarziy kapital;

K(o’) — o'z kapitali.

Bu ko'rsatkich ko'pchilik hollarda moliyaviy dastak ko'rsatkichi deb ham yuritiladi va bunda qo'shimcha qarziy kapitalni jalb qilishning dastagi bo'lib kompaniyaning o'z kapitali maydonga chiqayotganligi nazarda tutiladi. Bank ssudalari va kreditorlik qarzlari ko'rinishlarida jalb qilingan qarz kapitaldan foydalanish ular jalb qilingunga qadar erishilgan samaradorlik darajasidan ko'ra yuqoriroq bo'lgan rentabellik darajasiga erishishni ta’minlasagina samarali bo'lishi mumkin. Bu, o'z navbatida, XYuSdan qarz mablag'lar yanada samaraliroq foydalanish imkonini beruvchi biznes-loyihalami ishlab chiqishni talab qiladi. Faqat shu holdagina moliyaviy leverij yoki moliyaviy dastak samarasi vujudga kelishimumkin. Rentabellikning yangi darajasi XYuS kreditdan foydalanganligi uchun bank kreditining foizini va qaytarilish muddati o‘tkazib yuborilgan kreditorlik qarzlari uchun to'lov (penya)larni to'lashni yetarli darajada (hatto ancha oshgan holda) qoplashi kerak. Qarz mablag'lardan foydalanish XYuSning maksimal qo'shimcha foyda olishini ta’minlamog'i lozim. Moliyaviy leverij samarasini olish va uni taqsimlashning umumiy ko'rinishi quyidagi chizmada keltirilgan: Biznesni rivojlantirish va samaradorligini oshirish maqsadida kapitalni to'ldirishga bog'liq barcha manbalardan (kreditlar va kreditorlik qarzlaridan) maksimal foydalanishga moliyaviy faoliyatni yo'naltiribgina qolmasdan, moliyaviy menejment makrodarajada ham moliyaning asosiy — kompaniyaning barcha xo'jalik-ishlab chiqarish faoliyatini pul mablag'lari bilan ta’minlash — funksiyasini aniq bajarishi ham kerak. Agar ana shu prinsip amalga oshirilsa va moliyaviy xizmat hisob-kitob varag'iga pullaming doimiy ravishda tushib turishini ta’minlasa, to'lash muddati kelgan talabnomalar bo'yicha to'lovlar o'z vaqtida amalga oshirilsa, to'lovlaming uzoq muddatli uzaytirilishiga yo'l qo'yilmasa, bu XYuSning mustahkam moliyaviy ahvoli va sog'lom to‘lovga qobilligini ko'rsatadigan asosiy belgisidir.