18-mаvzu. Yorug’lik difrаksiyasi. Gyuygens- frenel qoidasi

я

18-mаvzu. Yorug’lik difrаksiyasi.
1. Gyuygens- Frenel qoidasi.
2. Frenel va Frangofer difraksiyasi.
3. Difraksion panjara. Panjarani ajrata olish qobiliyati.
4. Rentgen nurlarinig difraksiyasi. Vulf – Breg formulasi.
Golografiya to'g’risida tushuncha.
Gologramma hosil qilish. va qayta tasvirni hosil qilish.
Golografiyaning qo’llanishi.
Tayanch iboralar:yorug’lik difraksiyasi, Guyugens va Fernel qoidasi, difraksion panjara, panjaraning ajrata olish qobiliyati, roentgen nurlari.
Ko’rgazmali qurollar:animasion dastur. Mavzuning borishi
1. Gyuygens- Frenel qoidasi. Geometrik optika qonunlariga asosan, E ekranda T to'siqning soyasi doira shaklidagi qorong’i soqa kuzatilishi lozim. Tajribada shu narsa kuzatiladi. Lekin to'siqdan ekrangacha bo'lgan masofa




Gyuygens prinsipiga asosan, to'lqin frontining har bir nuqtasini ikkilamchi to'lqinlarining manbalari deb hisoblash mumkin. Frenel uni to'ldirib, bu ikkilamchi to'lqinlarning manbalarini kogerent manbalar deb va fazoning ixtiyoriy nuqtasidagi tebranish bu nuqtaga yetib kelgan ikkilamchi kogerent to'lqinlar interferensiyalanishining natijasi deb qarash lozimligini aytib o'tadi
Yorug’lik difraksiyasi. Yorug’lik difraksiyasi deb ataladigan hodisada, yorug’lik nurlari shaffofmas to'siqlardan egilib o'tib geometrik soya sohaga kirib boradi. Difraksiya so'zi lotincha "difraksio" "egilib o'tish" dan olingan. Masalan, nuqtaviy monoxromatik yorug’lik manbai M dan tarqalayotgan yorug’lik nurlarining yo'liga shaffofmas jismdan yasalgan disk shaklidagi T to'siq joylashtirilgan bo'lsin. Geometrik optika qonunlariga asosan, E ekranda T to'siqning soyasi doira shaklidagi qorong’i soqa kuzatilishi lozim. Tajribada shu narsa kuzatiladi. Lekin to'siqdan ekrangacha bo'lgan masofa to'siq o'lchamlaridan bir necha ming marta katta bo'lsa, ekranda ketma-ket yorug’lik va qorong’i konsentrik halqachalar kuzatiladi.