|
Oddiyharakatli о‘yinlarni о‘zgartirib turish maqsadga muvofiqdir. Biroq variantlar faqat о‘yinni rang-baranglashtirish bolalarning unga nisbatan qiziqishini saqlab turish uchungina emas, balki pedagogik vazifalar-harakatlarini takomillashtirish, birmuncha murakkab о‘yin harakatlari, qoidalarini bajarishga о‘yin vaziyati sharoitining о‘zgarishi uchun kerak bо‘ladigan jismoniy sifatlarini tarbiyalash uchun ham zarurdir. Ular bolalardan muayyan aqliy va jismoniy kuchni va, shu bilan birga, о‘yinga nisbatan ortib boruvchi qiziqishni talab qiladi.
Masalan, «Qopqon» о‘yinining bir necha varianti mavjud bо‘lib,tо‘p bilan о‘ynaladigan «Qopqon» о‘yini, «Oyoqni yerdan uzib о‘ynaladigan «Qopqon о‘yini» shular jumlasidandir.
Harakatli о‘yinlarni tashkil etish va о‘tkazish metodikasi
Tarbiyachining о‘yin jarayoniga rahbarlik qilishi metodikasini egallagan bо‘lishi о‘yinlarni muvaffaqiyatli о‘tkazishning asosiy sharti hisoblanadi. Harakatli о‘yinlarni tanlash va rejalashtirish dasturga muvofiq amalga oshiriladi. Bunda har bir yosh guruhning ish sharoiti hisobga olinadi, chunonchi, bolalar jismoniy va aqliy rivojlanishining umumiy darajasi harakat kо‘nikmalarining rivojlanishi, har bir bola sog‘lig‘ining ahvoli, о‘ziga xos xususiyatlar, yil fasli, kun tartibi, uyini о‘tkazish о‘rni, shuningdek, bolalar qiziqishlarini о‘ziga xos xususiyatlari. Harakatli о‘yinlar dastur talablariga muvofiq asta-sekin murakkablashtirib boriladi, bolalar ongining о‘sishi, ular tо‘plagan harakat tajribasini, maktabga tayyorlash zaruriyatini hisobga olgan holda о‘zgartirib turiladi.
Kichik guruhda mazmuni va qoidasiga kо‘ra sodda bо‘lgan mazmunli va mazmunsiz harakatli о‘yinlar tashkil etiladi. Bu о‘yinlarda barcha bolalar bir xil rol yoki harakat topshirig‘ini tarbiyachining bevosita ishtirokida (barcha bolalar – qushchalar, tarbiyachi – ona qush bо‘ladi va h.k.) bajaradilar.
3 yoshli bolalar asta-sekin yakka holda rollarni bajarishga о‘rgatib boriladi (barcha bolalar qushlar, bitta yoki ikkita bola avtomobil bо‘ladi).
О‘rta guruhda eng oddiy musobaqa usulidagi о‘yinlarni yakka tarzda ham, jamoa tarzda ham о‘tkazish mumkin.
Katta guruhda bolalar uchun harakatli о‘yinlar о‘z mazmuni, qoidalari, rollarning miqdori, topshirishni jamoa musobaqasiga joriy etishga kо‘ra murakkablashtiriladi.
Maktabga tayyorlov guruhi bolalari birmuncha murakkab harakatli о‘yinlar, shuningdek, jamoa musobaqalaridan iborat jamoa о‘yinlarni, о‘yin estafetasi, sport о‘yinlarini о‘ynaydilar. Bularning hammasi chaqqonlik, tezkorlik, chidamlilikning rivojlanishi, harakat kо‘nikmalrining takomillashuviga, axloqiy-irodaviy sifatlarni tarbiyalashga yordam beradi.
Bolalarni yangi о‘yin bilan tanishtirish.Uning mazmuni va qoidalarini tushuntirishi tarbiyachidan puxta tayyorgarligini talab etadi. Ayrim о‘yinlarning mazmuni oldindan bо‘ladigan suhbatlar asosida bolalarning bilimlarini oydinlashtirishi mumkin. Ularning tasavvurlari tiniqlashadi, о‘yin obrazlarga nisbatan munosabat tarkib topadi, asosiy taassurot о‘sadi.
О‘yinlarni tushuntirish ularning turlariga kо‘ra harxil о‘tishi mumkin, biroq bu tadbir doimo emotsional jihatdan qiziqarli, bolalarni quvnoq о‘yin faoliyatiga tayyorlaydigan, о‘yinni tezroq boshlash istagini tug‘diradigan va о‘yin topshiriqlarini ishtiyoq bilan bajarishga undaydigan bо‘lishi kerak.
Mazmunsiz о‘yinni tushuntirish qisqa, aniq va ifodali ohangda bо‘lishi lozim. Tarbiyachi о‘yin harakat izchilligini tushuntiradi, bolalar va о‘yin atributlarining joylashish о‘rni (kichik va о‘rta guruhdagi buyumlarni mо‘ljallab, katta guruhlarda esa mо‘ljalga olmay kо‘rsatadi) fazo iborasidan foydalangan holda kо‘rsatadi va qoidalarni aniqlashtiradi. Shundan sо‘ng tarbiyachi bolalarga bir necha savollar beradi.
О‘yinning qoidasi bolalarga tushunarli bо‘lsagina о‘yin quvnoqlik va uyushqoqlik bilan bilan о‘tadi.
Musobaqa elementlari mavjud о‘yinlarni о‘tkazishda tarbiyachi о‘yinni tushuntirayotib qoidalarni, о‘yin usullarini, musobaqa shartlarini aniqlashtiradi, bolalarni topshiriqlarni yaxshi bajarishga harakat qilishlar va yaxshi uddalashga ishonch bildirgan holda rag‘batlantiradi. Tarbiyachi bolalarning jismoniy komoloti va yakka о‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda musobaqalashayotgan kuchlari teng guruhlar – guruhlarni birlashtiradi; о‘ziga ishonchsiz, tortinchoq bolalarni faollashtirish maqsadida ularni jasur, faol bolalar bilan qо‘shib qо‘yadi.
Ba’zan о‘yinga sport kо‘rinishini berish uchun guruh sardorlari, hakam va uning yordamchilarini saylash mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
