17-mavzu Sug‘oriladigan yerlarning bazali bonitirovka koeffisentlari Reja: Sug‘oriladigan yerlar

Download 31,14 Kb. bet 2/2 Sana 11.04.2022 Hajmi 31,14 Kb. #544094

Bog'liq
17-mavzu

п
ад
о
Л

Бўз Тупроқлар минтақаси
Суъ ориладиган тўқ тусли бўз	-	-	90	100	90	100
Суъ ориладиган типик бўз	-	-	90	100	90	80
Суъ ориладиган оч тусли бўз	-	70	95	100	90	75
Бўз-воҳа	-	-	90	100	80	70
Суъ ориладиган бўз ўтлоқива ўтлоқи бўз		70	90	100	80	70
Суъ ориладиган ўтлоқи	-	80	95	100	80	70
Суъ ориладиган ўтлоқи-ботқоқ ва ботқоқ-ўтлоқи		90	100	95	75	65
Суъ ориладиган ботқоқ	-	75	80	75	65	60
Ўтлоқи-воҳа	-	75	95	100	85	70
Саҳро минтақаси
Суъ ориладиган сур қўнъ ир тусли	-	70	95	100	90	75
Суъ ориладиган тақирли	-	75	95	100	90	70
Суъ ориладиган тақир	-	80	100	90	80	65
Суъ ориладиган қумли-саҳро	60	-	-	-	-	-
Саҳро-воҳа	60	80	95	100	90	60
Суъ ориладиган саҳро-ўтлоқи ва ўтлоқи-саҳро	60	80	100	85	75	60
Суъ ориладиган ўтлоқи	70	85	100	90	80	70
Суъ ориладиган ўтлоқи-ботқоқ ва ботқоқ-ўтлоқи	70	85	100	85	70	70
Суъ ориладиган ботқоқ	60	75	80	75	60	50

Ўтлоқи- ботқоқ

70

90

100

95

80

70

Шунинг учун ҳам, Тупроқ унумдорлиги баҳолашда Тупроқ пайдо қилувчи жинслар генезиси, жойларнинг иссиқлик ресурслари билан таъминланиши, Тупроқ грунт қатламининг дренлашганлиги, ён-баъ ирларнинг экспозицияси ва нишаблиги ва шу кабилар ҳисобга олинмоъи лозим.
Тузларнинг миқдори ва таркибининг қишлоқ хўжалик ўсимликлари ва хусусан, ўзанинг ўсиши, ривожланиш ва ҳосилига таъсири ҳақида маълумотлар кўплаб топилади. Аммо уларнинг натижалари ҳар хил ва бу ўз навбатида улардан бонитировка мақсадида фойдаланишни қийинлаштиради.
Тупроқдаги тузларнинг миқдори, таркиби ва маданий ўсимликлар орасидаги боъликлик жуда мураккаб ва унинг кўп қирралари ҳалигача тўла ўрганилмаган. Бу ҳол маданий ўсимликлар ўсиши, ривожланишининг турли босқичларида тузлар таъсирига ҳар хил бардош бера олиш қобилияти билан ҳам боълиқдир. Масалан, ъўза ривожланишининг бошланъич даври, яъни 3 - 4 та барг чиққунича, унга тузларнинг салбий таъсири жуда кучли бўлади. ~ўза вегетация даврининг охирига келиб тузларнинг юқори концентрациясига ҳам унчалик реакция таъсир этмайди. Маълумки, тузларнинг заҳарлиги уларни ташкил этган ионлар билан боълиқ. Бизнинг шароитимизда энг кўп зарарли тузлар - хлоридлар ҳиобланади. Хлоридларнинг Тупроқ эритмасидаги миқдори 0,01% дан ошса, улар ъўза ўсимлигининг ўсиши ва ривожланиши учун салбий таъсир кўрсата бошлайдилар. Сульфат тузларининг салбий таъсири, уларнинг миқдори 0,2 - 0,3 % орасида бўлганда кузатилади.
Республикада суъориладиган Тупроқларни бонитировкалашда қўлланилаётган услубий қўлланмада (1989) суъориладиган ерлар ҳудудларининг дренлашганлиги ва Тупроқларнинг шўрланишига дучор бўлиши даражасига қараб бонитет балларини табақалаштириш мақсадида қуйидаги гуруҳларга ажратилган:

Takrorlash uchun savollar

1. 
   Республикамизда, суъориладиган тупроқlarda қишлоқ хўжалик маҳсулотларининг nechi % dan ортиқроg’и етиштирилади.
   
2. 
   Тупроқ унумдорлигини баҳолашда унинг qaysi хусусиятлари ҳисобга олинади:
   
3. 
   Тузларнинг миқдори ва таркибининг қишлоқ хўжалик ўсимликлари ва хусусан, ўзанинг ўсиши, ривожланиш ва ҳосилига таъсири ҳақида маълумотлар bering.
   

Download 31,14 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: