17-mavzu: Mustaqil malaka oshirish va bilim olishning tashkiliy, uslubiy asoslari

---

1 
17-mavzu: Mustaqil malaka oshirish va bilim olishning tashkiliy, uslubiy 
asoslari 
Bugungi kunda dunyo hamjamiyati hayot faoliyatining barcha sohalarida ko„p 
qirrali o„zgarishlar bo„lib o„tmoqda, bu esa o„z navbatida bo„lajak professionalni 
shakllantirishga yangicha yondashuvni talab etadi. Butun dunyoda bo„lgani singari 
yurtimizda ham ta‟lim maqsadlari sohasida kechayotgan o„zgarishlar, insonning 
ijtimoiy olamga kirishini ta‟minlashga qaratilgan global masalalarga mos keladi. 
Xususan, ta‟lim tizimini takomillashtirish hujjatlarida kompetentli yondashuv 
ta‟lim mazmunini yangilashning muhim bir konseptual holati sifatida e‟lon 
kilinmoqda. Ta‟lim tizimida kompetentli yondashuvni amalga oshirish uchun 
real hayotda va kasbiy amaliyotda asosiy kompetentligini ko„llash qobiliyatiga ega 
bo„ladigan axborot texnologiyalari yo„nalishi kadrlarini tayyorlash va qayta 
tayyorlash zarur. 
Mamlakatimizda uzluksiz ta‟lim tizimini isloh qilinishi, ya‟ni ta‟lim 
standartlari asosida ta‟lim va tarbiya jarayonini qayta tashkil etishga kirishilgan bir 
paytda o„qituvchi faoliyatiga, uning pedagogik mahoratiga alohida e‟tibor 
berilmoqda, chunki aynan o„qituvchi murabbiygina barkamol avlod bunyodkori 
sanaladi. 
"Ta‟lim to„g„risida"gi qonun va Kadrlar tayyorlash Milliy dasturida kayd 
etilgan tamoyillardan biri yoshlar orasidagi qobiliyatli va iste‟dodlilarini aniqlash 
va ularning har tomonlama kamol topishini ta‟minlash hisoblanadi. Ta‟lim 
tizimining barcha bosqichlarida yoshlarning ijodiy iste‟dodlarini rivojlantirishga 
katta e‟tibor qaratish lozim. O„qituvchilarning asosiy vazifalaridan biri - 
yoshlarning tashabbuslar innovatsion g„oya va fikrlarini, iste‟dod va iqtidorini o„z 
vaqtida ko„ra olish va uni ro„yobga chiqarish uchun ko„maklashishdan iboratdir.
Yoshlardan tashkilotchilik qobiliyati va boshqaruv mahoratini rivojlantirish 
orqali yuksak ma‟naviyatli etakchi yoshlarni tarbiyalash, ularni mamlakat 
taraqqiyoti va uning istiqboli uchun yo„naltirish talab etiladi. Bugungi 
pedagogning ma‟naviyati, mafkuraviy e‟tiqodi va o„quv jarayonini yaxshi bilshi 
kata ahamiyatga ega. Bu o„rinda Birinchi Prezidenti I.A.Karimovning: 
«Kadrlar 
tayyorlashning sifati, erkin fikrlovchi shaxs - fuqaroni kamol toptirish ertaga 
sinfxonalar va auditoriyalarda kimlar dars va saboq berishiga bog‘liq» 
degan 
gaplari
 
juda o„rinlidir. Bugun pedagogdan yangicha fikrlash, yangicha 
munosabatlar talab etilayotgan ekan, uning bilimdonligi qay darajada ekanligini 
tahlil qilish o„ta muhim sanaladi. Bunda albatga pedagogning kasbiy bilimdonligi 
va kompetentligi aloxida axamiyat kasb etadi. 
Pedagogik faoliyatning samarali bo„lishi uchun o„qituvchida qobiliyatning 
quyidagi turlari mavjud bo‟lishi lozim: