17-mavzu. Besh a’zoli geterosiklik halqalar Geterosiklik birikmalar haqida umumiy ma’lumot



Download 0,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/19
Sana28.04.2022
Hajmi0,99 Mb.
#586094
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
Bog'liq
17-18-mavzu

birikish
reaksiyalariga 
qiyin,
almashinish
reaksiyalariga esa 
oson
kirishadilar. Ular benzol uchun xos 
bo’lgan 
galogenlash, nitrolash, sulfolash, alkillash, atsillash
kabi reaksiyalarga 
oson kirishadilar. Bu xususiyatlar ularning halqasida elektronlar sekstetining 
mavjudligi tufayli yuzaga keladi. Halqadagi 2 ta 
π
-bog’ va geteroatomdagi 
juftlashmagan erkin elektronlarning o’zaro ta’siri natijasida halqadagi tutash 
elektron buluti yuzaga keladi va halqa bir tekislikda joylashadi. Ammo benzol 
halqasidagi va geterotsikldagi 
π
-elektronlar sekstetining barqarorligi turlichadir. 
Aromatik uglevodorodlar uchun xos bo’lgan 
almashinish
va 
birikish
reaksiyalaridan tashqari, geterotsiklik birikmalar uchun halqadagi geteroatomning 
almashinishi
, halqaning 
ochilishi 
bilan boruvchi reaksiyalar ham xarakterilidir. 


678 
Nomlanishi. 
Geterotsiklik birikmalarni hozirgi vaqtda nomlashda quyidagi 
qoidaga amal qilinadi: geteroatomning tabiatiga qarab ular 
oksa (O), tio (S), azo 
(N);
halqadagi atomlarning soniga qarab
ir – (3), yet – (4), ol – (5), in – (6);
to’yinganlik darajasiga qarab – 
idin- (N-li to’yingan halqa), - an- (N-siz halqa), -
in- (to’yinmagan)
hokazo qo’shimchalar ishlatiladi, masalan: 
СH
2
H
2
С
N
H
СH
2
H
2
С
O
N
N
H
N
H
N
азиридин;
(
азаиридин)
этиленимин 
оксиран;
(
оксаран)
этилен оксид 
азетидин;
(
азаетидин)
этиленимин 
азол 
(
азаол)
(пиррол)
азалидин;
(
азаолидин)
пирролидин 
азин;
(
азаин)
пиридин 
СH
2
H
2
С
N
H
СH
2
H
2
С
O
СH
2
H
2
С
O
N
N
N
H
N
H
N
H
N
H
N
N
азиридин;
(
азаиридин)
этиленимин 
оксиран;
(
оксаран)
этилен оксид 
азетидин;
(
азаетидин)
этиленимин 
азол 
(
азаол)
(пиррол)
азалидин;
(
азаолидин)
пирролидин 
азин;
(
азаин)
пиридин 
Yuqoridagi geterotsikllarni odatda 

Download 0,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish