17 iyun "Butunjahon cho'llanish va qurg'oqchilikka qarshi kurashish kuni"

---

17 iyun "Butunjahon cho'llanish va

qurg'oqchilikka qarshi kurashish kuni"

18.06.2019

17  -  iyun  kuni  har  yili  -"Butunjahon  cho’llanish  va  qurg’oqchilikka  qarshi

kurashish kuni" sifatida nishonlanadi. Bu sana BMTning cho’llanishga qarshi

kurashish Konvensiyasi, 1994 yilda BMTning atrof muhitni muhofaza qilish

Konferensiyasida  qabul  qilingan  bo’lib,  bu  3  ta  Konvensiyaning  biridir.

(Bular  cho’llanishga  qarshi  kurashish  Konvensiyasi,  Iqlim  o’zgarishi

Konvensiyasi  va  Biologik  xilma  xillikni  asrash  Konvensiyalaridir).

O’zbekiston  Osiyo  mintaqasidan  birinchilardan  bo’lib  Konvensiyaga  a’zo

bo’lgan davlatlardan hisoblanadi va ushbu Konvensiya 1995 yil 31 avgustda

Parlament tomonidan ratifikatsiya qilindi. 1996 yildan kuchga kirdi. Bugungi

kunda mazkur Konvensiyaga 195 ta davlat a’zo.

O’zbekistan Respublikasida "Cho’llanish va qurg’oqchilikka qarshi kurashish

bo’yicha  KONVYENSIYANING  xalqaro  majburiyatlarini  bajarish  vazifasi

Hukumat  qarori  bilan  1996  yildan  beri  "O’zgidromet"  tashkilotiga

yuklatilgan edi va ular o’z faoliyatini 2019-yilning 22 fevraligacha ya’ni 23 yil

davomida  cho’llanishga  qarshi  kurashish  bo’yicha  loyihalarni  bajarilishini

muvofiqlashtirib  bordi.  Shu  davr  ichida  ko’zga  ko’rinarli  yaxlit  ishlar

qilinganligi sezilmayapti.

Hozirgi  kunda  O’zbekistonning  70  %  yoki  31,4  mln  gektar  yeri  qurg’oqchil

maydonlardan iborat bo’lib, ular asosan tabiiy sho’rlangan, ko’chma barxan

qumliklar va qumliklar tarqalgan hamda issiq garmsel shamollari ta’siridagi

hududlardan  iboratdir.  Orol  dengizi  suv  sathining  qurishi  tufayli

O’zbekistonda  yana  qo’shimcha  3  mln  gektardan  ortiq  maydonda  Orolqum

paydo  bo’ldi.  Natijada,  ushbu  mintaqada  ekologik  muhit  yomonlashib,

cho’llanish  jarayonlari  yanada  kuchaydi  va  ko’plab  ijtimoiy  muammolarni

yuzaga  keltirdi.  Birgina  Orolbo’yi  mintaqasida  joylashgan  Qoraqalpog’iston

Respublikasi,  Buxoro,  Navoiy  va  Xorazm  viloyatlarida  2000-2018  yillar

davomida 8 mln gektardan ortiq yer maydonlari turli darajada sho’rlandi va

1  mln  ga  yer  maydonlarida  eroziya  xolatlari  kuzatildi.  Bu  esa  ushbu

mintaqaning  96  %  hududini  tashkil  etadi.  Cho’llanish  ta’sirida  ushbu

mintaqa hududlarida qishloq xo’jaligi ekinlarining hosildorligi qariyib 40-45

% gacha kamayib ketdi.

Cho’llanish  va  qurg’oqchilikka  qarshi  ishlarni  samaradorligini  oshirish

maqsadida  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  2019  yil  22  fevraldagi

"O’zbekistan Respublikasida cho’llanish va qurg’oqchilikka qarshi kurashish

bo’yicha  ishlar  samaradorligini  oshirish  chora-tadbirlari  to’g’risida"  gi  PQ-

4204-sonli qarori qabul qilindi.

---

Ushbu qaror bilan O’rmon xo’jaligi davlat qo’mitasiga bir qator qo’shimcha

funksiyalar yuklatildi. Bular quyidagilardan iborat:

Respublikada  cho’llanishni  oldini  olish,  O’rmonlarni  qayta  tiklash  va  ixota

o’rmonlarini ko’paytirish bo’yicha chora-tadbirlarni amalga oshirish;

O’zbekistan  Respublikasining  cho’llanish  va  qurg’oqchilikka  qarshi

kurashish bo’yicha xalqaro majburiyatlarini bajarish;

Cho’llanish va qurg’oqchilikka qarshi kurashish masalalari bo’yicha xalqaro

va mintakaviy tashkilotlar bilan samarali o’zaro xamkorlikni ta’minlash;

O’zbekistan  Respublikasida  cho’llanish  va  qurg’oqchilikka  qarshi  kurashish

bo’yicha  dastur  va  loyihalarni  ishlab  chiqish  va  amalga  oshirishda  ishtirok

etadigan

vazirlik,  idora  maxallyi  ijro  etuvchi  hokimiyat  organlari  ishlarini

muvofiqlashtirish;

Konvensiya  talablarini  bajarish  doirasida  “O’zbekiston  Respublikasining

milliy vakolatli organi vazifalarini amalga oshirish;

Respublikamizda  ''Cho’llanish  va  qurg’oqchilikka  qarshi  kurash"  ishlarini

tizimli  tashkil  etish  maqsadida  qo’mita  tomonidan  2019-2023  yillarga

mo’jallangan  "Yo’l  haritasi"  ishlab  chiqilib  Vazirlar  Mahkamasi  tomonidan

2019  yil  26  aprelda  tasdiqlandi  va  hozirgi  kunda  ishlar  shu  asosda  tashkil

etilmoqda.  Yo’l  haritasida  16  banddan  iborat  tadbirlar  belgilangan  bo’lib

respublikamiz uchun eng dolzarb qaynoq hududlar tanlab olingan va qisqa

muddat ichida quyidagi ishlar amalga.oshirishga erishildi.

Orol dengizining qurigan tubini o’rmonlashtirish buyicha hukumatning 2019

yil 15 fevraldagi 132- sonli qarori qabul qilindi. Qarorga ko’ra 2019 yilda 500

ming  gektar  o’rmon  barpo  etish  belgilandi.  Ushbu  qarorni  bajarish

maqsadida  1,5  ming  tonnadan  ortiq  cho’l  o’simliklari  urug’lari  tayyorlandi.

1mln  126  ming  ga  o’rmon  barpo  etish  uchun  yer  (ariqlar)  tayyorlandi,  461

ming gektar maydonda o’rmon barpo etildi. Ushbu tadbirni bajarishga 1500

dan  ortiq  ishchi  xodimlar,  500  ga  yaqin  texnika,  2  ta  samolyotlar  safarbar

etildi. Kuzgi mavsumda ushbu ishlar davom ettiriladi

Bundan tashqari Buxoro viloyatida Qizilqum cho’lidan sug’oriladigan vodiy

yerlarini xamda infrastrukturalarni qum bosishidan saqlash maqsadida 200

ming  gektardan  ortiq  maydonda  Buxoro  yashil  qalqonini  yaratish

maqsadida saksovuzorlar barpo etish bo’yicha ishlar boshlangan.

"Yo’l xaritasi" bo’yicha Navoiy viloyatining Nurota tog’ oldi yerlaridagi ochiq

bo’sh  maydonlarda  10  ming  gektar  maydonda  pista  plantatsiyalari  tashkil

etish  belgilangan  bo’lib,  bugungacha  1,5  ming  gektarda  tashkil  etildi  va

yaqin 4-5 yil ichida to’liq bajarilishi ta’minlanadi.

Shuningdek,  o’rmon  fondi  yerlaridan  tashqari  qishloq  xo’jaligining

sug’oriladigan  yerlarini  meliorativ  holatini  yaxshilash,  suv  xo’jaligi

ob’ektlarini  qum  bosishdan  himoya  qilish  maqsadida  ixota  daraxtzorlari

---

barpo  qilish  ishlari  Davlat  Dasturiga  kiritildi.  Ushbu  dasturga  asosan  2018

yilda 500 gektar va 2019 yil bahorida 1000 gektardan ortiq maydonda ixota

daraxtzorlari  barpo  etildi  va  yil  yakuni  bilan  2500  gektar  maydonda

bajarilishi  ta’minlanadi.  Kelgusida  cho’llanishga  va  qurg’oqchilikka  qarshi

kurash ishlarini yanada samaraliroq tashkil etish maqsadida "Cho’llanish va

yerlarni tanazulliga (degradatsiyasiga) qarshi aktual masalalarni muhokama

qilish  bo’yicha  Xalqaro  platforma  tashkil  etish  bo’yicha  muzokaralar  olib

borilmoqda.

Shu  kabi  yana  bir  qator  tadbirlar  amalga  oshirilmoqda.  Bu  masalalar

bo’yicha qilinadigan ishlar juda ko’p. Bugungi davra suhbatini o’tkazishdan

maqsad  cho’llanish  va  qurg’oqchilikka  qarshi  kurashish  bo’yicha

innovatsion  loyihalarni  ishlab  chiqarishga  keng  tadbiq  etish,  mahalliy

aholini  cho’llanish  va  qurg’oqchilikka  qarshi  kurashishi  bo’yicha

habardorligini oshirish, yerlardan barqaror foydalanishni tashkil etishdi