161. Asoslar. Amfoter xossalarga ega asoslar. Ularga oldin misol keltiring va ularning nomlanishi, olinishi, struktura formulalarini va xarakterli (sifat) reaksiyalarini yozing

170. Osvaldning suyultirish qonuni. Ion almashinish reaksiya turlari. Misollar keltirib tushuntiring.



Elektrolitlar orasida sodir bo’ladigan barcha almashinish reaksiyalari elektrolitlar ionlari orasida boradi. Shunga ko’ra bunday reaksiyalar ionli reaksiyalar deb ataladi.

Ionli reaksiyalar amalda ionli tenglamalar bilan ifodalanadi. Ionli tenglamalarda cho’kmaga tushgan // yoki gaz xolda ajralgan //, yoxud kam dissotsialanadigan moddalar ionlarga ajralmasdan molekulyar shaklda yoziladi. Kimyoviy reaksiyalarning ionli tenglamalarini tuzish uchun avval reaksiyaning molekulyar tenglamasini, so’ngra to’la ionli tenglamasini nixoyat reaksiyani qisqartirilgan ionli tenglamasini yoziladi.

Masalan: CaCl₂ + Na₂CO₃ = CaCO₃ + 2NaCl molekulyar tenglama

Ca²⁺ + 2Cl^- +2Na⁺ + CO^2-₃ = CaCO₃ + 2Na⁺ + 2Cl^- ionli tenglama

Ca²⁺ + CO = CaCO₃ qisqartirilgan ionli tenglama

Ion almashinish reaksiyalari quyidagi hollarda amalga oshadi.

1.Kam dissotsilanuvchi moddalar yoki suv hosil bo’lsa

2. Kam eriydigan (cho’kma)lar hosil bo’lsa yoki cho’kma erisa

3. Gazsimon modda hosil bo’lsa

4. Komplekis birikma (ion)lar hosil bo’lsa

5. Shuningdek, HgJ₂ va KJ eritmalari aralashtirilganda ham

Keng tarqalgan ion almashinish reaksiyalari qatoriga tuzlarning gidrolizlanishi ham kiradi.