16-variant maxsus sirtqi bo‘lim talabalari uchun “Dinshunoslik ” fanidan sessiya oralig‘i nazorat ishi topshiriqlari Fan: Dinshunoslik

Missionerlik va prozelitizmning mazmun-mohiyati.

Missionerlik  va  prozelitizmning  mazmun-mohiyati.  Missionerlik  so‘zi  asli 
lotincha bo‘lib, «yuborish», «vazifa topshirish» degan ma’nolarni anglatadi.  
Missionerlik  bilan  yonma-yon  ishlatiladigan  prozelitizm  esa,  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  biron  bir 
dinga  ishongan  fuqaroni  o‘z  dinidan  voz  kechishga  va  o‘zga  dinni  qabul  qilishga  qaratilgan 
harakatlarni anglatadi. U o‘z mohiyatiga ko‘ra missionerlikning tarkibiy qismi hisoblanadi. 

Ma’lumotlarga  ko‘ra,  dunyodagi  umumiy  missionerlarning  2/3  qismini  xristian 

missionerlari  tashkil  etadi.  Dastlabki  xalqaro  xristian  missiyalari,  1910  yilda  SHotlandiyaning 
Edinburg shahrida paydo bo‘lgan edi. Bugungi kunda yuzlab shunday maqomga ega missiyalar 
faoliyat ko‘rsatmoqda. Ularni yanada rivojlantirish, etarli moddiy, ma’naviy va inson resurslari 
bilan  ta’minlash  juda  yaxshi  yo‘lga  qo‘yilgan.  Odatda,  xalqaro  missiyani  tashkillashtirishda 
ma’lum  bir  konfessiyaning  barcha  shaxobchalari  qatnashadi.  Masalan,  tashkilotning  nashriyoti 
uni  tegishli  adabiyotlar  bilan  ta’minlasa,  tadqiqot  markazi  muayyan  mamlakat  aholisi,  uning 
hayot  tarzi,  urf-odatlari,  zaif  tomonlari  haqidagi  ma’lumotlarni  yig‘ish  va  diniy  adabiyotlarni 
mahalliy  tillarga  tarjima  qilish  bilan  shug‘ullanadi.  Missiyani  moddiy-moliyaviy  ta’minlashda 
ishlab  chiqarish  tuzulmalarining,  missioner  kadrlar  tayyorlash  va  ko‘ngilli  homiylarni  topishda 
missionerlik  bazalarining  ahamiyati  beqiyosdir.  Mana  shunday  kuch  va  tayyorgarlik  bilan 
xalqaro  missiya  istalgan  mamlakatda  tegishli  targ‘ibot-tashviqot  ishlarini  samarali  tashkil 
etishiga shubha qilmasa ham bo‘ladi.  
Ayni  damda,  missionerlik  faoliyati  bilan  faol  shug‘ullanishga  harakat  qilayotganlar 
orasida  bahoiylar,  krishnachilar  bilan  bir  qatorda  yangi  paydo  bo‘lgan  sektalar  borligini  ham 
ta’kidlash  zarur.  Sekta  bu  –  faqat  o‘zini  haq  din,  insonlarni  najotga  etkazuvchi  deb  da’vo 
qiladigan, aslida esa muayyan siyosiy va iqtisodiy maqsadlarni ko‘zlaydigan guruh hisoblanadi. 
Psixologlar mazkur sektalarni «ommaviy ijtimoiy-psixologik qirg‘in quroli» deb ta’riflaydilar.   
Diniy  sekta  deganda  ma’lum  bir  dindagi  rasmiy  aqidalarga  zid  ravishda  ajralib  chiqqan 
yoki  mavjud  dinlar  va  konfessiyalarga  umuman  aloqasi  bo‘lmagan  holda  din  bayrog‘i  ostida 
faoliyat  ko‘rsatadigan  guruhlar  tushuniladi.  Bugungi  kunda  missionerlik  faoliyati  bilan  asosan 
turli  sektalar  shug‘ullanadi.  Hozirgi  kunda  taxminan  5000  ta  sektaning  faoliyati  aniqlangan. 
Ma’lumotlarga  ko‘ra,  mamlakatimiz  bilan  chegaradosh  bo‘lgan  davlatlarda  «Bogorodichiy 
sentr»,  «Serkov  ob’edineniya»,  «Serkov  Iisusa»,  «Serkov  Novogo  Zaveta»,  «Beloe  bratstvo», 
«Bojestvennыy  orden  Pervogo  Angela»,  «Farxat  ata»,  «Dianetika»  kabi  yuzlab  diniy  sektalar 
faoliyat olib bormoqda. Iblisga ibodat qilishga asoslangan «Satanizm» sektasi ham ayrim qo‘shni 
respublikalarda  keng  tarqalmoqda.  Ayrim  ma’lumotlarga  ko‘ra,  o‘ta  xavfli  bo‘lgan  mazkur 
sektaning Rossiyada 100 ming, Er yuzida 5 milliondan ortiq tarafdori bor. 
Mazkur  sektalar  aholining  diniy  bilimlari  pastligidan  foydalanib,  oxiratning  yaqinligi 
bilan qo‘rqitish hamda asosan yoshlar va moddiy ahvoli nochor bo‘lganlar ichida tashviqot olib 
borish yo‘li bilan o‘z tarafdorlarini ko‘paytirishga harakat qilmoqda.