16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

22
Июнь
17
ODAM ORGANIZMINING NORMAL MIKROFLORASI.
Ko‘chkeldiyeva Shahnoza 
Termiz shahar 15-sonli 
maktab o‘qituvchisi.
Tel: [phone]
Sattarov Abdumurod Termiz davlat 
Universiteti Tabiiy fanlar fakulteti
Botanika kafedrasi o‘qituvchisi.
Tel: [phone]
Annotatsiya. Ushbu. tezisda. odam. organizmi. normal. mikroflorasi,. mikroorganizmlarning.
uchrash.joylari.hamda.mikroorganizmlarning.inson.hayotidagi.ahamiyati.to‘g‘risida.yoritilgan.
Kalit so‘zlar:.mikroflora,.mikroorganizm,.biotop,.vitamin,.immunitet.
Ko‘pchilik. insonlar. mikroorganizmlar. yoki. bakteriyalar. deganda. faqatgina. kasallik. keltirib.
chiqaruvchi. kichik. ko‘zga. ko‘rinmas. mavjudotlarni. tushunishadi.. Lekin. mikroorganizm. va.
bakteriyalar.faqatgina.kasallik.keltirib.chiqarmasdan.ularning.foydali.turlari.ham.uchraydi..Ular.
organizmning.normal.mikroflorasini.ta’minlab.beradi.
Mikroflora.o‘zi.nima?.Mikroflora-muayyan.tabiiy.muhit.(tuproq,.suv,.havo,.oziq-ovqat,.hayvon,.
o‘simlik,.odam.organizmi.yoki.organlari).da.yashaydigan.mikroorganizmlar.majmui.hisoblanadi..
Odam. terisi,. hayvonlar. terisi,. shilliq. pardalari,. me’dasi,. ichaklari. va. boshqa. organlari. ham.
mikroflora.uchun.doimiy.yashash.joyi.bo‘lib,.normal.sharoitda.organizmga.ziyon.yetkazmaydi.
Inson. hayotining. birinchi. kunidanoq. juda. ko‘p. son-sanoqsiz. mikroorganizm. vakillari. bilan.
favqulotda.aloqada.bo‘lib.turadi..Chaqaloq.mikroflora.bilan.tug‘ilmaydi..Homila.davrida.ya’ni.
ona. bachadonida. homila. steril. holatda. bo‘ladi.. Bola. tug‘ilganidan. boshlab. bir. necha. yillar.
davomida. har. bir. biotopga. xos. mikroflora. shakllanadi(. qin,. ona. terisi. va. suti,. havo,. oziq-
ovqatlar.mikroflorasi.hisobiga)..Lekin.ularning.sifat.va.miqdoriy.tarkibi.ko‘pgina.omillar.(yoshi,.
jinsi,. ovqatlanishi,. tashqi. muhit. mikroorganizmlari,. iqlim. va. hk.). ga. bog‘liq.. Bundan. tashqari.
mikrob. biotsenozlarining. o‘zgarishida. davolash. profilaktika. maqsadlarida. qo‘llaniladigan.
antibiotiklar,. kimyoterapiya. va. immunologik. dorilarning. ahamiyati. juda. katta.. Dori. vositalari.
mikroorganizmlarning.ma’lum.bir.ta’sirchan.populatsiyalariga.tanlab.ta’sir.ko‘rsatadi..Shuning.
uchun.dori.vositalari,.ayniqsa,.antibiotiklarning.patogen.mikroblarga.ta’sirchanligi.mikrobiologik.
yo‘l.bilan.aniqlanmasdan,.shifokor.maslahatisiz.qo‘llash.maqsadga.muvofiq.emas.
Normal. mikroflora. inson. hayotining. so‘nggi. kuniga. qadar. unga. hamrox. bo‘ladi.. Normal.
mikroflorani. ta’minlab. beruvchi. mikroorganizmlar. esa. insonning. butun. organizmida,. terisi,.
hazm.qilish.sistemasi,.og‘iz.bo‘shlig‘i,.ichaklar.shilliq.qavatlarida,.nafas.olish.a’zolari,.ko‘rish.
va. eshitish. tizimi. a’zolarida,. ayiruv. hamda. jinsiy. a’zolarda. ham. uchraydi.. Barcha. a’zolarda.
mikroorganizmlar. soni. ma’lum. qiymatga. ega. bo‘lib,. shu. organizm. yoki. organning. normal. ish.
faoliyatini.bajarishida.zarur.bo‘lgan.muhitni.ta’minlab.beradi..Odam.organizmida.mikroblardan.
xoli.a’zo.va.to‘qimalar.ham.bo‘lib,.ularga.qon,.limfa,.bosh.va.orqa.miya,.orqa.miya.suyuqligi.va.
boshqalar.kiradi..Bunday.tozalik.nomaxsus.himoya.omillari.va.immunitet.hisobiga.ta’minlanadi.
Odam organizmining normal ishlashida evolutsiya jarayonida yuzaga kelgan tana 
mikroflorasining.ahamiyati.juda.katta..Masalan,.me’da-ichak.yo‘llari.mikroflorasi.ichak.shilliq.
qavati. morfologik. tuzilishining. shakllanishiga. va. uning. adsorbsiya. qilish. xususiyatiga. ta’sir.
etadi.. Ular. har. xil. fermentlar. ishlab. chiqarib. ovqat. hazm. qilish. jarayonida. qatnashadi.. Oqsil.
almashinuvida.hosil.bo‘lgan.moddalar.(fenol,.indol).ichak.peristaltikasini.yaxshilaydi.
Ichak. mikroflorasi. kalsiy,. vitamin. D,. temir. kabi. moddalarning. so‘rilishiga. yordam. beradi..
Bundan. tashqari,. aminokislota,. oqsil,. B. guruh. vitaminlari. va. K. kabi. organism. uchun. zarur.
bo‘lgan.vitaminlarni.sintez.qiladi.
Ichakdagi. bifidum. va. laktobakteriyalar. organizmga. tushgan. toksik. moddalarni. notoksik.
mahsulotlarga.aylantirib,.o‘sma.hosil.bo‘lish.jarayoniga.to‘sqinlik.qiladi..Odam.organizmidagi.

---

36