16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

22
Июнь
17
олиш,.унга.қойил.қолиш,.уни.сақлаб.қолишга.интилиш)
•болаларнинг.ўсимлик.ва.ҳайвонларни.парвариш.қилиш,.табиатни.муҳофаза.қилиш.ва.
муҳофаза.қилиш.учун.қила.оладиган.фаолиятларида.иштирок.этиши..
Мактабгача.ёшдаги.болаларни.экологик.тарбиялаш,.биринчи.навбатда,.ахлоқий.тарбия.
сифатида. қаралиши. керак,. чунки. атроф. табиий. оламга. инсоний. муносабат. инсонпарвар.
ҳис-туйғуларга,. яъни. ҳаётнинг. ҳар. қандай. намоён. бўлишининг. қадр-қимматини. англаш,.
табиатни.муҳофаза.қилиш.ва.асраб-авайлашга.интилиш.кабиларга.асосланиши.лозим.
Бундай. дастурларнинг. барчаси. муваффақияти. мактабгача. таълим. тарбиячилари,.
маъмурият.ва.ота-оналарнинг.яқин.ҳамкорлигига.боғлиқ.
Тарбиячиларнинг.вазифалари.қуйидагилардан.иборат:
1..Бошланғич.биологик.тасаввурларнинг.шаклланишига.шароит.яратиш:
•.ерда.ҳаётнинг.ривожланиши.билан.таништириш.(ҳаёт.шаклларининг.келиб.чиқиши.ва.
хилма-хиллиги:.микроорганизмлар,.ўсимликлар,.ҳайвонлар,.уларнинг.келиб.чиқиши,.ҳаёт.
хусусиятлари,.яшаш.муҳити.ва.бошқалар.ҳақида.гапириб.бериш..);
•.ўқув.материалини.қулай.шаклда.ўзлаштириш.имкониятини.беради;
•.табиатга.бўлган.ҳиссий.ижобий.муносабатни.шакллантириш.
2..Экологик.онгни.ривожлантириш.учун.шарт-шароитлар.билан.таъминлаш:
•.жонли.ва.жонсиз.табиат.вакиллари.билан.таништириш;
•.табиатни.барча.объектларининг.ўзаро.муносабатлари.ва.таъсири.ҳақида.гапириб.бериш;
•. атроф-муҳитнинг. ифлосланиши. муаммоси. ва. шахсий. хавфсизлик. қоидалари. билан.
таништириш;
•. атроф-муҳитга. эҳтиёткорона. ва. масъулиятли. муносабатни. ривожлантиришга.
кўмаклашиш;
•.атроф-муҳитни.асраш.ва.яхшилаш.учун.мустақил.фаолият.юритиш.учун.шароит.яратиш.
Амалга. оширишнинг. муваффақияти. қуйидаги. педагогик. шарт-шароитлар. билан.
таъминланади:
1..Болалар.боғчасида.экологик.муҳитни.яратиш
2..Тарбиячиларнинг.болаларга.экологик.тарбияни.амалга.оширишга.тайёрлиги.
3..Дастурни.ўрганиш.жараёнида.катталар.ва.болалар.ўртасида.шахсий.йўналтирилган.
ўзаро.муносабатлар.
4..Таълим.жараёнида.ота-оналарнинг.фаол.иштироки.
Болаларга. табиатга. нисбатан. улар. юқори. билимга. эга. бўлиши. жуда. муҳимдир. биз.
табиатни. ҳимоя. қилишимиз. ва. унга. ғамхўрлик. қилишимиз,. шунингдек,. бошқа. одамлар,.
тенгдошлар.ва.катталарнинг.ҳаракатларини.эътиборга.олишимиз,.уларга.тегишли.ахлоқий.
баҳо. беришимиз. ва. кучимиз. ва. имкониятларимиз. даражасида. ғайриинсоний. ва. ахлоқсиз.
ҳаракатларга.қаршилик.кўрсатишимиз.керак;
Болаларнинг.табиатга.тез-тез.бепарво.ва.баъзан.шафқатсиз.муносабати.уларнинг.зарур.
билимлари. йўқлиги. билан. изоҳланишини. унутмаслик. керак.. Шу. сабабли. ҳамдардлик. ва.
раҳм-шафқат.таълими.мактабгача.таълим.олувчилар.учун.мавжуд.бўлган.экологик.билимлар.
тизимини. шакллантириш. билан. узвий. бирликда. содир. бўлади;. ер. юзидаги. барча. тирик.
мавжудотларнинг. бир-бирига. мураккаб. алоқалар. тизими. (барчаси. бир-бирига. муҳтож,.
барчаси. бир-бирига. боғлиқ,. ҳар. қандай. боғнинг. йўқолиши,. яъни. биологик. мувозанатни.
бузади).ва.шу.билан.бирга,.уларнинг.ҳар.бири.ўз.экологик.мухитига.эга;
Албатта,.болаларда.табиатга.инсонпарварлик.муносабатини.шакллантириш.учун.ёлғиз.
билим. етарли. эмас. -. уларни. ўз. ёши. учун. мақсадга. мувофиқ. бўлган. амалий. фаолиятга.
киритиш-болаларнинг. табиат. билан. доимий. ва. тўлақонли. мулоқот. қилиши. учун. шароит.
яратиш. керак.. Ва. болаларнинг. ижобий. ҳиссий. ҳолатини. яратиш. шафқат. ва. ҳамдардлик.
туйғуларини.сингдириш.

---

16