16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14



Download 2,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/227
Sana18.07.2022
Hajmi2,67 Mb.
#824328
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   227
Bog'liq
3.Tarix saxifalaridagi izlanishlar

3
Июнь
17
AMIR TEMUR VA UNING TEMUR TUZUKLARI ASARI
Mamasoliyev To‘xtanbek Mo‘ydinovich
Andijon viloyati Buloqboshi tumani 
24-son umumta’lim maktab tarix fani o‘qituvchisi
Telefon: +998903877022
Annotatsiya:
. Ushbu. maqolada.Amir. Temurning. mustahkam. davlat. tashkil. qilishi,. davlatni.
boshqarish.usullarida.,,Temur.tuzuklari”.asarining.roli.haqida.fikrlar.bildirilgan.
Kalit so‘zlar:
.Amir.Temur,.Temur.tuzuklari,.mo‘gullar,.adolat,.ozodlik.
Amir.Temur.-.buyuk.shaxs,.kuragi.yerga.tegmagan.sarkarda,.yirik.davlat.arbobi,.qonunshunos,.
notiq,.ruhshunos,.shu.bilan.birga,.el-yurtini.sevgan.va.uni.mashhur.qilgan.inson..Amir.Temur.va.
uning.avlodlari.o‘z.davrida.Yevropa.va.Osiyodagi.eng.yirik.mustahkam.va.rivojlangan.davlatni.
tuzdilar..Uzoq.vaqt.mo‘g‘ul.mustamlakachiligiga.qarshi.olib.borilgan.kurash.XIV.asrning.ikkinchi.
yarmiga.kelib.sohibqiron.Amir.Temur.boshchiligidagi.mustaqillik.uchun.kurashlar.g‘alabasi.va.
Movaraunnahrda.yagona.markazlashgan.davlat.barpo.etilishi.bilan.yakunlandi.
Buyuk. sohibqiron. saltanati. o‘z. davrining. eng. yirik. davlatlaridan. biri. hisoblanadi.. Uning.
ma’muriy.va.siyosiy.islohotlari,.davlatni.boshqarish.tamoyillari.adolatga.asoslanib.amalga.os
-
hirilgan..Masalan,.u.farmon.va.farmoyishlarini.chiqarishda.o‘ziga.xos.alohida.diplomatik.tam
-
oyillar.ishlab.chiqqan.va.yangi.usulda.joriy.qilgan..Amir.Temurning.bu.sohada.qilgan.eng.katta.
ishlaridan. biri. davlatchilik. g‘oyasini. yuqori. darajaga. ko‘tarib,. uni. boshqarishda. yirik. islohot
-
lar. o‘tkazgan.. ,,Temur. tuzuklari”. sohibqiron. naqadar. iste’doli,. ko‘pqirrali,. o‘qimishli,. hukm
-
dor.ekanligining.yorqin.ifodasidir..Amir.Temurning.dunyoda.eng.ulug‘.va.buyuk.shaxs,.davlat.
arbobi,. mashhur. sarkarda,. fan. va. madaniyat. homiysi. sifatida. nom. qozonishiga. sabab. bo‘lgan.
fazilatlar.,,Tеmur.tuzuklari”da.o‘z.ifodasini.topgan.
Temur.tuzuklari.XIV.asrning.ikkinchi.yarmi,.ya’ni.1342–1405-.yillarga.oid.ijtimoiy-siyosiy.
voqealarni. bayon. etadi..Amir.Temur. saltanati,. davlat. tuzumi,. boshqaruvi,. sud. tizimi. va. uning.
boshqaruviga. oid. muhim. qoidalar. va. ma’lumotlarni. o‘zida. aks. ettiruvchi. tarixiy. hujjatdir..
Qisqacha. aytganda,. o‘zining. mazmun-mohiyati. va. xususiyatiga. ko‘ra. o‘z. davrining. harbiy-
ma’muriy.huquq.kodeksi.hisoblanadi.
Temur.tuzuklarini.mazmuni.va.tarkibiy.tuzilishiga.ko‘ra.ikki.qismga.bo‘lib.o‘rganish.maqsadga.
muvofiqdir..,,Temur.tuzuklari”ning.birinchi.qismi.–.harbiy.yurishlar.haqidagi.tarixiy,.geografik-
avtobiografik. qaydlardan. iborat.. Shuningdek. unda.Amir. Temurning. o‘z. davlatini. barpo. etish,.
mustahkamlash,.mukammal.qurollangan.qudratli.qo‘shin.tuzish.bobidagi.rejalari.va.tatbiq.etgan.
tuzuklari. hamda. maxsus. jadvallar. asosida. qo‘shinning. jangovar. saflanish. tartibi. ham. ko‘rsatib.
berilgan..Jumladan,.qo‘shin.qo‘mondonlari,.qabila.va.uluslar.boshliqlari,.vazirlar,.oliy.ruhoniy.
namoyandalar. bilan. markazlashgan. davlat. tuzish. borasidagi. o‘tkazilgan. kengash. va. tadbirlar.
bayon.etiladi..
Amir.Temur. qo‘shinni. –. davlatning. yaxlitligi. va. qudratini. belgilovchi. tayanchi. va. kafolati,.
deb. bilganligi. bois,. uni. tashkil. etish. va. mustahkamlashga. asosiy. e’tiborni. qaratgan.. ,,Temur.
tuzuklari”ning. ikkinchi. qismi. –. o‘ziga. xos. harbiy. nizomdan. iborat.. U. kuchli. davlatni. qurish,.
qo‘shinni. tashkil. etish,. dushman. qo‘shinini. yengish. hamda. tinchlik. davrida. va. harbiy. yurish.
paytidagi.boshqaruv.masalalari.yuzasidan.amalga.oshirilgan.va.keyingi.avlodga.o‘git.tariqasida.
aytilgan. tuzuklardan. tashkil. topadi.. Sohibqiron. o‘z. saltanatining. har. bir. joyida. adolatni. qaror.
toptirdi.va.bu.yerlarda.zulmga.chek.qo‘ydi,.har.bir.mamlakatning.ulug‘.kishilaridan.tortib.oddiy.
aholisigacha.hurmat.ehtirom.ko‘rsatdi..
Amir.Temurning.mamlakatning.turli.o‘lkalarini.tartibga.solish.va.yuksaltirish,.obodonlashtirish.
va.aholidan.olinadigan.soliq.siyosati.ham.e’tiborga.molikdir..Sohibqiron.har.bir.o‘lkaga.uchta.
vazir. tayinlaydi.. Birinchisi. raiyat. uchun. edi.. U. fuqaro. to‘laydigan. soliqlar. bo‘yicha. aniq. va.
tog‘ri.hisob.olib.borgan.va.yig‘ilgan.soliqlarning.qanday.yo‘l.va.qoidaga.asosan.to‘planganligini.
yetkazib.turgan..Ikkinchi.vazir.askarlar.uchun.bo‘lib,.u.askarlar.olgan.va.olishi.kerak.bo‘lgan.


71

Download 2,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   227




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish