3
Июнь
17
9.. So‘zlashuv. –. muloqot. ehtiyoji. tug‘ilgan. turli. so‘zlar,. imo-ishoralar,. tovush,. xitob. va.
qichqiriqlardan.foydalangan.
IV..So‘nggi.poleolit.(m.a..40.000.yillik.–.m.a..12.000.yillik)
1..Kroman’on.odami..1868-yil,.Fransiya,.Kroman’on.g‘ori.
2..Go‘shtni.pishirib.yeyish.boshlangan,.sun’iy.olov.hosil.qilingan.
3..Bu.davr.odamlarining.muhim.ixtirosi.–.turar-joylar.qurishgan,.yerto‘la,.chayla,.kapalarda.
yashagan.
4..Ona.urug‘i.(Matriarxat).davri.boshlangan..Juft.oilalar.vujudga.kelgan.
5..Yer.yuzida.odamlar.uch.irqqa:.qora,.sariq.va.oq.irqlarga.bo‘lingan.
6..Ma’naviy.madaniyat,.til,.ong.va.diniy.e’tiqodlar.paydo.bo‘lgan.
7..Taqinchoqlar,.munchoqlar,.uzuklar,.bilak.uzuklar.va.tumorlar.yasalgan.
8..Suyak.garpunlar,.qarmoq,.sanchiqilar.yasab.foydalanganlar.
9..Musiqa.asboblari,.qoyatosh.suratlari.kashf.qilingan.
V..Mezolit.(o‘rta.tosh.davri).(m.a..12.000.yillik.–.m.a..7.000.yillik)
1..O‘q-yoy,.(kamon).kashf.qilindi.
2..Ov.–.asosiy.hayot.manbaiga.aylandi..Yakka.ovning.roli.oshdi.
3..Muzlik.davri.tamom.bo‘ldi..Havo.harorati.isiy.boshladi.
4..Hayvon.bolalari.qo‘lga.o‘rgatildi..It.birinchi.uy.hayvoni.bo‘ldi.
5..Ibtidoiy.chorvachilik.va.ibtidoiy.dehqonchilik.yuzaga.keldi.
6..Yog‘och.so‘qa,.uchi.o‘tkir.tayoqcha.bilan.yerga.ishlov.berish,.yog‘och.va.suyak.
sopli.tosh.o‘roqlar,.yorg‘uchoqda.bug‘doyni.un.qilish.paydo.bo‘ldi.
7..Petroglif.–.toshga.o‘yib.tushirilgan.rasmlar.vujudga.keldi.
VI..Neolit.(yangi.tosh.davri).(m.a..7.000.yillik.–.m.a..4.000.yillik)
1..Toshga.ishlov.beruvchi.–.silliqlovchi,.pardozlovchi,.arralovchi,.parmalovchi,.
burg‘ulovchi.yangi.tosh.qurollar,.tosh.boltalar,.tosh.teshalar,.daraxt.tanasini.o‘yib.qayiq.yasash.
paydo.bo‘ldi.
2..Dehqonchilik,.chorvachilik,.kulolchilik,.zig‘irpoya.va.jundan.gazlama.to‘qish,.kiyim.tikish,.
hunarmandchilik.turlari.vujudga.keldi.
3..Urug‘.jamoalari.o‘troq.hayotga.o‘ta.boshladi..Guvalali,.paxsa.devorli.uylar.qurildi.
4..Urug‘.va.qabilalar.uzoq.yurtlarga.tarqalib,.turli.tillarda.gaplashadigan.xalqlarga.aylandi.
5..Endilikda.dehqon.va.chorvador.istemol.qilishi.zarur.bo‘lgan.mahsulotlarni.o‘zi.yetishtirish.
imkoniyatiga.ega.bo‘ldi..Bu.tom.ma’noda.“Neolit.inqilobi”.edi.
6..Odamning.o‘rtacha.umr.ko‘rishi.35-40.yoshga.yetdi.
VII..Eneolit.(mis-tosh).davri.(m.a..4.000.yillik.–.m.a..3.000.yillik)
1..Mis.ma’dani.topildi,.misdan.mehnat.qurollari,.taqinchoqlar,.bezakli.buyumlar,.zeb-ziynatlar.
yasaldi.
2..Hunarmandlar,.dehqonlar,.chorvadorlar.o‘rtasida.mehnat.taqsimoti.ro‘y.berdi.
3.. Kulollar,. to‘quvchilar. o‘z. buyumlariga. ziroatchi. qo‘shnilaridan,. chorvadorlardan. don,.
sabzavot,.teri,.jun.ayirboshlash.odati.paydo.bo‘ldi.
4.. Ho‘kiz,. ot,. eshaklar. qo‘shilgan. omoch. bilan. yer. haydash,. ekinzorlarni. kengayti-rish,.
hosildorlikni.oshirish.imkoni.topildi.
5.. Qishloqlarda. jamoalar. yirik. patriarxal. (ota. boshqaruvidagi). oilalarga. bo‘lindi..Yer. jamoa.
mulkidan.chiqib,.ayrim.oilalar.mulkiga.aylandi..Mulkiy.tabaqalanish.va.tengsizlik.paydo.bo‘ldi.
6..Qon-qarindoshlikka.asoslangan.urug‘.va.qabilalar.o‘rniga.hududiy.qo‘shnichilik.jamoalari.
paydo.bo‘ldi..Bu.jamoalarga.harbiy.yo‘lboshchilarni.saylash.odati.shakllandi.
7..Manzilgohlarni.himoya.devorlari.bilan.o‘rab.olish,.guvala,.xom.g‘isht.va.paxsadan.ko‘p.
xonali.uylar.qurish.rasm.bo‘ldi.
8..Harbiy.yo‘lboshchilar,.jangchilar.zodagon.kishilar.sifatida.ulug‘landi..Urushlarda.asir.olingan.
kishilar.qabila.boshliqlarining.qullariga.aylantirildi.
VIII..Bronza.davri.(m.a..3.000.yillik.–.m.a..2.000.yillik)
1..Mis,.rux.va.qalay.eritilib,.ularning.qo‘shilmasidan.bronza.kashf.qilindi.
2..Bronzadan.yasalgan.mehnat.qurollari.–.pichoq,.boltalar,.teshalar,.o‘roqlar,.keskir.va.chidamli.
188
Do'stlaringiz bilan baham: |