16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

10
Июнь
17
O‘qituvchi. har. bir. qoidani. asta-sekin,. o‘z. o‘rnida. o‘rganib. borishi. lozim.. Masalan,. dastlab.
yozuvning qiyaligini tag‘ri saqlash qoidalarini talab etilgan bo‘lsa, bu alifbegacha bo‘lgan 
davrni.o‘z.ichiga.oladi..Bolalar.qiya.chiziqlarning.yaxshi.bilib.olganlaridan.so‘ng.bu.qoidalarni.
harf. va. so‘zlarni. yozishda. qo‘llaydilar.. Yozuvning. qiyaligi. haqidagi. tushunchalar. chuqur.
singdirilgandan.so‘ng,.harflarni.bir.xil.masofada.tekis.yozish.qoidalari.o‘rgatiladi..Harflarni.qo‘l.
harakatini uzmasdan yozish qoidalari o‘rganilgandan so‘ng, so‘zlarni qo‘l xarakatini uzmasdan 
yozish.qoidalari.o‘rgatiladi..chiroyli.yozuv.deganda.biz.toza,.aniq.chiziqlar.bo‘yicha,.husnixat.
namunalarida.ko‘rsatilgandek.yozilgan.xatni.tushunamiz.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati: 
1.. G‘ulomov.M..“Boshlang‘ich.sinf.o‘quvchilarini.husnixatga.o‘rgatish”.T.1970
2.. G‘ulomov.M..“chiroyli.yozuvni.shakllantirish”.Toshkent..

---

25
10
Июнь
17
DAVLAT VA HUQUQ ASOSLARI DARSLARIDA O‘QUVCHILAR ONGIDA HUQUQ 
VA BURCH TUSHUNCHALARINI SHAKLLANTIRISH
Qodirova Dilorom Xoliqovna
 Zarafshon shahar 13-sonli ayrim fanlar chuqur
 o‘rganiladigan ixtisoslashtirilgan maktabi
 davlat va huquq asoslari fani o‘qituvchisi
Tel:[phone] Email :[e-mail] 
Annotatsiya:
Ushbu maqolada o‘quvchilarni huquq va burchlkarini shakillantirishga, va vatan 
oldidagi burchlarini anglab etishga hamda ularga amal qilish 
Kalit so‘z: 
Burch, majburiyat, huquq,
 
ma’naviyat,.targ‘ibot,.kutubxona,.tashabbus.
O‘zdekiston. respublikasining. barcha. fuqarolari. qonun. oldida. tengdirlar.. Har. birimiz.
o‘zimizga berilgan huquq va erkinliklardan foydalanayotkanimizda boshqa shaxslarning, davlat 
va. jamiyatning. manfaatlariga,. huquq. va. erkinliklariga. putur. yetkazmasligi. shart.. Masalan,.
har. bir. fuqaro. dam. olish. huquqiga. ega.. Hamma. dam. olayotgan. vaqtda. shovqin. suron. solish,.
baland.ovozda.musiqa.eshitish.o‘zgalarning.dam.olish.huquqini.buzish.hisoblanadi..O‘zbekiston.
respublikasi.fuqarolari.yashash,.bir.joydan.ikkinchi.joyga.ko‘chish,.erkin.fikrlash,.so‘zlash.va.
xohlagan. diniga. e’tiqod. qilish. huquqiga. ega.. Har. bir. inson. mehnat. qilish,. erkin. kasb. tanlash,.
dam.olish.huquqiga.ega..Yurtumiz.fuqarolarining.malakali.tibbiy.xizmatdan.foydalanish,.bepul.
ta’lim.olish.huquqi.qonun.yo‘li.bilan.belgilangan...
Har birimiz berilgan huquq va erkinliklardan foydalanish bilan birga, burch va majburiyatlarimizni 
ham. bilib. olishimiz. kerak.. Konstitutsiyaning. 11-bobida. fuqarolarning. burchlari. bayon. etilgan..
Unda har bir kishi boshqa insonlarning huquqlari, erkinliklarini, qadr- qimmatini hurmat qilishga 
majburligi.qayd.etilgan..
Xalqimizning tarixiy , ma’naviy va madaniy yodgorliklarini avaylab asrash har bir O‘zbekiston 
fuqarosining. burchidir.. shuningdek,. atrof-muhitni. ifloslantirmasligimiz,. tabiatga. ehtiyotkorona.
munosabatda.bo‘lishimiz.lozim..
Ona.-.vatanni.himoya.qilish,.tinchligini.ta’minlashga.hissa.qo‘shish.har.birimizning.sharafli.
vazifamiz.va.burchimizdir.
Dunyoda.hamma.narsa.tartib.asosiga.qurulgan..Masalan,.katta.ko‘chada.ketayotkan.avtoulovlar.
harakatini.ko‘z.oldingizga.keltiring..Yo‘l.ikkiga.ajratilgan.va.ulovlarning.o‘z.yo‘nalishi.bo‘yicha.
harakat. qilishi. q’atiy. belgilab. qoyilgan..agar. avtoulovlar. tartibsiz. harakat. qilsa,. halokat. sodir.
bo‘ladi.. Jamiyat. ham. xuddi. shunday. tartib-qoidalar. asosida. yashashydi,. rivojlanadi.. Qayerda.
tartib. bo‘lmasa,. o‘sha. yerda. buzilish,. notinchlik. bo‘ladi.. shunday. ekan,. insonlar. o‘rtasidagi.
munosabatlarni.tartibga.solib.turish.uchun.ham.mustahkam.qonun.–.qoidalar.kerak..shu.jihatdan.
olib qarasak, kostitutsiyani jamiyatni tartibga solib turuvchi qonun – qoidalar majmuyi deyish 
mumkin..
O‘zbekiston fuqarolarining huquq va erkinliklari:
Mehnat.qilish,.erkin.kasb.tanlash.
Dam.olish.
fikrlash,.so‘z.va.e’tiqod.erkinligi.
Bepul.ta’lim.olish.
Malakali.tibbiy.xizmatdan.foydalanish.
O‘zbekiston fuqarolarining burchlari: 
.Konstitutsiya.va.qonunlarga.rioya.qilish.
Boshqa.kishilarni.hurmat.qilish..
Tarixiy,.ma’naviy.va.madaniy.meroslarni.asrash.
atrof.–.muhitga.ehtiyotkorona.munosabatda.bo‘lish.
Ona-Vatanni.himoya.qilish,.harbiy.xizmatni.o‘tash.
Burch jamiyat va davlat tomonidan belgilangan va huquqiy normalarda o‘z aksini topgan 
talablarni. bajarish. zaruriyatir.. Bundan. tashqari. burchning. o‘ziga. xos. jihatlari. bo‘lib,. ular.

---

26