10
Июнь
17
диапазонларда. тўғрилаш,. телевизор. каналларини. алмаштириш,. тикув. машиналарининг.
операцияларини.ўзгартириш.ва.ҳоказолар).ҳам.ўз.ичига.олиши.керак.
Ўқувчиларга. қизиқарли. ва. улар. тушуниши. осон. бўлган. схемани. ўқиш. учун. индиви
-
дуал. топшириқлар. танлаш. ҳамиша. ўқитувчи. диққат. марказида. бўлиши. керак.. Ўқитувчи.
раҳбарлигида. кўргазмали. плакатлардан. схемани. фронтал. ўқиш. таълимий. характерга. эга.
бўлиб,. Ўқувчиларнинг. фаол. иштирокида. ўтказилиши. керак.. Схемалар. билан. ишлашда.
қийинчиликлардан.бири,.уларда.турли.хил.шартли.белгиларнинг.кўплиги.ҳамда.матери
-
ални.ўрганишга.ажратилган.вақтнинг.камлиги.сабабли.Ўқувчилар.уларни.эслаб.қолишга.
қийналадилар..Шунинг.учун.ҳам.ўқитувчи.асосий.эътиборни.Ўқувчиларда.кўпроқ.маълу
-
мотномалар.(жадваллар,.шартли.белгилар).билан.ишлаш.кўникмаларини.шакллантириш
-
га.қаратиши.керак..Мавзуни.ўзлаштиришда.ўқувчилар.схеманинг.зарур.жойларига.яъни,.
ёзувлар.ўрнига.шартли.белгиларни.қуйиб.чиқиши.талаб.қилинадиган.топшириклар.яхши.
натижа.беради..
Креатив. педагогик. технологияларнинг. мақсади. қисқа. вақт. давомида. ўқувчиларнинг.
янги.билимларни.эгаллашдаги.индивидуал.имкониятларини. ҳисобга.олган.ҳолда.билим
-
лар.бериш,.кўникма.ва.малакаларни.ҳосил.қилишдир..Педагогик.технологиянинг.муҳим.
хусусиятларидан. бири. бу. таълим. олувчини. ўқитиш. эмас,. уларни. билим,. малакаларини.
мустақил.эгаллашларига.қаратишдир.
Технология. фанини. ўқитиш. давомида. мавзуларни. янги. технологик. усуллар. билан.
ўрганишда.схемалардан.фойдаланган.ҳолда.ўқитишнинг.аҳамияти.катта.бўлади..Жумладан.
илғор. тажрибалардан. фойдаланишни. ўрганиш. шуни. кўрсатадики. замонавий. техника. ва.
технологияларни. ўрганиш. давомида. схемалардан. унумли. фойдаланиш. дарс. жараёнини.
Ўқувчининг.онги.эслаб.қолишини.ҳамда.замонавий.техникалар.билан.мустакил.ишларни.
бажаришида.қийинчиликларга.дучор.бўлмаслигини.таъминлашга.кўмак.бўлади..Масалан:.
7-8-синфларни.технология.фанининг.мавзуларини.бирини.мисол.қилиб.олганимизда.дарс.
давомида. тикув. буюмларнинг. қисмларини. тайёрлаш. жараёнини. тикув. машинасининг.
қисмларини. схемалардан. фойдаланган. ҳолда. ўргатишда. ўқувчи. ўрганиши. давомида.
мустақил.амалий.ишларни.бажарибгина.қолмай,.балки.ҳар.қандай.буюмни.тайёрлаш.кетма-
кетлигини.мустақил.тушуниб.олиб,.амалда.бажаришида.кўникма.ҳосил.бўлади..Технология.
фанининг.мавзуларида.ёғочга.ва.металлга.ишлов.бериш,.тикув.буюмларига.ишлов.бериш.
ҳамда. бошқа. мавзулари. бўйича. деталларни. тайёрлаш. босқичларида. қирқиш,. кесиш.
асбоблари,.деталларни.бириктириш,.тикиш.жараёнларини.осон.усулда.тушиниб.олишлари.
учун.схемалардан.фойдаланишнинг.аҳамияти.зарурдир..
Умумий.ўрта.таълим.мактабларининг.технология.фани.дарсларида.ишлаб.чиқариш.ёки.
хизмат.кўрсатиш.соҳаларини.ўз.ичига.оладиган.кундалик.турмушимизнинг.фаолиятлари.
учун.кўприк.ҳисобланади..Бу.фан.ёш.авлодга.умумий.меҳнат.кўникмаларини.шакллантириш.
ва.уларни.онгли.равишда.касбга.йўналтириш.мақсадида.ўрганилади..Технология.фанининг.
олдига.қўйилган.мақсадни.амалга.ошириш.учун.«Технология.ва.дизайн»,.Хизмат.кўрсатиш.
сервиси,.газлама.материалларга.ишлов.бериш.ва.пазандачилик.асосларини.ўз.ичига.олган.
ва.«Қишлок.хўжалиги.асослари»ни.ўз.ичига.олган.барча.соҳаларнинг.йўналишлари.бўйича.
бўлимлари. ўрганилганда. машғулотлар. давомида. кераклича. схемалардан. фойдаланилса.
замонавий.технологик.операцияларни.ўрганиш.мавзуни.мазмун.моҳиятини.тушинишга.ва.
ўзлаштиришга.ўқувчига.енгиллик.яратади.
Схема.бу.лойиҳага.оид.график.ҳужжат.бўлиб,.унда.буюм.қисмларининг.таркиби.ва.улар.
орасидаги. боғланишлар. кўрсатилади.. Буюмларни. лойиҳалаш,. созлаш,. назорат. қилиш,.
тузатиш.ва.улардан.фойдаланиш.ҳамда.механизм,.асбоб,.мослама,.иншоот.ва.ҳоказоларнинг.
ҳаракат. (иш). жараёнини. кетма-кетлиги. принциплари. схемаларда. тушунтириб. берилади..
Масалан,. автомобилларнинг. ҳаракатини. кузатишда. кинематик,. у. суюқлик. ёрдамида.
тормозланса,. гидравлик,. ҳаво. ёрдамида. тормозланса,. пневматик,. электр. жиҳозлари. учун.
электр,.радиоприёмник.учун.радио.схемалар.чизилади.
Хулоса. қилиб. айтганимизда,. шахснинг. креативлиги. унинг. тафаккурида,. мулоқотида,.
муайян. фаолият. турларида. намоён. бўлади.. Шунингдек. креативлик. иқтидорнинг. муҳим.
омили.сифатида.акс.этади,.зехннинг.ўткирлигини.белгилаб.беради..Схемалар.машина.ва.
механизмларнинг.вазифасига.кўра.ҳаракат.принципларини.аниқлаш,.уларни.ишга.созлаш.
ва.тўғрилаш.ҳамда.ўрнатишда.қўлланилади..Шундай.қилиб,.қисмларини.ва.улар.орасидаги.
боғликликни. шартли. белгилар. билан. тасвирловчи. конструкторлик. ҳужжат. схема. деб.
39
Do'stlaringiz bilan baham: |