16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

10
Июнь
17
psixologiyasida bu metodni tadbiq etilishi kasb tanlovchilami testlar orqali sinash imkoniyatini 
yaratdi..Kasbga.xos.masalalar.bilan.shug‘ullanishga.boigan.imkoniyatlar.yanada.kengayib,.uning.
imkoniyatlari.boyib.bormoqda..Testlami.kasb.tanlashda.ommaviy.ishlatilishi.G‘arb.mamlakatlarida.
keng.yoyildi,.ayniqsa.aQshda,.rossiyada.bu.testlardan.foydalanish.chegaralangan.edi..Psixotexnik.
ishlami. yoyilishi,. sanoatga. ishchilami. yetishmasligi,. bu. sohaga. e’tibor. berishni. talab. qildi..
Shuning uchun undan ayrim masalalarni izlash uchun va tor yo‘nalishdagi mutaxassislami tanlash 
maqsadida.ishlatildi..
Test inglizcha so‘zdan olingan boiib - o‘zbekchaga o‘girilganda “sinov”, “tekshirish” kabi 
ma’noni.anglatadi..Test.terminini.fanga.f.Galton.tomonidan.kiritildi..Test.-.deb,.standartlashtirilgan.
va.ma’lum.vaqtda.chegaralangan,.qisqa.muddatda.o‘tkaziladigan.psixofiziologik.tekshimvlami.
nomlangan.. Bunda. shaxsdagi. individual. -. psixologik. farqlami. tekshirish. va. taqqoslash. uchun.
foydalanganlar..Testdan. insonga. xos. barcha. faoliyatlarda. foydalanilgan.. shuningdek. testlardan.
insonlami. kasb. tanlashlarida. ham. foydalanish. mumkin..Test,. ya’ni. sinash. bilan. bogiiq. tarixda.
ko‘plab. misollami. ko‘rsatish. mumkin.. Qadimgi. davrlarda. odamlami. individual. farqlanishini.
bilgan.holda.testlar.o‘tkazilgan..Qadimgi.Xitoyda.eramizdan.2200-yil.avval.mansabdor.shaxslami.
tanlab. olishga. e’tibor. berilgan.. Tanlanayotgan. qobiliyatini. sinash. maqsadida. ularga. sinashdan.
tortib.to.o‘zini.tutishgacha.boigan.sinovlar.o‘tkazganlar..Test.metodini.intellektual.“aqliy.testlar”.
sifatida. Dj.. Kettell. tomonidan. birinchi. marta. izlanish. metodi. sifatida. ishlatilgan.. Bu. metodni.
fransuz. vrachi. va. psixologi. a.Bine. yangi. bosqichga. olib. chiqib. intellektual. test. savollarini.
tuzib.chiqdi..Kasb.tanlashda.insonga.xos.jarayonlami.testlar.orqali.bilib.olish.mumkin.boiadi..
60 Kasblar talab qiladigan jarayonlar mavjudki insondagi psixologik xususiyatlar ularga javob 
berishi.kerak.bo‘ladi..Deylik,.yengil.sanoat.uchun.tayyorlanayotgan.kadrlar.qanday.psixologik.
xususiyatlarga.ega.bo‘lishlari.kerak..Yengil.sanoatda.paxtani.qayta.ishlash.bilan.bog‘liq.kasblar.va.
tayyor xom-ashiyodan aholi uchun kerak bo‘lgan kiyim - kechaklarni tayyorlab beruvchi kasblar 
mavjud..Bularga.e’tibor.bersak.har.biri.uchun.psixologik.xususiyatlami.yetarli.darajada.rivojlangan.
bo‘lishini.talab.qilishini.ko‘rishimiz.mumkin.boladi..shuning.uchun.insondagi.sezgirlik,.diqqatni.
barcha.xususiyatlari,.irodalilik,.tafakkur.va.barcha.boshqa.psixologik.jarayonlar.juda.zarur.bo‘ladi..
Xulosa qilib aytganda Kasb psixologiyasi yoshlami o‘zlari sevgan kasblarini tanlab olishlari 
uchun.ko‘plab.imkoniyatlar.yaratmoqda...Testlar.orqali.esa.bulami.sinab.olish.va.kasb.tanlovchini.
shu. kasbga. loyiqligini. ko‘rsatish. mumkin. bo‘ladi.. Har. xil. test. savollari. bilan. sinalish. orqali.
yoshlarda qaysi kasbga ularda layoqat borligini ko‘rish mumkin va ulami shu kasb bo‘yicha 
tayyorlash.maqsadga.muvofiq.bo‘ladi.
Adabiyotlar:
1..O‘zbekiston.respublikasi.Prezidentining.2017-yil.7-fevraldagi.“O‘zbekiston.respublikasini.
yanada.rivojlantirish.boyicha,.harakatlar.strategiyasi.to‘g‘risida”.gi.Pf-4947-son.farmon..www.
lex.uz
2..Jumaboyeva.M..umumiy.о
‘rta ta’limda kasbga y
о‘naltirish.ishlarining.tuzilmasi.va.mazmuni..
Kurs.ishi..andijon.qishloq.xо‘jaligi.instituti,.2014..—.21.b.
3..Mardanov.D..Maktabda.kasbga.yо‘naltirish.ishlari..—.Nukus..2013..—.182.b..

---

430