10
ТаЪлиМ саМарадорлигини оШириШда акТдан
ФоЙдаланиШнинг аҳаМияТи
Холикова Махфуза Неъматиллаевна
Халқ таълими аълочиси 121-мактаб информатика фани ўқитувчиси
телефон:+998(97)0007137
xolikova77@umail.uz
Аннотация:
Ушбу.мақолада.ўқитишнинг.замонавий.ахборот.технологияларидан.ва.
интерфаол.методлардан..фойдаланиб,.таълим.самарадорлигини.ошириш.учун.таълим.
тизимида.ахборот-коммуникация.технологияларидан.тўғри.ва.самарали.фойдаланиш,.
дарс. жараёнларига. қўллаш,. қисқа. вақт. ичида. ахборотлар. тўпламини. ўзлаштириш,.
уларни.қайта.ишлаш.ва.амалда.қўллай.олишнинг.аҳамиятли.жиҳатлари.кўрсатиб.бе
-
рилган.
Таянч сўзлар:
.таълим,.тарбия,.таълим.тизими,.ахборот-коммуникацион.технологи
-
ялар,.интерфаол.методлар,.электрон.дарсликлар.
“Таълим. Ўзбекистон. халқи. маънавиятига. яратувчанлик. фаолиятини. баҳш. этади..
Ўсиб. келаётган. авлодларнинг. барча. энг. яхши. имкониятлари. унда. . намоён. бўлади,.
касб-кори,. маҳорати. узлуксиз. такомиллашади,. катта. авлодларнинг. тажрибаси. англаб.
олинади. ва. ёш. авлодга. ўтади”. деб. таълим. тушунчасига. таъриф. берган. эди. биринчи.
президентимиз.И.А.Каримов.
Республикамиз. мустақилликка. эришгандан. сўнг. таълимга. алоҳида. . эътибор.
бериб. келинмоқда.. Таълим. тизимини. юқори. босқичга. олиб. чиқиш. бевосита. таълим.
муассасаларининг.моддий-техника.ва.ахборот.базасини.мустаҳкамлаш,.юқори.сифатли.
ўқув.адабиётлар,.дарсликлар,.электрон.ўқув.қўлланмалар.ва.маъруза.матнларини.яратиш,.
электрон.кутубхоналар.ташкил.этиш.билан.боғлиқдир..Замонавий.билимлар.сари.кенг.
йўл. очиш,. таълим. тизимини. такомиллаштиришда. янги. ахборот. технологияларидан.
унумли.фойдаланиш.ҳозирги.куннинг.талабига.айланди..
Бу.ўз.ўрнида.таълим.тизимини.тубдан.ислоҳ.қилишни.тақозо.этмокда,.чунки.му
-
каммал.таълим.тизими.республикамизнинг.келажакдаги.интеллектуал.имкониятлари
-
ни. ва. ривожланишини. белгилаб. берувчи. ўқувчи. ёшларни. ҳар. томонлама. ижодкор,.
мустақил.фаолият.юритадиган.қилиб.тарбиялашда.ҳал.қилувчи.рол.ўйнайди.
Ахборот-коммуникация.технологияларининг.таълим.тизимига.тез.суръатлар.билан.
кириб. келиши. ва. тобора. такомиллашиб. бориши. ўқув. жараёнига. электрон. дидактик.
воситаларни.яратиш.ва.уни.татбиқ.этишга.эхтиёж.туғдирмокда.
Шу.боис.ҳам.ахборот-коммуникация.технологиялари.илмий-техника.ривожланиши
-
нинг.илғор.тенденцияларидан.бири.сифатида.замонавий.жамиятнинг.кўпгина.томон
-
ларини.қамраб.олган..
Янги. ахборот-коммуникацион. технологиялари. ҳозирги. вақтда. энг. долзарб. мавзу
-
лардан. бири. бўлиб,. ҳар. бир. соҳани. ўрганиш,. изланиш. ва. тажриба. орттириш. учун.
турли.хил.усул.ва.услублардан.фойдаланиш,.дарс.жараёнини.самарали.ташкил.этиш,.
ўқувчилар. билим. самарадорлигини. ошириш. каби. имкониятларни. беради.. Шунинг.
учун.боғча.ёшидан.то.мукаммал.касбни.эгаллагунга.қадар.янги.ахборот-коммуника
-
цион.технологияларидан.фойдаланиш.мақсадга.мувофиқдир..
Ўқитишда,. машғулотларни. ахборот. коммуникация. технологияларидан. . фойдалан
-
348
10
ган.холда..ташкил.этилса,.қуйидагиларга.эришиш.мумкин:.ўқувчининг.фаоллиги.таъ
-
минланади,. шубҳали. вазиятларга. ўрин. қолмайди,. ўқувчининг. истак. ҳоҳишлари. тўла.
қондирилади.ва.ўқув.материалини.тўла-тўкис.ўзлаштиради.
Ўқитувчи.таълим.самарадорлигини.оширишда.ўқувчиларга.қисқа.вақт.ичида.жуда.
катта. миқдордаги. ахборотлар. тўпламини. ўзлаштиришига,. уларни. қайта. ишлаш. ва.
амалда. қўллай. олишга. ўргатиш. муҳим. аҳамиятга. эга.. Уни. ҳал. қилишда. ўқитувчи.
ўқитишнинг.замонавий.ахборот.технологияларидан.ва.интерфаол.методлардан..фой
-
даланиши.таълим.самарадорлигининг.ошишида.катта.ёрдам.беради..
Дарс. жараёнида. ахборот. коммуникация. технологияларидан. фойдаланиш. ўқитиш.
жараёнини.қизиқарли.олиб.бориш.ва.ўқувчилар.фаоллигини.ошириш.имконини.бера
-
ди..Бунда,.биринчидан,.ахборот.коммуникация.технологияларининг.кенг.имкониятлари.
орқали.ўқувчиларга.жуда.кўп.билим,.факт.ва.маълумотларни.етказиш.мумкин.бўлади..
Иккинчидан,.ўқитувчининг.инновацион.режа,.ғоя.ва.ўй-фикрларини.тўлақонли.амалга.
ошириш.енгил.ва.самарали.тарзда.кечади..
Ахборот. коммуникация. технологияларидан. фойдаланишдаги. . . машғулотнинг.
мувофаққияти. ўқувчининг. қизиқиши,. билими,. аҳиллиги,. ҳамфикрлиги,. фикрни. баён.
этиш. маҳорати. ва. жамоанинг. соғлом. муҳити. ҳамда. педагогнинг. маҳоратига. кўп.
жиҳатдан. боғлиқ. бўлади.. Бундай. машғулотлар. ўқувчининг. ижодий. қобилиятини.
ўстириш,.ақлий.салоҳиятини.кучайтириш,.илмий.дунёқарашини.кенгайтириш.ва.ҳар.
бир.янгиликни.тез.ва.тўла.қабул.қила.олиш.кўникма.ва.малакаларини.шакллантириш
-
га.хизмат.қилади.
Ахборот. коммуникация. технологияларидан. фойдаланишда. пассив. иштирок. этган.
ўқувчиларни.жалб.этиш.мақсадида.уларга.эътиборни.кучайтириш.лозим.бўлади..Улар
-
ни. жонлантириш. мақсадида. саволлар. бериш,. ўқувчининг. хусусий. фикрини. сўраш,.
тўғри.жавобларни.рағбатлантириш.ва.нотўғри.жавобларни.тўғрилаш.ҳамда.тўлдириш.
вазифаларини.бажариш.лозим.бўлади..
Бугун.ўқувчининг.мустақил.фикрлаш.қобилиятини.оширишда.ноанъанавий,.қулай.
ва.ўйлашга.мажбур.қиладиган.янги.педагогик.технологиялардан.фойдаланиш.усуллари.
ишлаб.чиқилган.шу.билан.бир.қаторда.таълим.жараёнида.АКТдан.фойдаланиб.дарс.
ўтиш.ўқув.самарадорлигининг.кескин.ўсишига.кўмаклашади..Интернет.ресурслардан.
дарсда. фойдаланиш. ўқувчини. мустақил. ишлашга. ундайди,. чунки. ҳар. хил. маълумот.
билан.ишлаш,.уни.таҳлил.қилиш,.баҳолаш.жуда.долзарб.муаммолардан.бири..Ўқувчи.
мавзуларни.англаши.ва.тушуниб.етиши.учун.барча.имкониятлар.яратиш.катта.самара.
беради..Ёшларни.мустақил.фикрлайдиган,.бугунги.кун.талабини.ҳис.қиладиган.инсон
-
лар.қилиб.тарбиялашимиз.учун.уларнинг.дунёқарашини.шакллантиришимиз.лозим.
Ахборот. коммуникацион. технологиялар. XXI. асрнинг. янги. таълим. бериш. восита
-
сига.айланиб.улгурди,.ўқувчилар.ва.ўқитувчилар.учун.ўрганиш.ва.ўқитишнинг.янги.
имконитларини. очиб. беради.. Ахборот. коммуникацион. технологиялари. мослашувчан.
бўлиб,.турли.ёшдаги.ўқувчилар,.турли.даражадаги.ўқитувчилар.учун.мослаштирили
-
ши.мумкин.ва.ўз.ўрнида.ўқувчи.ва.ўқитувчи.учун.таълим.жараёнида.кўмак.бўла.ола
-
ди..АКТ.ўқув.жараёнини.оқилона.бошқариш.ва.назорат.қилиш.орқали.вақтни.тежай
-
ди,. дарсларга. тайёргарлик. жараёнини. қисқартиради. ва. ўқиш. жараёнини. ўқувчилар.
учун.қизиқарли.қилади.
Бугун. ўқувчини. дарснинг. фаол. иштирокчилари. сифатида. жалб. этиш,. улар
-
нинг. ўзларини. ҳаракат. қилишга. ундаш. жуда. яхши. натижа. бериб. келмоқда.. Мисол.
тариқасида. Eassy. Quezy,. My. test. . каби. дастурларда. тузилган. тестлар. орқали. амалга.
349
10
оширилган.назорат.ишлари.ўқувчи.тест.натижасини.кўз.ўнгида.кўриб.ўтилган.мавзу
-
ларни.қай.даражада.ўзлаштирганини.тез.фурсатда.билиб.олади.ва.натижани.кўтаришга.
ҳаракат.қилади,.бу.эса.ўқувчини.ўз.устида.мустақил.ишашга.ундайди,.ўқув.жараёнини.
қизиқарли.қилишга.хизмат.қилади.....Ўқитувчи.учун.ҳам.ўқувчилар.билимини.назорат.
қилиш.борасида.енгиллик.яратади.
Конфуций. таълимотида. “Эшитганимни. ёдимдан. чиқараман,. кўрганимни. эсимдан.
чиқараман,.мустақил.бажарсам.тушуниб.етаман”.ғояси.илгари.сурилган..Дарс.жара
-
ёнига.ахборот.коммуникацион.ва.педагогик.технологияларни.қўлланганда.ўқувчилар.
кўриш,.кўрганлари.асосида.мустақил.фикрлаш.имкониятига.эга.бўлади..Таълим.жара
-
ёнида.АКТ.дан.фойдаланган.ҳолда.дарсларни.ташкил.этиш.учун.ҳозирги.кунда.қулай.
шарт-шароитлар.мавжуд.бўлиб,.барча.таълим.муассасалари.замонавий.компютер.тех
-
никаси.воситалари,.электрон.дарсликлар,.маърузалар.дарс.ишланмалари,.виртуал.ла
-
бараториялар,.мултимедия.ва.анимацион.материалар.яратилган.ва.фойдаланиш.учун.
топширилган..Ҳозирги.кунда.юқорида.санаб.ўтилган.имкониятлардан.дарс.жараёнида.
самаради.фойдаланиб.келинмоқда.
Хулоса. ўрнида. шуни. алоҳида. таъкидлаш. лозимки,. бугунги. тезкор. даврда. ёш
-
ларда. мустақил. фикрлаш. қобилиятини. ошириш,. уларни. ўз. устида. кўпроқ. ишлашга.
жалб. этиш,. таълим. бериш. Компьютер. орқали. ҳар. битта. кўрикни,. кроссвордни. ёки.
топшириқни. тайёрлаш. жуда. осон.. Дарслар. ҳам. унумли. ўтади.. Синфни. гуруҳ-гуруҳ.
қилиб,.ҳар.бир.гуруҳга.кроссворд.ечиш.ёки.қўшимча.кроссворд.тайёрлаш.машғулоти.
доимий.равишда.бериб.борилса,.уларни.кўпроқ.изланишга.ва.ўқиб.ўрганишга.унда
-
ган.бўламиз..Ушбу.усуллар.орқали.таълим.бериш.ўқувчиларнинг.мустақил.фикрлаш.
қобилиятини.оширишга,.уларни.келажакка.тўғри.кўз.билан.қарашга,.ҳар.қандай.ма
-
салани.мустақил.еча.олишга.ёрдам.беради..
Фойдаланилган.адабиётлар.рўйхати:
1.. И.А.Каримов. “Юксак. маънавият. –. енгилмас. куч”.. “Тошкент”. “Маънавият”. на
-
шриёти.
2.. Фан,. техника. ва. таълимда. инфокоммуникацион. ва. ҳисоблаш. технологиялари:.
монография. халқаро. конференция. маърузалари. ва. тезислари.. (М-во. высш.. и. сред..
спец..обр..РУз).
3..Абдуллаев.Ш.,.Амиров.Д..Ўзбекистонда.ахборот-коммуникация.технологиялари
-
нинг.ривожланиши.шархи.
4..Максимов,.Н..В..Современные.информационные.технологии:.учеб..пособие/Н.В..
Максимов,.Т.Л.партыко,.И.И.попов..—.М:.ФОРУМ,.2008..-.512с:ил.
5..Кенжабаев.А.Т..“перспективы.развития.ИКИТ.в.экономике.Узбекистана”.Моно
-
графия,.Германия-2015.г..Palmarium.academic.publishing..Page.78
350
Do'stlaringiz bilan baham: |