16-ma’ruza. Sodda parallel algoritmlar

---

16-ma’ruza. Sodda parallel algoritmlar 
16.1. Matritsa-vektorni koʻpaytirishning parallel usullari 
Matritsalar va matritsalar operatsiyalari turli xil jarayonlar, 
hodisalar va tizimlarni matematik modellashtirishda keng qoʻllaniladi. 
Matritsali hisoblar koʻplab ilmiy va muhandislik hisob-kitoblarining 
asosini tashkil qiladi - hisoblash matematikasi, fizika, iqtisod va 
boshqalarni qoʻllash sohalari orasida koʻrsatish mumkin. 
Matritsali hisob-kitoblarni samarali bajarish muhimligini hisobga 
olgan holda, koʻpgina standart dastur kutubxonalarida turli matritsa 
operatsiyalari uchun protseduralar mavjud. Matritsalarni qayta ishlash 
uchun dasturiy ta’minot hajmi doimiy ravishda oʻsib bormoqda - 
maxsus turdagi matritsalar uchun yangi tejamkor saqlash tuzilmalari 
ishlab chiqilmoqda, algoritmlarning turli xil yuqori samarali 
mashinaga bogʻliq amalga oshirilishi yaratilmoqda, nazariy tadqiqotlar 
matritsalarni hisoblashning tezroq usullarini topish uchun olib 
borilmoqda. 
Hisoblash uchun koʻp vaqt talab qiladigan matritsali hisoblash 
parallel hisoblash uchun klassik qoʻllash sohasidir. Bir tomondan, 
yuqori unumdor multiprotsessorli tizimlardan foydalanish hal 
qilinayotgan vazifalarning murakkabligini sezilarli darajada oshirishi 
mumkin. Boshqa tomondan, matritsa operatsiyalari juda sodda 
tuzilganligi sababli, parallel dasturlashning koʻplab texnika va 
usullarini namoyish qilish uchun ajoyib imkoniyatdir. 
Bu mavzuda matritsa-vektor koʻpaytirish amali uchun parallel 
hisoblash usullari koʻrib chiqiladi. Quyidagi materialni taqdim etishda 
biz koʻrib chiqilayotgan matritsalar zich, ya’ni ulardagi nol 
elementlarning soni matritsa elementlarining umumiy soniga nisbatan 
ahamiyatsiz deb hisoblaymiz.