16-ma’ruza. Geoekologik kartalashtirish

Kartaning asosiy mazmuni
quyidagilardan iborat bo„ladi: Geokologik vaziyati 
turlicha bo„lgan hududlar – geoekologik rayonlar, geoekologik muammolarni keltirib 
chiqarayotgan tabiiy va antropogen omillar, yuzaga kelayotgan salbiy oqibatlarni 
bartaraf etish va tabiiy muhitni optimallashtirish chora-tadbirlari, tabiatni muhofaza 
qilish va undan oqilona foydalanish borasida sodir bo„layotgan huquqbuzarliklarga 
belgilangan javobgarlik sanksiya normalari (JK, FK va h.k.). 
Kartada – geoekologik rayonlar chegaralari chiziqlar usulida qora rang bilan 
ajratilib, konturi sifatli rang usulida beriladi. Ular bir-biridan aniq ajralib turadigan 
och ranglarda tasvirlanadi. Geoekologik rayonlar doirasida yuz berayotgan tabiiy 
geografik jarayonlar qora rangda belgilar usulida, ularni bartaraf etish va tabiiy 
muhitni optimallashtirish chora-tadbirlari to„q qizil rangda belgilar usulida, tabiatni 

---

muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish borasida sodir bo„layotgan 
huquqbuzarliklarga belgilangan javobgarlik sanksiya normalari raqamlar bilan turli 
ranglarda kasr ko„rinishida tasvirlanadi.
Kartadagi 
ob‟ektlarni saralash, ya‟ni 
generalizatsiya
adabiyot 
va 
qo„llanmalarga asoslanib, maqsad doirasida bajariladi. Tasvirning generalizatsiyasi 
kartaning asosiy mazmunini yaxshi o„qilishini ta‟minlaydigan darajada, ikkinchi 
darajalilarini maqsadga muvofiq saralab umumlashtirish bilan amalga oshiriladi.
Ishlatiladigan kartografik manbalar: 
Kartani tuzishdagi asosiy kartografik 
manba bo„lib 1:200000 masshtabda tuzilgan landshaft tipologik kartasi, geoekologik 
vaziyatni belgilovchi antropogen omillarni tasvirlangan kartalar hamda 1:200000 
masshtabli topografik kartalar hisoblanadi. 
Bulardan tashqari ushbu kartani tuzishda turli masshtabli topografik va mavzuli 
kartalardan, “Geodeziya va kartografiya Milliy markazi” raqamli kartalaridan, 
kosmik suratlardan, O„simlik (1980), Tuproq (2005), Geologik (2005), 
Geomorfologik (1988), Landshaft (1990) va Tabiiy geografik jarayonlar (2005) 
kartalaridan va turli adabiyotlar, fond materiallari hamda dala-tadqiqotlarida 
to„plangan materiallardan foydalaniladi.