16-ma’ruza. Geoekologik kartalashtirish

dasturini
tuzishni “Toshkent viloyati 
geoekologik kartasi”
 
misolida yoritamiz.
Kartaning mazmuni va tuzish metodikasi. 
Toshkent viloyati landshaft 
tipologik kartasi asosida geoekologik rayonlarni ajratib, har bir rayonning 
geoekologik vaziyatini hisobga olgan holda tabaqalashgan tarzda belgilangan atrof 
tabiiy muhitni optimallashtirish chora-tadbirlarini aks ettiruvchi karta tuziladi. 
Kartada tabiatni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanishni nazorat 
qiluvchi va tartibga soluvchi tashkilotlar uchun har bir rayonning o„ziga xos tabiiy 
geografik sharoiti, geoekologik vaziyati va uni keltirib chiqaruvchi omillar aniq aks 
ettiriladi.
Kartaning mazmunini ishlab chiqishdagi 
maqsad –
Toshkent viloyati hududi 
misolida landshaftlarning xususiyatiga bog„liq holda ma‟lum turdagi geoekologik 
muammolarning sodir bo„lishi va ularning oqibatida turli darajadagi geoekologik 
vaziyatlar yuzaga kelishini hamda atrof tabiiy muhitni optimallashtirish chora-
tadbirlarini real geoekologik vaziyatni hisobga olgan holda tabaqalashgan tarzda 
amalga oshirish lozimligini ko„rgazmali aks ettirish.
Yuqorida keltirilgan 
ta‟rifdan 
kartani 
tuzishning asosiy 
vazifalari
quyidagilardan iborat: Geoekologik kartaning mazmunini va legendasini ishlab 
chiqish, kartografik tasvirlash usullarini tanlash; viloyat landshaftlarini o„rganish va 
landshaft tipologik kartalashtirish; landshaftlardagi geoekologik vaziyatni yuzaga 
keltiruvchi omillarni tadqiq etish va geoekologik rayonlarni ajratish.
Kartaning mualliflik nusxasini tuzish bo„yicha kartografik ishlar olti bosqichda 
bajariladi: 1) Rejalashtirilayotgan kartaning dasturini tuzish; 2) Ilmiy-tadqiqot ishlari 
natijasida kerakli tabiiy geografik, kartografik, ekologik, statistik ma‟lumot va 
materiallarni to„plash; 3) To„plangan ma‟lumot va materiallarni tizimlashtirish hamda 
ma‟lumotlar bankini yaratish; 4) Kartaning legendasini ishlab chiqish va maket 
komponovkasini tuzish; 5) Karta-gipotezani va dastlabki xomaki mualliflik nusxasini 
tuzish; 6) Karta mazmunining tugallangan variantini ishlab chiqish, kartani loyihalash 
va jihozlash. 

---