16 – amaliy mashgʻulot elevator va vintli konveyerlarni ish unumdorligini hisoblashda yukning geometrik oʻlchamlari ta’sirini tahlil qilish ishning maqsadi

16.1-rasm. Vint turlari
a – yaxlit; b – lentali; d – fasonli; e – parrakli.


Nov. Novning pastki qismi yarim silindrik shaklda bo‘lib, qalinligi 2…8 mmli po‘lat va mis materiallardan tayyorlanadi. Novning eni va pastki tsilindrik qismining diametri vint diametridan 15...20 mm katta olinadi.
Yuritma. Vintli konveyerlarda yuritma elektrodvigatel, reduktor, elastik muvozanatlovchi muftalardan tashkil to‘gan bo‘ladi.
Kovshli elevator. Kovshli elevatorlardan turli sochiluvchan, changsimon va donali yuklarni vertikal (60 m gacha) yoki qiya (α>70°) yo‘nalishda tashish uchun foydaniladi. Kovshli elevatorlarning ish unimdorligi 5 dan 600 m/soat gacha bo‘linadi. Tortuvchi organ elevator va yukning xarakteristikasiga qarab tanlanadi.
Agarda tashilayotgan material sochiluvchan bo‘lsa, u holda rezinalangan lenta ishlatiladi va uning tezligi 3,5 m/s dan oshmaydi. Shuningdek, tashiladigan material katta donali va issiq materiallardan iborat bo‘lib, katta balandlikka tashilsa, vtulka-rolikli zanjirlar ishlatiladi va uning tezligi 1,25 m/s dan oshmasligi kerak. Kovshli elevatorlar konstruktsiyasining joylashish holatiga ko‘ra vertikal (16.2-rasm a) va qiya (16.2-rasm b) konveyerlarga bo‘linadi.
16.2-rasmga muvofiq kovshli elevator: yuritma 1, harakatlantiruvchi baraban yoki yulduzcha 2, ustki qo‘qoq 3, tushuriluvchi organ 4, tortuvchi ish organi 5, kovsh 6, korpus 7 va taranglovchi 8 hamda yuklovchi 9 moslamalardan tashkil topgan.



16.2-rasm. Kovshli elevator:
Elevatorning yon tomondan (a), ort tomondan (b) va yon tomondan (d) ko‘rinishi.


Kovshli elevatoning afzalligi: ko‘ndalang kesimining kichikligi, yukni ancha balandga tashishi, ish unumdorligining kattaligi kiradi. Kamchiliklari: yukni bir xil uzatib turish kerakligi, yuklamani o‘zgarib turishi kiradi. Kovshning konstruktsiyasi toshilayotgan yukning tarkibi va yuklash hamda bo‘shatish turi bo‘yicha aniqlanadi.