15–mavzu: Morfologik uslubiyat. Otlardagi subyektiv baho shakllari va egalik, kelishik affikslarining uslubiy vazifalari reja

1-topshiriq. Ajratilgan so‘zlar tarkibidagi ko‘plik shaklining semantik-uslubiy xususiyatlarini aniqlang.
1. Ko‘zlar meni etdilar xumor, Tabassumlar yoqib qoldilar. (B.Boyqobilov) 2. Qushbegi janoblarining ishq va muhabbatdan ham xabarlari bor. (S.A.) 3. Qop yana bir marta ariqqa yumalab tushganda, uni qo‘llarim bilan urib yig‘lab yubordim. (P.Q.) 4. Durust, ikki ko‘zdan oqadigan qonli yoshlar bu o‘tni so‘ndirish, bu kutishni pasaytirishda edilar. (S.A.) 5.Shuncha qiyinchiliklar ustiga xo‘jayindan sira yaxshi so‘z eshitmas, ochiq chehra ko‘rmas edi. (S.A.) 6. Xo‘jayin, o‘zlarining qo‘llari tegmasa, o‘g‘ilchalarini yuborsinlar. (“Mushtum”) 7. Yosh oybeklar bayrog‘in ko‘taraylik balandga. (A.O.)
2-topshiriq. So‘zlar tarkibidagi ko‘plik, egalik affikslarining qo‘shilish tartibiga diqqat qiling. Ularning o‘zaro o‘rin almashishidagi semantik-uslubiy va funksional-uslubiy xususiyatlarini aniqlang.
O‘g‘illarim-o‘g‘limiz, bolalar-bolamlar, talabalar-talabamiz, senlar-sizlar, akanglar-akangiz, maqolamiz-maqolalarim, yuraklarim-yuragimlar, uydan chiqdi-uyidan chiqdi.


3-topshiriq. Belgili va belgisiz qaratqich shaklli so‘zlarni aniqlang. Qaysi hollarda qaratqich belgisiz ishlatilmasligini izohlang. Belgili qaratqichning o‘ziga xos ma'no va uslubiy vazifasini bayon qiling.
1.Har bir narsaning yangisi, do‘stning eskisi yaxshi. (Maqol) 2. Hamma yig‘ilishi bilan biz ishga kirishdik. 3. H.Olimjonning “Roksananing ko‘z yoshlari” she'rining tahlili bo‘ldi. 4.Uyda, Kumushbibining tog‘asining uyida, qizlar majlisi, gullar majlisi. (A.Qodiriy). 5.Kampir dadamning onasi, qiz amakimning qizi Sarviniso edi. (A.Q.) 6. Tog‘larning balandligi uzoqdan ko‘rinadi. (P.Q.) 7. Maqtanganning uyini ko‘r, kerilganning to‘yini. (Maqol). 8.Buxoro davlat pedagogika instituti o‘zbek filologiyasi fakulteti beshinchi kurs talabalari shanbalikda faol ishtirok etdi. 9. Kurs majlisi dushanba kuniga qoldi.