15-Mavzu: Boshqaruv tartibiga qarshi jinoyatlar (6 soat) 1-mashg‘ulot

Mansabga sovuqqonlik bilan qarash, ya’ni davlat organi, davlat ishtirokidagi tashkilot yoki fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organi mansabdor shaxsining o’z vazifalariga loqaydlik yoki vijdonsizlarcha munosabatda bo’lishi oqibatida ularni bajarmasligi yoki lozim darajada bajarmasligi fuqarolarning huquqlariga yoki qonun bilan qo’riqlanadigan manfaatlariga yohud davlat yoki jamoat manfaatlariga ko’p miqdorda zarar yohud jiddiy ziyon yetkazilishidir.

Ushbu jinoyatning asosiy ko’rinishlari: mansabdor shaxs tomonidan boshqa shaxsning vakolati doirasiga kiruvchi harakatlarning sodir etilishi; mansabdor shaxs tomonidan faqat qonun yoki qonun osti hujjatida ko’rsatilgan alohida holatlar mavjud bo’lgandagina sodir etilishi mumkin bo’lgan harakatlarning sodir etilishi; kollegial organ vakolatiga kiruvchi harakatni mansabdor shaxs tomonidan yakka tartibda sodir etilishi; hech kim va hech qanday holatda amalga oshirishga haqi bo’lmagan harakatlarning mansabdor shaxs tomonidan sodir etilishi va boshqalar.

Mazkur jinoyatning obyekti davlat boshqaruv organlarining normal faoliyati, fuqarolarning huquqlari va qonuniy manfaatlari, davlat yoki jamoat manfaatlaridir. Obyektiv tomondan jinoyat mansabdor shaxsning o’z vazifalariga loqaydlik yoki vijdonsizlarcha munosabatda bo’lishi oqibatidan ularni bajarmasligi va lozim darajada bajarmasligi fuqarolarning huquqlari yoki qonun bilan qo’riqlanadigan manfaatlariga yohud davlat yoki jamoat manfaatlariga ko’p miqdorda zarar yoki jiddiy ziyon yetkazilishiga sabab bo’lishida ifodalanadi. Subyektiv tomondanjinoyat ehtiyotsizlikdan, ya’ni jinoiy o’z-o’ziga ishonish yoki jinoiy beparvolik bilan sodir etiladi. Jinoyatsubyekti 18 yoshga to’lgan mansabdor shaxs bo’lishi mumkin.

Poraxo‘rlik jinoyatlarining tushunchasi, turlari, jinoyat tarkibining umumiy tahlili.

Poraxoʻrlik — poraolish, poraberish, buishdavositachilikqilishkabimansabdorlikjinoyatlari. P. moddiyboylikyokimulkiymanfaatevazigamuayyanharakatlarnibajarishyokibajarmaslikbilantavsiflanadi. OʻzbekistonRespublikasi JK gakoʻra, u boshqaruvtartibigaqarshijinoyatlarsirasigakiradi. JK boʻyicha, poraolishdegandamansabdorshaxsningoʻzxizmatmavqeidanfoydalanganholdasodiretishilozimyokimumkinboʻlganmuayyanharakatniporaberayotganshaxsningmanfaatinikoʻzlabbajarishiyokibajarmasligievazigashaxsanoʻzi, yokivositachiorqalimoddiyqimmatliklarolishiyokimulkiynafkoʻrishitushuniladi. UshbujinoyatlargaPoraolish(210-modda) , Poraberish(211-modda), Poraolish-berishdavositachilikqilish (212-modda), Xizmatchiniporaevazigaog’dirish (213-modda) lar kiradi. Ushbujinoyatlarningobyektihokimiyatyokiboshqaruvorganlariningobro’si, normal faoliyatyuritishi, fuqarolarninghuquqlariyokiqonuniymanfaatlaridir. Obyektivtomondanushbujinoayatlarmansabdorshaxsningqonungaxilofekanliginibilaturib, o’zxizmatmavqeyidanfoydalanganholdasodiretishimumkinbo’lganmuayyanharakatniporaberayotganshaxsningmanfaaatlariniko’zlabbajarishiyokibajarmasligievazigashaxsano’ziyokivositachiorqalimoddiyqimmatliklarolishiyohudmulkiynafko’rinishidaifodalanadi. Subyektivtomondanporaolishvaberishto’g’riqasdbilansodiretiladi. Poraolishjinoyatiningsubyekti 18 yoshgato’lganmansabdorshaxsdir. Poraberishjinoyatiningsubyektiesa 16 yoshgato’lganjismoniyba’zanmansabdorshaxs ham bo’lishimumkin.

2-MASHG‘ULOT:

Davlat va jamoat tuzumi manfaatlariga tajovuz etuvchi jinoyatlar.

Davlat ramzlaariga hurmatsizlik qilish-O‘zbekiston Respublikasi yoki Qoraqalpog‘iston Respublikasining Davlat bayrog‘i, Davlat gerbi yoxud Davlat madhiyasiga hurmatsizlik qilishdir.