15-Mavzu: Boshqaruv tartibiga qarshi jinoyatlar (6 soat) 1-mashg‘ulot

O’zbekiston Respublikasidan chiqish va unga kirish deganda, transport vositasi (avtomashina, kema, samolyot, velosiped, ot va boshqa mehanik hamda transportning boshqa turlari) yordamida davlat chegarasini kesib o’tish tushuniladi.

Jinoyatning obyekti chet elga chiqish va O’zbekiston Respublikasiga kirishning qonunda belgilangan tartibi bilan bog’liq ijtimoiy munosabatlar hisoblanadi. Jinoyat obyektiv tomondan qonunda belgilangan tartibni buzib, chet elga chiqish yoki O’zbekiston Respublikasiga kirishda ifodalanadi. Jinoyat subyektiv tomondan to’g’ri qasd orqali sodir etiladi. Shaxs o’z harakatlarining g’ayriqonuniyligini biladi, ya’ni O’zbekiston Respublikasi hududini hujjatsiz, sohta hujjatlardan foydalangan holda yohud tegishli ruxsatnomasiz kesib o’tayotganligini anglaydi va buni xohlaydi. Jinoyat subyekti 16 yoshga to’lgan har qanday aqli raso jismoniy shaxs, jumladan, O’zbekiston Respublikasi fuqarosi, fuqaroligi bo’lmagan shaxs yoki chet el fuqarosi mazkur bo’lishi mumkin.

Harbiy yoki muqobil xizmatdan bo‘yin tovlash jinoyati tushunchasi, turlari, jinoyat tarkibining umumiy tahlili

Fuqarolarning muddatli harbiy xizmat yoki muqobil xizmatga chaqiruvdan, safarbarlik chaqiruvi rezervi xizmati safiga olinish yohud xizmatni O’zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari rezervida o’tashdan uzrli sababsiz bo’yin tovlashidir. Ushbu jinoyatning bevosita obyekti majburiy cahqiruv asosida O’zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari va boshqa harbiy kuchlarni shakllantirish bilan bog’liq ijtimoiy munosabatlar hamda harbiy xizmatga chaqiruv, safarbarlik chaqiruv rezervi safiga olinishdan yoki Qurolli Kuchlar rezervida xizmatni o’tashdan uzrli sababsiz bo’yin tovlashda ifodalanadi. Obyektiv tomondan JK 225-moddasi 1-qismida ko’zda tutilgan jinoyat shunday qilimishi uchun ma’muriy jazo qo’llanilgandan so’ng, harbiy yoki muqobol xizmatga chaqiruvdan, safarbarlik chaqiruv rezervi safiga olinishdan yoki Qurolli Kuchlar rezervida xizmatni o’tashdan uzrli sababsiz bo’yin tovashda ifodalanadi. Subyektiv tomondan jinoyat aybning to’g’ri qasd shaklida ifodalanadi. Jinoyat subyekti O’zbekiston Respublikasi fuqarosi, chaqiruv kuniga qadar 18 yoshga to’lgan harbiy xizmatga chaqiruvdan ozod etilish yoki uni kechiktirish huquqiga ega bo’lmagan erkak jinsiga mansub shaxs hisoblanadi.