15. Maruza Yarim o’tkazgichli asboblar va ularning ishlash prinsiplari

15 .Maruza

Yarim o’tkazgichli asboblar va ularning ishlash prinsiplari
YaRIM O’TKAZGICHLAR, YaRIM O’TKAZGICHLI ELEMENTLAR VA TO’G’RILAGICHLAR.
YaRIM O’TKAZGICHLI DIOD
Bu asbobda bitta r-p o’tish mavjud bo’lib, uning r va p sohalaridan ulanish uchi chiqarilgan bo’ladi. Yarim o’tkazgichli diodning tuzilishi va volt-amper tavsifi [1 – rasmda ] keltirilgan. r-p o’tish hosil qiluvchi sohalarning birida, asosiy tok tashuvchi zarrachalarning kontsentratsiyasi ko’p bo’lib, u emmiter deb ataladi. Ikkinchisi esa baza deb ataladi.

Tavsifning to’g’ri r-p qismida tokning kuchlanishga bog’liqligi eksponentsial xarakterga ega. Volt-amper tavsifdan ko’rinib turibdiki, yarim o’tkazgichli diod ham nochiziqli elementlar qatoriga kiradi. Diodlardan o’zgaruvchan tok kuchlanishini o’zgarmas tok kuchlanishiga o’zgartirishda, ya’ni to’g’rilashda, avtonom invertorlarning kuch sxemalarining sun’iy kommutatsiya zanjirlarida va boshqa maqsadlarda ishlatilishi bilan bir qatorda signallarni detekterlash, modulyatsiyalash maqsadlarda ham ishlatiladi.