15-ma’ruza. Qurilish va arxitektura sohasida axborot xavfsizligi va axborotlarni himoyalash usullari

11:34:12 AM
04/16/2022

Uzatilayotgan ochiq ma’lumot ko’rinishini almashtirish muammosi aloqa tarmog’ida foydalanuvchilari o’rtasida yechilishi kerak bo’lgan masalaning bir tomoni bo’lsa, ikkinchi tomoni ma’lumot almashuvi amalga oshirilganda uzatilayotgan va qabul qilib ma’lumotning hamda foydalanuvchining haqiqiyligiga ishonch hosil qilish.

Bu keltirilgan muammoni yechish uchun quydagilarni ta’minlash zarur:

• Foydalanuvchilar va ma’lumotlarning haqiqiyligini tasdiqlash
• O’zaro muammolarga kirishib ma’lumot almashinuvchi tomonlarning bir birlariga zarar keltirish yoki aldash maqsadida qasddan qiladigan har qanday harakatlarni oldini olish.

11:34:12 AM
04/16/2022

Kriptotizmlar kalitlardan foydalanishga ko’ra ikkita tizmga bo’linadi

• Simmetrik kiriptotizmlar
• Asimmetrik kiriptotizmlar

Simmetrik kiriptotizmlar
Asimmetrik kiriptotizmlar
11:34:12 AM
04/16/2022

REJA 1. Axborot xavfsizligi tushunchasi. 2. Axborotlarni himoyalashning texnik, dasturiy vositalari va usullari 3. Elektron raqamli imzo.

Tuzuvchi: E.Qurbonov

11:34:12 AM
04/16/2022

Analitik usullarga asoslangan shifrlashga misol Matritsa algebrasiga asoslangan shifrlash usullari eng ko’p tarqalgan. ( tenglama uchun)

Shifrlash
-matritsa ko’rinishdagi kalit
-ochiq matn
-shifr matn
11:34:12 AM
04/16/2022

Analitik usullarga asoslangan shifrlashga misol

Deshifrlash
-kalit matritsasining teskarisi
M-ochiq matn
C-shifr matn
11:34:12 AM
04/16/2022

Analitik usullarga asoslangan shifrlashga misol

– ochiq matnni shifrlash
SHIFRLASH
11:34:12 AM
04/16/2022