15- ma’ruza mavzu: Yadroning tarkibiy qismi. Reja

Massa defekti va bog‘lanish energiyasi Yadroning massalarini eng aniq o’lchash natijalari shuni ko’rsatadiki, yadrroning tinchlikdagi massasi M uni tashkil qilgan protonlar bilan neytronlarning tinchlikdagi massalari yig’indisidan hamisha kichik bo’ladi:

. (4)

YAdroni alohida nuklonlarga to’liq ajratish uchun zarur bo’lgan energiya yadroning bog’lanish energiyasi deyiladi va u quyidagi ifodadan topiladi:

(5)

bunda - massa defekti deb ataladi va u

(6)

dan topiladi. (5.3) dan foydalanib (5.2) ni ko’rinishini

(7)

ga o’zgartiramiz.

Bitta nuklonga to’g’ri keluvchi yadroning bog’lanish energiyasi yadroning solishtirma bog’lanish energiyasi ( ) deyiladi.

(8)

Nuklonlar o’rtasida ta’sir etuvchi va yadroning turg’unligini ta’minlovchi kuchlarga yadro kuchlari deyiladi. YAdro kuchlari gravitatsion va elektromagnit ta’sirlashuv kuchlaridan farqli o’laroq, o’ziga xos kuchlar bo’lib hisoblanadi.